Anatomie en fysiologie
Hoofdstuk 9) De algemene en speciale zintuigen
Wat zijn zintuigen?
Gespecialiseerde cellen/celuitlopers die omstandigheden binnen en buiten het lichaam registreren.
Wat is het receptorveld?
Gebied dat info levert aan sensorische cellen. Hoe groter het receptor veld, hoe slechter men de
prikkel kunnen lokaliseren.
Alle sensorische info komt aan bij het CZS i/d vorm van actiepotentialen i/e sensibele/afferente vezel
(= gewaarwonding). De bewustwording van de gewaarwonding vindt plaats (=waarneming).
Wat is adaptatie?
Afname v/d gevoeligheid in aanwezigheid v/e constante prikkel.(bv: gewoon worden van koud water)
Als gevolg van adaptatie wordt minder info naar de hersenschors geleid maar geleid naar centra i/h
ruggenmerg/hersenstam (reflexen).
Wat is het reticulaire activerende systeem.
In de middenhersenen speelt er een rol bij het concentreren v/d aandacht en verhoogt/verlaagt de
bewustwording van binnenkomende gewaarwordingen. ( Bewuste- en onbewuste gevoeligheid)
Wat zijn de algemene zintuigen en speciale zintuigen?
AZ:
o Temperatuur
o Pijn
o Tast
o Druk
o Trilling
o Proprioceptie (lichaamshouding)
SZ:
o Reuk (olfactie)
o Smaak (gustatie)
o Gezichtsvermogen
o Evenwicht
o Gehoor
Wat zijn enkele belangrijke typen zintuigen?
o Nocireceptoren (pijn)
o Thermoreceptoren (temperatuur)
o Fysieke vervorming als gevolg van aanraking
o Druk receptoren
o Mechanoreceptoren (lichaamshouding)
o Chemoreceptoren (chemische prikkels) ondergrens 7,35 & bovengrens 7,45
, Pijn
Wat zijn nocireceptoren?
Het zijn vrije zenuwuiteinden dat vooral voorkomen i/d huidn gewrichtskapsels, beenvliezen, BV.
Ze hebben dan ook grote receptorvelden.
Voor wat kunnen pijnreceptoren gevoelig zijn?
Extreme temperaturen
Mechanische beschadiging
Opgeloste chemische stoffen
Welke 2 typen axonen geleiden de pijnlijke gewaarwordingen?
Snelle pijn/stekende pijn: (Bv: injectie, snijwonde)
o Signalen bereiken de CZS snel somatische reflex
o Ook doorgeschakeld naar de primair sensorische schors prikkelwaarneming
Trage pijn/brandende pijn/schrijnende pijn:
o Alleen algemene betrokken gebied identificeren.
Gerefereerde pijn:
o De pijnwaarneming in delen v/h lichaam die niet werkelijk worden geprikkeld.
o Het mechanisme is nog niet duidelijk.
o De pijn dat i/e orgaan ontstaat wordt waargenomen i/e ander deel v/h lichaam.
o De waarneming v/d pijn kan na bepaalde tijd ↓, omdat i/d formatio reticularis het
onderste deel v/d hersenen en het ruggenmerg een remmende werking uitvoeren.
Temperatuur
Wat zijn warmtereceptoren/ thermoreceptoren?
Vrije zenuweinden die zich i/d huid, skeletspieren, zenuwuiteinden en i/d hypothalamus bevinden.
Wat zijn enkele eigenschappen van deze receptoren?
Meer koude-receptoren dan warme-receptoren geen verschil in bouw bekend.
Temp.gewaarwordingen worden langs dezelfde banen geleid als pijngewaarwordingen.
Thermoreceptoren zijn heel actief bij temp.verandering, maar kunnen zich snel aanpassen.
Aanraking, druk en houding
Wat zijn mechanoreceptoren?
Deze zijn gevoelig voor prikkels zoals uitrekking, samendrukking of draaiing. Vervorming v/d
plasmamembraan v/d zintuigcel in reactie op deze prikkels leidt tot het openen/sluiten van
mechanisch gereguleerde ionenkanalen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iremgurbuz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
