HEMATOLOGISCHE ONCOLOGIE
Leukemie
= bloedkanker kwaadaardige witte bloedcellen in het beenmerg.
Komen uit hematopoëtische stamcel, afwijking zorgt dat:
Cel niet kan uitrijpen= acute leukemie (korte tijd + agressief verloop)
Cel ongelimiteerd deelt = chronische leukemie (langer verloop + geen directe behandeling verreist)
Lymfoïde leukemie= leukemiecellen voortkomen uit stamcel die normaal ontwikkelen tot lymfocyten
Myeloïde leukemie= leukemiecellen voortkomen uit stamcel die normaal ontwikkelen tot RBC, granulocyten, bloedplaatjes.
Acute leukemie Chronische leukemie
Onrijpe cellen (blasten) Meer uitgerijpte cellen
Snel progressief Langzaam progressief
Klachten Vaak geen klachten
Intensieve behandeling “Lichte” behandeling
I.P. curatief IP. niet-curatief
Alle leeftijden Oudere leeftijden
ALL en AML CLL - CML
IP = intraperitoneale chemotherapie betekent dat de chemotherapie direct wordt toegediend in de buikholte, waar eventuele
resten van de kanker nog aanwezig kunnen zijn.
Gevolgen acute leukemie:
Sterke toename van leukemiecellen
Verdwijnen van normale bloedcelvorming
o RBC dalen bloedarmoede
o WBC dalen infecties
o Trombocyten dalen bloedingsneiging
Symptomen van leukemie
Gewichtsverlies – koorts – frequente infecties – zwelling van de lymfeklieren – vergroting milt – nachtelijk zweet – makkelijk
bloeden – makkelijk blauwe plekken – vlekjes op de huid – vergrote lever – botten/gewrichten pijn – kortademigheid – vermoeid
-- verminderde eetlust.
Acute myeloïde leukemie
Levensbedreigende aandoening
Risicofactoren: roken – eerdere behandeling met chemotherapie – radioactieve straling – toxische stoffen.
Meestal geen oorzaak voor AML
Symptomen:
Kort vooraf algemene malaise – oorzaak: pancytopenie (= vermindering van alle soorten bloedcellen in het bloed)
Ophoping van blasten zorgt voor:
Anemie bleekheid – moeheid – kortademigheid
Leukopenie keel- en luchtweginfectie + koorts
Trombopenie verhoogde bloedingsneiging met optreden van neusbloeding – tandvleesbloeding – versterkte
menstruatie - .....
Behandeling
Doel: bereiken van complete remissie bereikt indien herstel bloedwaarden < 5% blasten in beenmerg aanwezig zijn.
= spoedopname wegens levensbedreigende aandoening: kans op bloeding – snelle toename van leukemische massa – kans op
extreme anemie, leukopenie.
Standaardbehandeling:
- Intensieve chemotherapie + remissie-inductiekuur (cytarabine en antrachracycline) + consolidatiekuur (cytarabine en
antrachracycline)
- Cyclus van 4 weken
- Bijwerkingen: misselijkheid, braken, haaruitval, langdurige pancytopenie, koorts bij neutropenie en mucositis
- Na 2 cyclussen volgt een allogene stamceltransplantatie.
, Conventionele chemotherapie – bijwerkingen:
haaruitval, misselijk, braken, diarree, vermoeidheid, pijnlijke slijmvliezen van mond & keel, huidreacties
= supportieve therapie.
Tumorlysissyndroom (TLS)!!!!
= probleem dat zich meestal in begin van behandeling stelt omwille van snelle tumorafbraak.
Elektrolyten (kalium, fosfor, urinezuur) in verhoogde hoeveelheden voor in het bloed. Urinezuur slaat neer in de nier kan
tot nierinsufficiëntie leiden.
Rasburicase= medicatie die helpt om urinezuur uit het bloed te verwijderen.
Preventie:
1. Extra hydratatie (urinezuur slaat niet neer maar wordt uitgeplast)
2. Ph van urine controleren (voldoende alkalisch > 7, indien < 7 ARTS verwittigen)
3. Allopurinol (=Zyloric) = vermindert vorming van urinezuur.
Behandeling oudere pat:
- Pat verminderde conditie/ chronische aandoening
- Hypomethylerend medicijn: reactiveren genen van leukemiecellen waardoor ze afsterven OF gaan uitrijpen
- Mildere bijwerkingen
Hematopëtische stamceltransplantatie
= transplantatie van pluripotente stamcel.
Stamcellen zitten in beenmerg – in geringe mate in perifeer bloed.
Bronnen: autoloog (van pat zelf) – allogeen (van donor)
HLA-incompatibiliteit = vechtreactie (rejectie/ afstoting en GVHD (graft VS host disease))
Allogene stamceltransplantatie:
Een onverwachte donor
Kans op match bij broer/zus ¼
Vrijwillige niet-verwante donor die wel dezelfde HLA-typering heeft 1/50 000
Afname
o Via navelstrengbloed
o Via perifere stamceloogst (5 dagen G-CSF, procedure 3u + 2 opeenvolgende dagen)
o Via beenmergpunctie
, Autologe stamceltransplantatie:
Autoloog VS allogeen
Autoloog Allogeen
- Uitstekende tolerantie - Gezonde cellen, teen tumorcontaminatie
- Geen afstoot verschijnselen - Meer kans op blijvende genezing
- Contaminatie met tumorale cellen - GHVD
- Vertraagd herstel van hematopoëse - Zwaardere immunodepressie
Indicatie Indicatie
Vaste tumoren CML
Ziekte van Kahler ALL
AML – indien gene allogene donor AML
Mog. Problemen tgv stamceltransplantatie
Overvulling vnl bij kinderen
Allergische reactie
Hypertensie, braken en bradycardie op solumedrol
Problemen in posttransplantperiode:
Problemen door pancytopenie (infecties, mucositis + voedingsproblemen)
Opnieuw verschijnen van WBC op GVHD
Chronische leukemie
Bij toeval ontdekt bij bloedonderzoek een (forse) leukocytose wordt vastgesteld
Symptomen (aspecifiek): vermoeid – minder eetlust – gewichtsverlies – vol gevoel in de buik
Behandeling: afhankelijk van stadia maar vnl heel gunstig.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EmilyBeurick. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
