Dit is een samenvatting van het vak insolventie, zekerheden en executierecht gedoceerd door professoren Taelman, Bruloot en Vandenbussche. De samenvatting bevat de lesnotities aangevuld met de cursus + examenles
SAMENVATTING INSOLVENTIE,
ZEKERHEDEN & EXECUTIERECHT
DEEL I. BRONNEN EN BASISBEGRIPPEN
H OOFDSTUK 1. O VERZICHT VAN DE DEELGEBIEDEN EN HUN
BRONNEN
= de drie deelgebieden staan los van elkaar en kennen een eigen dynamiek maar ze werken
wel op een geïntegreerde manier en ze houden verband met de nakoming van verbintenissen
door de schuldenaar
de deelgebieden kennen veel raakvlakken met andere vakken en rechtstakken
Afd. 1. Het zekerheidsrecht
§1. INHOUD
= de basis van het goederenrecht, het reguleert de zekerheden opdat men zekerheden kan
vestigen en uitwinnen
een zekerheid is een juridisch mechanisme die de kans verhoogt dat een verbintenis wordt
nagekomen (garanties)
Onderscheid
Persoonlijke zekerheid = de waarschijnlijkheid dat een verbintenis nagekomen wordt,
wordt verhoogd door een waarborg mechanisme in te bouwen
Vb.: borgtocht. Een derde persoon (de borgsteller) zal instaan wanneer de eigenlijke
schuldenaar zijn verbintenis niet nakomt. De schuldeiser krijgt dus een aanspraak op
het vermogen van een persoon
Zakelijke zekerheid = de kans dat men wordt betaald, wordt verhoogd door een
aanspraak te krijgen op een zaak
Vb.: hypotheek. Zakelijke zekerheid op onroerende goederen
Vb.: pand. Zakelijke zekerheid op roerende goederen
Onderscheid binnen zekerheidstechnieken
Overeenkomst tussen partijen
Vb.: bank en kredietnemer moeten overeen komen dat er een hypotheek wordt
gevestigd
1
,Samenvatting IZE AJ 2022-23
Vb.: bij een borg moet men dit overeenkomen
Vb.: pand
De wet legt een zekerheidsmechanisme op en er is dan geen wilsovereenstemming
vereist
Vb.: bijzondere voorrechten op bepaalde goederen zoals het voorrecht van de
onbetaalde verhuurder
§2. BRONNEN
- De hypotheekwet binnen het BW
- Burgerlijk Wetboek
Borgtocht (art. 2092 e.v. BW)
- De Pandwet binnen het BW
- Wet financiële zekerheden = de relatie tussen grote ondernemingen + zeer vermogende
mensen en hun bank
= deze banken vestigen zekerheden op hun vermogen, nl. zekerheidstechnieken op
financiële activa wat onder deze wet valt (richtlijn)
- Specifieke wetgeving
= bepaalde zekerheden zijn opgenomen in afzonderlijke wetten
Afd. 2. Het executierecht
§1. INHOUD
= gaat over de gedwongen tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen
vaak is dit het betalen van een geldsom
als men geconfronteerd wordt met verschillende gedwongen tenuitvoerleggingen dan
komt men terecht in het insolventierecht wanneer men insolvabel is en niet langer in staat is
om alles te betalen
= indien men het hoofd niet meer kan bieden aan individuele executies, dan gaat men
over naar een collectieve insolventieprocedure
het kent ook een link met het zekerheidsrecht, de schuldeiser die in een executieprocedure
zit, zal moeten meedelen dat men als eerste uitbetaald dient te worden omdat men een
zekerheid of voorrecht kent
2
,Samenvatting IZE AJ 2022-23
§2. BRONNEN
- Gerechtelijk wetboek
Afd. 3. Het insolventierecht
§1. INHOUD
= het recht van diegene die zijn schulden niet meer kan betalen omdat men onvermogend is
geworden om te komen tot een collectieve oplossing
er bestaan 3 redenen waarom het insolventierecht is ontstaan
De onderlinge verhoudingen tussen de verschillende schuldeisers van eenzelfde
onvermogende schuldenaar dienen geregeld te worden
procedures zijn nodig zodat de opdeling van het vermogen ordelijk gebeurt tussen
de schuldeisers
Het vermijden van economisch besmettingsgevaar
als iemand zodanig veel schulden heeft, dan moet het recht tussenkomen omdat
het sociale en economische gevaren kent
Vb.: zolang de onderneming zijn schulden niet kan betalen maar toch verder doet, zal
dit vele gevolgen met zich meebrengen. Ze betalen hun schuldeisers dan niet, maar
deze hebben misschien ook eigen schuldeisers die dan niet betaald worden. Er
ontstaan een vicieuze cirkel waarbij iedereen in de problemen komt en om er dus voor
te zorgen dat men geen verdere schulden kan maken, wordt men uit het verkeer
gehaald
Het zorgt ook voor een rechtvaardigheidsgevoel en om oneerlijke concurrentie te
vermijden
als ondernemingen een business voeren zonder schulden te betalen, kan men veel
goedkoper produceren dan een onderneming die wel zijn schulden moet betalen. Dit
zorgt voor een vervalsing van de concurrentie
Zo bestaan er ook verschillende breuklijnen binnen het insolventierecht
Commerciële vs. niet-commerciële insolventieprocedures
Breuklijn 1 = commercieel (onderneming) vs. niet-commercieel (niet-onderneming)
Commercieel insolventierecht = het faillissement, de gerechtelijke reorganisatie en de
vereffening van vennootschappen en verenigingen
>< dit bestaat niet voor niet-ondernemingen
3
, Samenvatting IZE AJ 2022-23
Niet-commercieel insolventierecht = normaal moet men altijd teruggrijpen naar het
beslagrecht bij een niet-onderneming (executierecht) maar later heeft men dan toch
de collectieve schuldenregeling ingesteld
men zoekt een persoonlijke oplossing voor de situatie
Liquidatie- vs. herstelprocedures
Breuklijn 2 = liquidatie vs. herstel
Liquidatie = het wegnemen uit het verkeer van de onderneming door middel van een
faillissement waarbij de resterende activa te gelde worden gemaakt en verdeeld
worden onder de schuldeisers maar dit is waardevernietigend
wanneer een onderneming failliet wordt verklaard, dan worden de activa minder
waard
Herstel van ondernemingen in moeilijkheden = men wil de economische substantie
redden van de onderneming zoals de gerechtelijke reorganisatieprocedure voor
ondernemingen
Gemeenrechtelijk vs. sectoraal
Breuklijn 3 = gemeenrechtelijk vs. sectoraal
Gemeenrechtelijk = vroeger was alles gelijk voor de ondernemingen maar sinds de
financiële crisis van 2008 zijn er aanpassingen gebeurd. Banken kwamen in de
problemen
Sectoraal = voor de entiteiten in de financiële sectoren heeft men speciale regels
opgesteld voor de crisis. Men begint na te denken want misschien kan het zijn dat een
energieproducent ook dreigt failliet te gaan. De energieleveringen moeten ook
gegarandeerd kunnen worden dus denkt men nu ook na om iets sectoraal op te
starten voor de energiesector
§2. BRONNEN
- Gerechtelijk Wetboek voor de collectieve schuldenregeling
- Boek XX WER voor het faillissement en de gerechtelijke reorganisatie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lexspecialis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,59. Je zit daarna nergens aan vast.
