Dit is een samenvatting gebaseerd op de slides + notities die ik tijdens de les heb genomen. Voor de samenvatting heb ik ook de prof. zijn cursus bekeken.
Farmaceutische analyse I
Hoofdstuk 1: Soorten analyses, definities en methodes
1.1 Waarom farmaceutische analyse?
Analytische chemie handelt rond het bepalen van:
• Welke chemische stoffen er in een staal zitten (kwalitatief)
o Contaminatie vermijden/minimaliseren
• Hoeveel er van deze stoffen in het middel moeten (kwantitatief)
o Concentraties correct berekenen
Kwalitatieve analyse Kwantitatieve analyse
Omvat detectie en identificatie v/d aanwezige Geeft een indicatie v/d hoeveelheid v/e bepaald
bestanddelen bestanddeel
Vb. detectie van giftige stoffen in voeding of de lucht Vb. bepaling hoeveelheid suiker of ijzer in het bloed
1.2 Definities
Staal/ monster Analyt
(Kleine) hoeveelheid substantie die geconcentreerd/ Bestanddeel in het staal dat men wenst te bepalen/
geanalyseerd wordt analyseren
Vb. bloedstaal Vb. ijzer in bloed
Oplossing = een homogeen of heterogeen mengsel van 2 of meer chemische stoffen
• Homogeen: dezelfde aggregatietoestand
• Heterogeen: verschillende aggregatietoestand
Solvent Solvens
Oplosmiddel waarin andere stoffen opgelost zijn Opgeloste stof die zich in het solvent bevindt,
(meestal in grotere maten dan op te lossen stof) dus: solvens + solvent = oplossing
Vb. water bij een bloedstaal (bloed bestaat vooral uit Vb. zout in een oplossing van water en zout (water is
water) hier solvent)
Concentratie = hoeveelheid stof die is opgelost in een andere hoeveelheid stof
Vb.: 5 solvens-moleculen per 100 solvent-moleculen
Mol = eenheid voor hoeveelheid stof
• 1 mol = 6,022(1417930)*1023 deeltjes (d.i. het getal van Avogadro in mol-1)
• Getal enorm groot omdat het bijna altijd gebruikt wordt om aantal atomen of moleculen weer te geven
Molariteit (M) = molaire concentratie v/e stof, in aantal mol per L oplosmiddel
𝑛 𝑚𝑜𝑙
𝐶= [ ]
𝑉 𝐿
Molaliteit = molaire concentratie v/e stof, in aantal mol per kg oplosmiddel (cte i.f.v. T°)
𝑛 (𝑜𝑝𝑔𝑒𝑙𝑜𝑠𝑡𝑒 𝑠𝑡𝑜𝑓) 𝑚𝑜𝑙
𝑀𝑜𝑙𝑎𝑙𝑖𝑡𝑒𝑖𝑡 = [ ]
𝑚 (𝑜𝑝𝑙𝑜𝑠𝑚𝑖𝑑𝑑𝑒𝑙 𝑖𝑛 𝑘𝑔) 𝑘𝑔
Gewichtspercentrage (g%) = massa v/e component per totale massa oplossing (in g%)
𝑚𝑎𝑠𝑠𝑎 𝑐𝑜𝑚𝑝𝑜𝑛𝑒𝑛𝑡
𝑔% = . 100%
𝑡𝑜𝑡𝑎𝑙𝑒 𝑚𝑎𝑠𝑠𝑎
Ppm (parts per million) = aantal g per miljoen (106) g of ml
𝑔 𝑠𝑜𝑙𝑣𝑒𝑛𝑠 𝑚𝑔
𝑝𝑝𝑚 = . 10! → (1 )
𝑔 𝑜𝑝𝑙𝑜𝑠𝑠𝑖𝑛𝑔 𝑘𝑔
Ppb (parts per billion) = aantal g per miljard (109) g of ml
𝑔 𝑠𝑜𝑙𝑣𝑒𝑛𝑠 𝜇𝑔
𝑝𝑝𝑏 = . 10" → (1 )
𝑔 𝑜𝑝𝑙𝑜𝑠𝑠𝑖𝑛𝑔 𝑘𝑔
1.3 Stappen v/e kwantitatieve analyse
kijk voorbeeld in ppt
1. Keuze v/d analysemethode is afh. van:
(i) Wat is het analyt en hoe kunnen we het detecteren?
(ii) Hoeveel staal kunnen we nemen?
(iii) Mag de techniek het staal beïnvloeden?
2. Opname v/h staal: Staal moet werkelijk representeren, hoeveel stalen nemen en hoe?
4. Kalibratie: Meting v/h analyt toetsen aan meting van gekende ijkwaarden
5. Statistiek: Aantal metingen evalueren en foutenmarges berekenen
1.4 Soorten methodes voor kwantitatieve analyses
1. Destructieve en niet-destructieve methodes:
• Mag het staal beïnvloed of vernietigd worden?
• Er zijn niet veel niet-destructieve methodes
2. Rechtstreekse en onrechtstreekse methodes:
• Rechtstreekse methodes
o Gravimetrie: meten v/h gewicht v/h analyt in een staal
o Volumetrie: meten v/d hoeveelheid oplossing die reageert met analyt
• Onrechtstreekse methodes
o Hierbij wordt de hoeveelheid analyt niet rechtstreeks gemeten, maar via een natuurlijke
eigenschap die proportioneel is met de hoeveelheid analyt
o Elektrochemie: elektrische eigenschappen meten en linken met concentratie
o Spectrometrie: straling of massa meten en correleren met concentratie
o Chromatografie: scheiden van verschillende stoffen in oplossing
2
, Hoofdstuk 2: Correct wetenschappelijk rapporteren van resultaten
2.1 Rekenfouten en meetfouten
Grootte v/d rekenfout bepaald door:
1. Kwaliteit:
• Mate waarin de formule correct de werkelijkheid beschrijft
• Vb. Valversnelling is niet op elke locatie op aarde exact hetzelfde
2. Afronden van getallen:
• Afkappen van getallen induceert een berekeningsfout
• Vb. 1/3 = 0.33333333....
3. Convergentie:
• Bij complexe, iteratieve berekeningen wordt er geconvergeerd naar het resultaat
• Afhankelijk van wanneer men de berekening stopt, zit men dus dicht/ver v/d echte waarde
Meetfout bepaald door:
1. Validiteit:
• Mate waarin het toestel effectief meet wat moet gemeten worden
• Vb. titratie: geeft de indicator kleuromslag exact bij het omslagpunt?
2. Betrouwbaarheid:
• Mate waarin de waarde onderhevig is aan toevallige meetfouten
• Vb. Verschillende titraties geven elks een ander resultaat
3. Nauwkeurigheid:
• Precisie waarmee gemeten kan worden
• Vb. 1.3 g vs. 1.2568 g
Werkelijke waarde v/e grootheid in natuur zelfden of nooit gevonden via meting (of berekening):
• Men zal nooit de echte waarde meten of berekenen
• Beste wat je kan doen: gebied bepalen waar werkelijke waarde zich (hopelijk) in bevindt
Het waardevolle resultaat:
• Resultaat waar de wetenschapper correct conclusies uit kan trekken
• Praktijk: vele metingen waarvan het gemiddelde wordt genomen
• Meting ± meetfout of gemiddelde ± standaarddeviatie
2.2 Precisie en accuraatheid
Meetfout bepaald door:
Precisie Mate waarin toevallige fouten schommelen rond de echte waarde
Accuraatheid Mate waarin systematische fouten een afwijking veroorzaken v/d echte waarde
3
, Hoe meetfout verkleinen:
• Precisie: toevallige fouten (schommelingen)
o Beduidende cijfers en afronden
o Onzekerheid verlagen (gemiddelde en standaardafwijking
• Accuraatheid: systematische fouten (afwijkingen)
o Moeilijk te verbeteren
o Inherent aan methode/ tool
o Kalibratie en ijking
2.3 Afrondingsregels voor (eind)resultaten
kijk voorbeelden in slides
Regels beduidende cijfers:
• Alle cijfers in een getal zijn exact, behalve het laatste
• Op het laatste cijfer zit een spreiding/onzekerheid
• Nullen links van andere cijfers zijn niet beduidend
• Nullen tussen andere cijfers zijn wel beduidend
• Nullen rechts van andere cijfers zijn ook beduidend
• Aantallen en constanten hebben een oneindig aantal BC’s
• Factoren zoals 10x tellen niet mee voor beduidende cijfers
Vermenigvuldigen/ delen Uitkomst evenveel BC als het getal met het minste BC
Optellen/ aftrekken Uitkomst evenveel decimalen als het getal met het minste aantal decimalen
Exponenten Uitkomst evenveel BC als het aantal decimalen v/d machtverheffing
Logaritmes Uitkomst evenveel decimalen als het aantal BC v/h getal waar het logaritme
wordt toegepast
Hoe gemiddelde en meetfout afronden?
• Gemiddelde v/d 5 waarden nemen (excel) = average(“aantal-waarden”) (nog niet afgerond)
• Vervolgens meetfout berekenen: = stdev(“5-waarden”)/ √5 = 0,001999999999… (nog niet afrond)
• Stap 1: meetfout wordt altijd afgerond op 1 BC
• Stap 2: gemiddelde afronden op zelfde aantal decimalen als meetfout
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper byEl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
