Samenvatting
samenvatting van zorgthema 4 medicatie invasieve handelingen: medicatie
- Instelling
- Karel De Grote-Hogeschool (KdG)
Dit is een volledige samenvatting van zorgthema 4 medicatie invasieve handelingen: medicatie
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
MedicatieWat is medicatie?Elke enkelvoudige of samengestelde substantie dat een therapeutische of profylactische eigenschap
heeft m.b.t. ziekten bij de mens. Om fysiologische functies te herstellen, verbeteren of wijzigen/diagnose stellen.
Wat houdt het geneesmiddelenonderzoek in?
Preklinische fase: ontwikkeling nieuw Potentieel GM, eerst getest met dieren.
Klinische fase: geen nadelige effecten? à testen op mensen.
o Fase1: gezonde mensen met dosis < dierproeven. (hoe functioneert lichaam bij inname GM?).
o Fase2: zieke mensen met optimale dosis voor gewenste effect (ongv. 20-50 p)
o Fase3: doelpubliek (ongv 100-1000 p), meestal krijgt 1 deel placebo om effectiviteit te krijgen.
o Fase4: GM’en op markt maar fabrikant blijft gegevens van gebruikers verzamelen à
farmacovigilatie/geneesmiddelenbewaking = Toezicht houden van GM’en. Na vermoeden reactie
patiënt na inname à melding aan FAGG.
In welke categorieën worden geneesmiddelen verdeeld?
Causale medicatie: oorzaak ziekte bestrijden (AB (Augmentin ® en cytostatica).
Symptomatische medicatie: gaat ziekte niet bestrijden maar wel symptomen (Dafalgan®).
Substitutie medicatie: als organisme geen/onvoldoende stof aanmaakt (insuline).
Profylactische medicatie: vermijden ontwikkeling ziekte (griepvaccins).
Diagnostische medicatie: bepaalde ziekten vaststellen (contrastmiddel).
Placebo medicatie: placebo effect/ gesuggereerde werking.
Wat is de farmacokinetiek en hoe werkt het? = welke weg de medicatie aflegt in het lichaam
1. Absorptie/ resorptie/ opnemen:
Lichaam gaat GM’en opnemen en deze vervoeren naar circulatie, bloedbaan via ≠ manieren:
o Lokaal: werkt in op de plaats zelf (de huid) bv: flexiumgel® op knie te smeren.
o Enteraal: via spijsverteringstelsel.
o Parenteraal: opgenomen via bloedbaan à passeert niet via maagdarmstelsel.
2. Systematische circulatie/centraal compartiment= het bloedvatenstelsel
GM’en worden gedistribueerd (biologische beschikbaarheid, hoeveelheid werkbaar geneesmiddel gaat over langere
tijd aanwezig zijn in bloedvatenstelsels).
Vrije fractie farmacon: GM of farmacon in systemische circulatie?à via bloedbaan over lichaam vervoerd.
Gebonden fractie farmacon: Een deel v/d vrije fractie farmacon wordt binnen centrale compartiment
gebonden aan plasma-eiwitten die in bloedbaan aanwezig zijn (albumine).
Targetorgaan/doelorgaan à plaats in organisme waar GM een effectieve werking gaat uitvoeren.
Depotfunctie: GM wordt opgeslagen in reservoir of depot.
o Dit deel v/d vrije fractie farmacon niet meer beschikbaar in systemische circulatie.
o Te kort in centraal compartiment? dan kan men hieruit halen.
Metabolisme (metabole organen):
o Vrije fractie farmacon komt via systemische circulatie in contact met metabole organen
zoals lever à neutraliseert, ontgift en breekt af à enzymsysteem.
o Metabolisme die vrije fractie farmacon biochemisch gaat bewerkenà metabole organen,
binnen farmacokinetiek, zorgen voor afbraak GM’en (geïnactiveerd)à afvalstoffen GM komt vrij
(metabolieten).
o Hierdoor kunnen ze van hydrofobe naar hydrofiele substantie uitgescheiden worden via nieren
en galwegen.
o Pro-drug = vorm van GM die wordt opgenomen in systemische circulatie, maar pas een
effectieve, therapeutische werking krijgt na metabolisatie door lever (geactiverd).
Excretie:
, o Na bepaalde tijd zal organisme erin slagen om GM dat geobserbeerd wordt, terug uit te
scheiden via urine, stoelgang, huid en ademhaling.
Streven naar evenwicht:
o Het lichaam zal poging doen om een zo stabiel mogelijke situatie na te streven.
o Indien biologische beschikbaarheid door verminderde absorptie, metabolisme of excretie
binnenin centrale compartiment daalt, zal lichaam hierop reageren. Het farmacon dat
opgeslagen was in depotorganen of gebonden aan eiwitten, wordt terug beschikbaar
gesteld in centrale compartiment om zo zijn werking uit te oefenen.
Hoe zit de werking van de geneesmiddelen in elkaar?
Opgenomen GM’en grijpen zich vast aan eiwitten die zich in cellen en op celmembraan bevinden.
Ons lichaam heeft > 20 000 eiwitten, maar slechts 1% is bruikbaar als aangrijpingspunt voor GM’en.
Algemeen zijn de eiwitten belangrijk voor normaal functioneren v/d cellen bij fysiologische processen in lichaam
zoals ademhaling, bloedsomloop, weerstand, nieren, spijsvertering en zenuwstelsel à wanneer GM invloed
heeft op een eiwit à automatisch invloed op één van die fysiologische processen en dit in positieve of negatieve
zin.
Fabrikant moet ervoor zorgen dat GM een therapeutisch effect heeft met weinig mogelijk neveneffecten.
De 4 soorten eiwitten die belangrijk zijn als aangrijpingspunten voor GM’en zijn: (zie video werking)
o Receptoren/boodschapper
o Ionkanalen
o Transporteiwitten
o Enzymen
Wat is het first-pass effect?
Speelt een belangrijke rol i.f.v. biologische beschikbaarheid.
Portaal systeem of vena porta = bloedcirculatie van spijsverteringstelsel à zorgt ervoor dat voedingstoffen en
GM’en die door darmwand worden opgenomen eerst passeren langs de lever.
Door metabole functie v/d lever wordt deel v/h GM’en afgebroken, waardoor er kleinere biologische
beschikbaarheid i/h centrale compartiment komt.
Medicatie, opgenomen via mondslijmvlies of via slijmvlies v/h
rectum, komen rechtstreeks i/d bloedbaan en niet via
maagdarmstelsel. Daarom zijn ze niet onderhevig aan dit first-
pass systeem. Geneesmiddelen die via het mondslijmvlies of
rectum worden opgenomen bieden dus een grotere
biologische beschikbaarheid.
Indien je medicatie die bedoeld is om via het mondslijmvlies
opgenomen te worden toch zou inslikken, gaat dit niet het
beoogde effect opleveren (bv nitroglycerine) à helpt bij angina
pectoris, zou de reis via de zure maag naar bloedbaan niet
overleven en zijn werking verliezen.
Wat houdt de bloedspiegel en biologische beschikbaarheid in?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iremgurbuz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen