Dit is een samenvatting van hoofdstuk 7 over de zintuigen (gehoor, evenwicht, tast, smaak en geur) van het vak biologische psychologie 2 in BA 2 aan de VUB. De samenvatting bevat veel foto's voor een duidelijk beeld.
2. Anatomie v/h oor
Opdeling:
Buitenoor = pinna
o Gehoorkanaal tot trommelvlies
o Vorm v oor draagt bij aan
lokalisatie v geluid MAAR
flexibel vermogen
Middenoor
o Holle ruimte achter trommelvlies
o Bevat gehoorbeentjes
Hamer (malleus), aambeeld
(incus) & stijgbeugels
(stapes)
Brengen geluid over v
trommelvlies nr slakkenhuis (cochlea) via membraan v/h
ovale venster (overbrengen lucht vloeistof/water)
Stijgbeugel maakt kleinere maar sterkere bewegingen tegen
slakkenhuid dan trommelvlies o/d hamer
Binnenoor
o Slakkenhuis (cochlea): 2 & ¾ windingen v/e taps toelopende
tunnel
Tunnel (cochleaire kamer) = onderverdeeld in 3
compartimenten
- Scala vestibuli
- Scala media
- Scala tympani
Benen basisstructuur of modiolus
Receptief orgaan: orgaan v Corti / spiraalorgaan
- Ligt op het basiliair membraan (soepelste)
- Tectoriaal membraan (tectum = dak stijver)
- Haarcellen
o Hebben cilia = trilharen
o Bevestigd aan basiliair membraan via steuncellen
o Binnenste haarcellen: cilia raken tectoraal
membraan NIET
o Buitenste haarcellen: wél
, Vocht
o Perilymfe
Scala vestibuli & tympani
Samenstelling ~ CSV (NA+ > K+)
o Endolymfe
Scala media
Samenstelling ~ intracellulair vocht (K+ > NA+) positiever
dan perilymfe
3. Haarcellen & transductie
Basismechanisme: vibratie-energie uitgeoefend o/h
membraan v/h ovaal venster
buigingen i/h basiliair membraan, frequentie-afh
(tonotopisch)
o Hoge tonen: grootste buiging vlakbij basis
o Lage tonen: grootste buiging vlakbij apex
o Basiliair membraan:
Veel breder aan de apex dan aan basis
Veel soepeler aan apex dan aan basis
drukveranderingen in vloeistof opgevangen door
rond venster (bufferen, compenseren)
Buitenste haarcellen (ca 12.000/oor)
o NT voldoende voor horen!
o Mechanische invloed op baliliair membraan
o Top v/d cilia verbonden aan tectoriaal membraan
cruciaal vr fine tuning: kunnen veranderen v lengte onder
efferente invloed (noodzakelijk vr nauwkeuriger onderscheid v
frequenties)
Binnenste haarcellen (ca 3500/oor)
o Essentieel voor horen
o Top v/d cilia NIET verbonden aan tectoriaal membraan
o Ongelijke buigingen in tectoriaal & basiliair membraan tgv
geluidsgolven
o Stromingen i/d vloeistof veroorzaken buigingen i/d cilia
o Opbouw uit proteïne actine met daarrond myosine maakt haarcellen
stijf
o Tip links verbinden top v 1 haarcel met zijkant v/e andere thv
insertional plaques
bewegen v binnenste haarcellen = transductie
Transductie
o Tip links staan onder enige spanning (als een veer)
o Vloeistofstroom richting grootste/kleinste cilium zal spanning ↑ /
↓
o Aanhechtingspunten bevatten elk 1 kation-kanaal (TRPA1)
, o Tip-links openen/sluiten kanalen als sluisdeuren
o Veroorzaakt toename/afname influx v K+ionen depolarisatie
(toename afscheiding glutamaat)
4. Het auditieve circuit
* gehoorzenuw
° bundel v axonen v bipolaire neuronen
° cellichamen in spiraalganglion (ganglioncellen)
° verbindt haarcellen met medulla
*efferente (hersenen cochlea) & afferente connecties (omgekeerd)
* belangrijkste efferent:
Nucleus olivaris olivocochleaire bundel cochlea
Inhiberende invloed op haarcellen (Ach)
Bescherming tegen luid geluid & selectief luisteren
* subcorticale structuren
Complexe subcorticale circuits
Nucleus olivaris superior
o Veel neuronen input v beide oren
o Kleine ≠ in luiheid & timing uitvergroot
lokalisatie (betrokkenheid
trapezelichaampjes)
Laterale leminiscus
o Hoofdzakelijk informatie v contralateraal
oor
o Betrokken bij auditieve reflexen
(vb: verbindingen met de reticulaire formatie =
betrokken bij de autidieve schrikreflex die je wekker
teweeg kan brengen)
Inferieure colliculus
o ≠ typische responsen, tonotopische
patronen, cellen die spontaan vuren behalve bij geluid (~OFF-cellen
visueel systeem), sommige cellen selectief
gevoelig aan bewegende geluidsbronnen,…
(gedeeltelijk) tonotopische organisatie in cochleaire
nuclei, inferieure colliculus, mediale knievormige kern
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosvanwelssenaers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
