Verpleegkundige zorg en communicatie 3: partim Bram Vlaeminck
NEUROLOGIE
DEGENERATIEVE AANDOENINGEN VAN DE HERSENEN
= Verschillende aandoeningen die gekenmerkt worden door progressieve dysfunctie of door
afsterven van zenuwcellen
Veroorzaakt een typisch traag, progressief verlies van onafhankelijkheid
Patiënt en familie = continu aanpassen aan veranderingen in de gezondheidstoestand
Multidisciplinaire benadering Focussen op effectief symptoommanagement en
ondersteunen van onafhankelijkheid
Rol VPK: educatie en ondersteuning
AMYOTROFISCHE LATERAAL SCLEROSE
INLEIDING
= Zwakte en atrofie na degeneratie van het motorisch neuron
Motorisch neuron = essentieel voor motorische functie en innerveert de willekeurige
skeletspieren
Laterale sclerose = hardheid van het ruggenmerg
ALS = een aandoening van voornamelijk de motorische zenuwcellen en zenuwbanen
Progressieve verlammingsverschijnselen (chronisch en snel evoluerend)
Zeldzame ziekte met lage incidentie
Mannen > vrouwen
Oorzaak = niet helemaal duidelijk
Vermoedelijk combinatie van erfelijke factoren en omgevingsfactoren
SYMPTOMEN
Spierzwakte en/of spasticiteit (belangrijkste symptoom)
Lichte verandering in denken of gedrag (50%)
Frontotemporale dementie = vorm van dementie waarbij ernstige
gedragsveranderingen op de voorgrond staan (5-10%)
Pijn en ongemak ( toenemende verlamming, minder gemakkelijk van houding
veranderen)
Moeheid en spierkrampen (spieratrofie, fasciculaties = kleine spiertrekkingen)
Dysarthrie en dysfagie (spieren in larynx en pharynx en nek zijn aangetast)
MULTIDISCIPLINAIRE ZORG
Geen specifieke diagnostische test eliminatie van andere (neurologische) ziekten
ALS = ongeneeslijk behandeling is symptomatisch
De algemene interventies:
Het behoud van een goede algemene toestand
Voedingsondersteuning
Goede slaaphygiëne
Evenwicht tussen activiteit en rust
Het invoeren van zelfhulpmiddelen wanneer deze nodig worden
Wanneer de ziekte evolueert belangrijk vrije ademweg te behouden
Als VPK veel aandacht schenken aan angst van zowel patiënt als familie
CHOREA VAN HUNTINGTON
1
,INLEIDING
= Een autosomale dominante erfelijke aandoening
= Ongeneeslijk
Rond de leeftijd 35 - 45 jaar
Ziekte duurt nog 10 tot 20 jaar na verschijnen eerste symptomen
Door atrofie en uitval van de nucleus caudatus en het putamen = tekort aan bepaalde
neurotransmitters dopamine-invloed overheerst
Gevolg: patiënt maakt onwillekeurige en schokkende bewegingen die met moeite
onderdrukt kunnen worden
SYMPTOMEN
Choreatische bewegingen = onwillekeurige, tamelijk snelle bewegingen, voornamelijk in het
gelaat en aan de extremiteiten
Hoofdsymptomen:
Choreo-athetotische bewegingen, verlies van coördinatie, evenwichtsstoornissen
Veelheid van psychische verschijnselen: paranoia, agressie, psychose, depressie
Dementie
MULTIDISCIPLINAIRE ZORG
Geen behandeling
Bepaalde geneesmiddelen helpen onwillekeurige bewegingen te controleren, verminderen
angst of verbeteren prikkelbaarheid
Patiënten krijgen last van ernstige kauw- en slikproblemen door de onregelmatig
gecoördineerde slikbewegingen en abrupte inademmomenten
Meeste sterven ook tgv pneumonie
Vermageren in het verloop van de ziekte
ANDERE NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN
MULTIPLE SCLEROSE
INLEIDING
= Meest voorkomende neurologische ziekte bij jongvolwassenen
= Een aandoening van het centraal zenuwstelsel die bij patiënten leidt tot
uitvalsverschijnselen en beperkingen
Ontstaan: erfelijk en omgevingsfactoren spelen een rol
Van patiënt tot patiënt een zeer wisselend beloop
Kwaliteit van leven neemt verder af
SYMPTOMEN
Door nog onbekende oorzaak verdwijnt op verschillende plaatsen myeline in het centraal
zenuwstelsel
Prikkeloverdracht vertraagd
Voorkeursplaatsen:
Rond de oogzenuwen (oogproblemen)
Periventriculair
Cerebellair (stoornissen in coördinatie van de beweging)
Hersenstam (problemen met vitale functies)
Ruggenmerg (Problemen met doorsturen van prikkels van hersenen naar de rest van
het lichaam)
PREVALENTIE
2
, Normale levensverwachting
Oorzaak overlijden = niet ziekte zelf, maar complicatie zoals longontsteking of ernstige
urineweginfecties
VORMEN
Relapse remitting MS of RMMS: acute aanval van herstel van symptomen
= Een verslechtering houdt langer dan 24u aan en is ten minste 30 dage
gescheiden van de vorige relaps
Kenmerken:
- Nieuwe verschijnselen
- Verergering van bestaande klachten
Onafhankelijk van medicatie
Methylprednisolon = duur van de relaps verkorten, geen invloed op
restverschijnselen
Relaps uitgelokt door:
- Koorts
- Stress
- Vermoeidheid
- Warmte
- Infectie = eerst behandelen met antibiotica
Primair progressieve MS of PPMS: vanaf eerste aanval toenemende handicap
Marburg variant van MS: acute en fulminante vorm die kan leiden tot coma en dood
OBJECTIEF MEETINSTRUMENT VOOR MATE VAN INVALIDITEIT
= Expanded Disability Status Scale of Uitgebreide Schaal voor de Staat van Invaliditeit
= één van de oudste en meest gebruikte manieren om bij mensen met MS de graad van
invaliditeit door neurologische aantasting te meten
Hoe hoger de score, hoe ernstiger de functionele beperkingen
Functionele systemen die bij EDSS bestudeerd worden zijn:
Piramidaal systeem: willekeurige beweging
Hersenstam: functies zoals oogbeweging, gevoel in en beweging van het gezicht
Visueel systeem
Grote hersenen: geheugen, concentratie, gemoed
Kleine hersenen: bewegingscoördinatie of evenwicht
Zintuigen
Darmen en blaas
Andere, waaronder vermoeidheid
Schaal is niet lineair
BEHANDELING
Beïnvloeding van het ziektebeloop
ABCR immunomodulerende medicatie: bepaalde positieve elementen worden
gestimuleerd en negatieve elementen worden afgeremd
Behandeling van de exacerbaties
Behandeling acute aanval = Cortisone in hoge dosis gedurende 5 dagen
SPMS patiënten = betaferon
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper miesdebatselier1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.