Geen lappen tekst, maar een overzichtelijk en goed te onthouden geheel!
Een volledige samenvatting van het vak Rechtsfilosofie, met andere woorden alle stof (incl. werkgroepen, webcasts en colleges) in 1 bestand. Geen grote, onduidelijke lappen tekst, maar een duidelijk overzicht met behulp van ...
Utilisme, Kantiaanse plichtenethiek, Deugdenethiek
H1 Rechts loso e in een pluralistische wereld. Nadenken over de problemen van de 21e eeuw - W. van der Burg
Activiteit
Re ectieve, argumentatieve en discursieve systematisch en kritisch nadenken over het recht
discipline, voortbouwend op denken van anderen Systematische re ectie:
i. Beschrijvende verheldering = verheldering en verklaring juridische verschijnselen, beginselen en begrippen
ii. Normatieve analyse = hoe het recht zou moeten zijn
Rechts- loso e Verzameling inzichten
Verzameling theorieën
Staat = centrum van recht en politieke macht
Statelijk paradigma (denkkader)
= beschrijvende analyse van verhouding tussen recht, staten en samenleving die nooit pasten bij werkelijkheid
maar waarvan de tekortkomingen steeds sterker zichtbaar worden
__
Staatssoevereiniteit Juridisch centralisme Natiestaat
= staat het hoogste gezag is over de = alle recht direct of indirect kan worden herleid tot het = staat niet alleen verbonden met een
bevolking op een bepaald grondgebied hoogste gezag in die staat, in een top-down benadering bepaald grondgebied, maar ook met een
natie, een volk met een eigen identiteit
Verbonden gedachte: Verbonden gedachte:
wereld geogra sch is opgedeeld in staten Grondwet en wetgeving, mede tot stand gekomen in Verbonden gedachte:
met elk een eigen grondgebied democratische procedures, meestal de hoogste bron van wereld geogra sch is opgedeeld in staten
het recht met elk een eigen grondgebied
Tekortkoming Tekortkoming Tekortkoming
Huidige wereld: Globalisering Huidige wereld: Huidige wereld:
sterke verwevenheid over de grenzen heen Past niet meer volledig bij de werkelijkheid, omdat past feitelijk minder bij de werkelijkheid
door multinationale ondernemingen, — toegenomen betekenis van internationaal en (dan honderd jaar geleden) door
internationale handel en migratie, Europees recht en van zelfregulering sterke internationale migratie,
dit model schiet tekort. — komst van het internet en doordat multinationale permanent en tijdelijk
ondernemingen en organisaties zich gemakkelijk
aan nationale wetgeving kunnen onttrekken
=> Door tekortkomingen in denkkader kan men niet adequaat reageren op klimaatcrisis, cybercrime, belastingontwijking, migratie
Machtenpluralisme Rechtspluralisme Maatschappelijk pluralisme
= naast de staat andere instituties die = pluraliteit in rechtsordes = grote verscheidenheid in
grote macht uitoefenen zoals Naast nationale wetgeving, maatschappelijke groepen en netwerken
internationale organisaties, multinationale internationaal recht, Europees recht, (zoals etnische en culturele groepen)
bedrijven, NGO’s zelfregulering => vallen niet samen met bevolking op
territorium van een staat
Statelijk paradigma vs. Pluralistisch paradigma
— Territoriale staat primaire eenheid van analyse — Wereld als geheel, niet alleen territoriale staat
— Staat is centrum van recht en politieke macht en — Grote verscheidenheid in bronnen van macht, bronnen
verbonden met nationale eenheidscultuur van recht en in maatschappelijke groepen en netwerken 1
Gevolg waarbij meeste voordeel of geluk Overlap: kijken naar handelingen en niet zozeer naar de gevolgen daarvan
Handeling zelf plicht of deugd
1. Gevolgenethiek (Utilsime) - Jeremy Bentham (1748 - 1832)
Belangrijkste doel (beste optie): grootste geluk voor de meeste mensen
Dus wat levert het meeste voordeel op?
Ik heb geen ets, de ander heeft 3 etsen. Ik pak een van zijn etsen en hij heeft er nog 2 anderen.
Vijf mensen zijn blij en één is niet blij omdat hij slaaf is, meerendeel heeft er baat bij dus prima
:( Enkel focus op het resultaat en houdt geen rekening met bepaalde principes (zoals mensenrechten)
2. Plichtethiek (Deontologie) - Immanuel Kant (1724 - 1804)
Mensen hebben bepaalde plicht, die altijd geldt, géén uitzonderingen
=> die plichten = categorische imperatief
—> categorisch = stellig, zeker
—> imperatief = gebiedende wijs
Dus de dingen die ZEKER gedaan MOETEN worden
2 beschrijvingen (komen op hetzelfde neer):
I. Je moet dat doen waarvan je kunt willen dat iedereen het altijd zo doet
X “Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook de ander niet” is hiermee níet bedoeld,
dit is te subjectief/ persoonlijk
=> dus een algemene wet
II. Je moet anderen mensen behandelen niet als een middel, maar als een doel op zich
Een ander nooit als slaaf gebruiken (ook al zijn meeste mensen dan blij), mensen namelijk niet als middel gebruiken
:( De absoluutheid van de regels (zoals niet liegen tegen een moordenaar) leidt tot problemen
Plichtethiek kijkt vooral naar het gedrag en de plicht die daarbij hoort, kijkt NIET naar de gevolgen ervan zoals bij gevolgenethiek
3. Deugdenethiek - Aristoteles (384 - 322 v. Chr.)
Deugdzaam mens worden door altijd guldenmiddenweg te kiezen,
— dus niet overmoedig niet laf, maar kalm en dapper
— niet gierig en niet vrijgevig, maar verantwoord
Door deugdzame keuzes te maken, ontwikkelt men een deugdzaam karakter (= het streven)
:( biedt minder houvast, geen duidelijke regels
Geen speci eke regels zoals bij gevolgenethiek (meerderheidsregel) of de plichtethiek (plichten)
2
fifi fi fi
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RechtsgeleerdheidftKatja. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €19,49. Je zit daarna nergens aan vast.
