Samenvatting
Samenvatting Grondslagen van het strafrecht Thema 3: Basisbegrippen en indeling van het recht
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
ppt + boek + notities
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
7Thema 2. Basisbegrippen en
indeling van het recht
1. Basisbegrippen
A. Norm, regel, wet, bevel
b. Terminologie
Een norm is een algemeen gedragsvoorschrift dat betrekking heeft op een onbepaald aantal
situaties of personen.
Een wet is specifieker dan een norm, dit gaat uit van een overheid. Hierin hebben we nog
het onderscheid tussen een wet in de materiële of brede zin en een wet in de formele of
enge zin.
In de brede betekenis gaan wetten uit van een overheid
(uitvoerende macht). In de enge betekenis gaan deze uit van Federale overheid en parlementen
een wetgevende macht. In deze enge betekenis hebben we
in België te maken met verschillende wetten. Wetten worden
Gemeenschappen en gewesten
door het Belgische federale parlement goedgekeurd en door
de Koning bekrachtigd. Decreten betreffen gemeenschappen
en gewestparlementen. En ordonnanties gaan uit van het Provincies en gemeenten
Brussels gewest.
Het ander synoniem van norm is regel. Deze doet echter ook Functionele overheid
denken aan ‘uitzondering’. In de rechtspraak en in de cursus
zullen deze 3 woorden door elkaar gebruikt worden.
Ex.:
Elk decreet is een formele wet. Juist.
Elke Belgische wet is een formele wet. Juist.
Elk decreet is even sterk als een materiële wet. Fout
c. Gesanctioneerde en niet-gesanctioneerde normen
Juridische normen zijn afdwingbaar via de overheid. Wie een norm niet naleeft, riskeert een
sanctie. Echte rechtsregels hebben altijd een sanctie. (≠straf, enkel bij strafrecht)
Maar een zijn ook heel wat normen die – op het eerste gezicht – niet gesanctioneerd zijn. Dit
zijn de hulpregels. Deze zijn in combinatie met andere regels wel degelijk sanctioneerbaar.
Bv. In art. 388 van het Oud Burgerlijk Wetboek staat wat een minderjarige is. Die definitie
heeft op zich geen ‘normerend’ karakter, maar krijgt deze pas door combinatie met andere
regels die stellen wat minderjarigen wel of niet mogen.
L.D.
, 8
Alvorens een rechtsregel met een onvoldoende afgeschoten wordt, moet er nagekeken
worden of er in het geheel van het recht, geen andere, eerder onrechtstreekse
mogelijkheden tot sanctionering bestaan. Door middel van indirecte sancties kan een
verongelijkte partij (niet enkel de overheid dus) immers de naleving van de regel afdwingen.
Bv. In combinatie met ‘fout’ van ‘burgerlijke aansprakelijkheid’
Vaak is de sanctie ook niet ernstig genoeg om deze na te leven.
Bv. Je rijdt te snel omdat iemand aan het sterven is.
Bv. Er is corona en het ene café sluit, het andere blijft open. Het open café betaalt boetes
want verdient genoeg.
Rechtstreeks is de sanctie te zwak om de regel na te leven. Maar onrechtstreeks is er nog
een andere sanctie. Bv. Gesloten café gaat failliet en gaat naar een advocaat. Zij kijken naar
de oorzaak hiervan en zien dat het komt doordat het andere café open was. Deze zal dan
een vergoeding moeten betalen.
d. Gebiedende en verbiedende normen (niet zo belangrijk)
Juridische afdwingbare normen hebben steeds een van deze twee logische basisvormen.
Gebiedend: als a, dan b (moeten)
Verbiedend: als c, dan niet d (niet mogen)
e. Dwingende en aanvullende normen en normen van openbare
orde (ex)
Dwingende of imperatieve regels zijn normen waarvan niet mag worden afgeweken. Wie dit
toch doet, loopt het risico gesanctioneerd te worden.
Bv. In een huurcontract staat 3 maanden opzeg. (staat in de wet)
Daarentegen zijn aanvullende of suppletieve rechtsregels normen waarvan wel mag worden
afgeweken. De term ‘aanvullend’ wijst er precies op dat dit soort normen slechts op de
proppen komt om onderlinge afspraken aan te vullen.
Bv. A (plaats 1) koopt auto van B (plaats 2). Eerst betalen dan geleverd. Wie moet de auto
vervoeren? In de wet staat dat A hem moet gaan halen. Je kun hier wel van afwijken; B
brengt auto naar plaats 1. De wet vult aan waar je niet overeen komt.
Bv. Als iemand sterf van een brood dan zullen de erfgenamen naar de bakker gaan. Deze zal
kunnen worden terechtgesteld door de aanvullende wetten. (stilzwijgend afgesproken)
Bv. Tenzij partijen overkomen is opzegtermijn 6 maanden -> aanvullend
Niet tegenstaande elk andersluidend beding is elk opzegtermijn 6 maanden -> dwingend
Contract moet opgesteld worden in min. 2 exemplaren op straffe van nietigheid -> dwingend
Vbn.: p. 26-27
L.D.
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Focus op de essentie
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper crimistudente. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
