Uitgebreide samenvatting van het onderdeel 'Mondproblematiek bij mensen met een beperking' van het vak Mondzorg bij de bijzondere doelgroep. Deze samenvatting bevat ALLES wat je moet weten voor dit examenonderdeel! Inclusief tips over welke onderwerpen zeker in het examen zullen zitten, super handi...
Mondproblematiek bij personen met een
beperking – mondzorg bij de bijzondere
doelgroep
Puck Schoonen – MOZ3 D1
Inhoudsopgave
1. Mondproblematiek bij personen met een beperking ............................................................................. 2
1.1 Mondgezondheidstoestand van personen met een beperking............................................................. 2
1.2 Determinanten mondgezondheid van personen met een beperking ................................................... 4
1.2.1 Biologische factoren ........................................................................................................................ 4
1.2.2 Leefstijl ............................................................................................................................................ 4
1.2.3 Omgevingsfactoren ......................................................................................................................... 5
1.2.4 Voorzieningen gezondheidszorg...................................................................................................... 5
1.3 Mogelijke acties en aanbevelingen ...................................................................................................... 6
1.4 Mondproblematiek bij patiënten met een ontwikkelingsstoornis ........................................................ 8
1.4.1 Verstandelijke beperking ................................................................................................................. 8
1.4.2 Autismespectrumstoornis (ASS) .................................................................................................... 15
1.4.3 Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder (ADHD) ......................................................................... 18
1.4.4 Gedrags- en emotionele stoornis .................................................................................................. 19
1.5 Mondproblematiek bij patiënten met een sensorische beperking ..................................................... 20
Doof en slechthorend .................................................................................................................................. 22
1.6 Mondproblematiek bij patiënten met een motorische beperking ...................................................... 23
1.7 Aandoeningen, syndromen en casuïstiek ........................................................................................... 24
MUN-H en MHC APP .................................................................................................................................... 24
Angelman syndroom .................................................................................................................................... 25
Downsyndroom ........................................................................................................................................... 25
Klinefelter syndroom ................................................................................................................................... 27
Neurofibromatose 1 (Ziekte van Von Recklinghausen) ............................................................................... 27
Prader-willi syndroom.................................................................................................................................. 27
Rett syndroom ............................................................................................................................................. 28
Tubereuze sclerosecomplex ........................................................................................................................ 29
Velocardiofaciaal syndroom – Di George syndroom ................................................................................... 29
Specifieke nomenclatuur ............................................................................................................................. 30
Doorverwijzing naar 2e en 3e lijnszorg ......................................................................................................... 30
, 1. Mondproblematiek bij personen met een beperking
1.1 Mondgezondheidstoestand van personen met een beperking
Definitie
“Disability”: an umbrella term for impairments, activity limitations and participation restrictions, denoting
the negative aspects of the interaction between an individual (with a health condition) and that
individual’s contextual (environmental and personal) factors. Disability is neither simply a biological nor a
social phenomenon.
Definitie van ‘beperking’ in de mondgezondheid: Personen die zelf niet kunnen instaan voor hun
(mond)gezondheid omwille van hun mentale, fysieke of medische toestand en dat zonder
leeftijdsbeperkingen”.
Terminologie
Terminologie zoals: gehandicapten, zwakzinnigen, mentaal gestoorden, krankzinnigen, mentale retardatie
niet te gebruiken
Wel: persoon met een handicap
- Controverse: cap in hand (-) vs. hand in cap (+)
- Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)
Personen met een beperking – de cijfers
- Wereldwijd: 15% van de populatie = 1000 miljoen personen
- België̈: in 2012, 15,8% van de populatie tussen 15 en 64 jaar
- Vlaanderen: eind 2017: 341 668 personen met een erkenning van handicap
Gezondheidsproblemen?
- Ervaren barrières tot de gezondheidszorg
- Slechtere gezondheidsuitkomsten
o Bepaalde gezondheidscondities vormen risicofactor voor andere gezondheidsproblemen
o Vb. hogere incidentie obesitas bij personen met Downsyndroom
- Stigmatisering, discriminatie, ongelijkheid, armoede
o Armoede negatieve invloed op ontwikkeling beperking (vb. ondervoeding, slechte
leefomstandigheden, ...)
o Beperking heeft negatieve invloed op levensstandaard, werk en inkomen
Mondhygiëne
- Slechter dan de algemene bevolking
- Hogere plaque index
o Zowel bij kinderen als volwassenen met een beperking
- Verdeling van plaque is meer veralgemeend over alle gebitselementen
o In de algemene bevolking eerder dorsaal en linguaal
o (De natuurlijke reiniging van mensen met een beperking is minder)
Cariës
- DMFT heel divers
o Hogere DMFT dan algemene bevolking (vb. kinderen met ADHD)
o Lagere DMFT dan algemene bevolking
o Geen verschil
- Veel onbehandeld tandbederf: 16-69% personen met een beperking
- Minder restauratief herstel
- Meer ontbrekende tanden
o Meer tandextracties
o Meer edentate personen
o Minder vaak prothetisch herstel
o 18-61% edentate personen met verstandelijke beperking geen gebitsprothese
2
, Parodontale aandoeningen
- In verschillende groepen slechtere gingivitis indices
- Proportie personen met tekenen van gingivitis: 39-70%
- Vaker parodontitis
- En ernstigere vormen van parodontitis
Tandtraumata en tandslijtage
- Tandtraumata
o Hogere prevalentie
§ Voornamelijk bij personen met epilepsie en/of ADHD
o Vaker onopgemerkt en/of onbehandeld
- Tandslijtage vaker voorkomend (cfr. onderdeel verstandelijke beperking)
Orthodontische kenmerken
- Vaker voorkomende afwijkingen
o Maloclussie
o Open beet
o Onvoldoende lipsluiting
o Hypodontie
- Kenmerkend bij bepaalde syndromen
Gevolgen
- Uitgebreidheid, ernst en behandelachterstand vaak groter
o Vaak kunnen ze ook niet goed aangeven als ze tandpijn ervaren
- Kan op verschillende manieren tot uiting komen
o Gedragsstoornissen (vb. weigeren van eten, agressiviteit, ...)
o Slecht ruikende adem
o Problemen esthetiek
- > 70% ondervindt impact mondgezondheid op levenskwaliteit
o Vb. negatief zelfbeeld, pijn, discomfort, moeilijkheden bij eten, ...
- 30% zegt tandheelkundig probleem te hebben (Belgische cijfers)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper puckschoonen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €25,49. Je zit daarna nergens aan vast.
