College aantekeningen
Les 8 praktische psychofarmacologie: Aan middelen gebonden stoornissen
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Slides, notities uit de les en uit de lesopnames van vorig jaar
[Meer zien]Voorbeeld 5 van de 55 pagina's
Voorbeeld 5 van de 55 pagina's
In winkelwagen2 beoordelingen
Door: vhuget • 7 jaar geleden
Door: yasminabellen • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Aan middelen gebonden stoornissen enhun behandeling
Inhoudsopgave
1. INLEIDING VERSLAVING 2
2. NUCLEUS ACCUMBENS OF VENTRAAL STRIATUM 4
2.1. HET “REWARD” CIRCUIT 4
2.1.1. MESOLIMBISCHE DOPAMINERGE BAAN MEDIEERT “REWARDING” 5
3. NEUROBIOLOGIE VAN VERSLAVING 7
3.1. HERSENGEBIEDEN EN NEUROMEDIATOREN BETROKKEN IN VERSLAVING 8
4. OPOÏDEN EN MIDDELEN BIJ OPOÏDVERSLAVING 9
4.1. OPOÏDEN 12
4.2. MEDICATIE BIJ OPIOÏDVERSLAVING 14
5. ALCOHOL EN MIDDELEN BIJ ALCOHOLMISBRUIK 18
5.1. ALCOHOLVERSLAVING 20
5.2. ALCOHOLMISBRUIK 21
5.2.1. MIDDELEN BIJ ALCOHOLMISBRUIK 22
6. DE NEUROTRANSMITTER ACETYLCHOLINE 26
7. NICOTINE EN MIDDELEN BIJ TABAKSMISBRUIK 30
8. CANNABINOÏDEN 36
8.1. CB1 RECEPTOR AGONISTEN KLINISCH GEBRUIK 40
8.2. MIDDELEN BIJ CANNABISAFHANKELIJKHEID 40
9. DISSOCIATIEVE ANESTHETICA 40
9.1. PCP, KETAMINE EN DEXTROMETHORPHAN 42
10. CENTRALE STIMULANTIA 44
10.1. AMFETAMINE, EN –DERIVATEN 44
10.1.1. AMFETAMINES 44
10.1.2. RE-UPTAKE TRANSPORTERS NET, DAT EN SERT 45
10.1.3. AMFETAMINES EFFECTEN 48
10.1.4. AMFETAMINES NEVENEFFECTEN 48
10.2. COCAÏNE = CENTRAAL STIMULEREND 49
10.3. MIDDELEN BIJ VERSLAVING AAN CENTRALE STIMULANTIA 53
1
,11. HALLUCINOGENEN (VERWANT MET MONOAMINES) 53
11.1. WERKINGSMECHANISME HALLUCINOGENEN = PARTIEEL 5HT2A AGONISME 54
11.2. EFFECTEN LSD 54
1. Inleiding verslaving
Verslaving = een hersenziekte die gepaard gaat met neuronale
adaptaties en compulsief ‘drug seeking’ en ‘drug taking’ gedrag
o Ze hebben dus heel veel over om aan die drugs te geraken
Links
Hier zie je de chronologie van hoe een verslaving zich inzet
Rechts
Dit kan je goed nabootsen bij proefdieren
o Heel veel van wat we geleerd hebben over verslaving, maar ook
neurotransmitters en de banen die betrokken zijn, hebben we geleerd uit
proefdieronderzoek
Als je drugs begint te nemen heb je een fase waarbij je drugs gebruikt
o Meestal stijgt dit gebruik doordat er tolerantie is = waardoor je meer
drugs nodig hebt om eenzelfde effect te bekomen
Dan zit je in een fase waar er druggebruik is
o Men ziet dit ook bij proefdieren: als ze dan de drugs stoppen aan te
bieden gaan ze in abstinentie/withdrawal gaan
2
, o Je ziet dit ook bij mensen: ze zullen onrustig zijn en aan het zoeken achter
de drug
Elke verslaving begint heel onschuldig
Het verschaft genot
o Eén van de banen die hierbij cruciaal is is de reward/belonings baan (=
dopaminerge baan)
Deze baan hebben we ook gezien bij antipsychotica. Bij schizofrenie
had je een overactivatie van die mesolimbische baan die onder andere
instaat voor de wanen en hallucinaties
Elke drug gaan die beloningsbaan gaan activeren
Direct of indirect
Hierdoor komt er een genotservaring
Hierdoor gaat het druggebruik toenemen om dezelfde
genotservaring te kunnen beleven
Zo kom je in een fase waarin je geconditioneerd geraakt waardoor
je niet aan dat drug geraakt je er enorm naar verlangt
Op een bepaald moment kom je dan in de verslavingsfase waarin je
heel je gedrag gefocust is op de inname van dat drug en echt
compulsief gedrag
Het is een vicieuze cirkel waar je moeilijk uitgeraakt
Er zijn een aantal middelen die ondersteunend zijn om van die verslaving af
te geraken
o Bv. Voor heroïneverslaving
3
, o Bv. Voor alcoholverslaving
o Bv. Voor nicotineverslaving
Voor amfetamines is er nog geen klinisch bewijs dat ze efficiënt zijn voor die
drugs
2. Nucleus accumbens of ventraal striatum
Cruciale rol bij positieve belevingen zoals verlangen, motivatie, passie en
bevrediging
Belonende effecten van gedrag, allerlei plezierige korte termijn activiteiten,
seksualiteit, maar ook verslaving
o Verslaving: elke impuls van dopamine die daar vrijkomt, door op één of
andere manier gestimuleerd te worden door die drug, geeft dopamine vrij
in het pleasure centre en zal tot dat beloningsgevoel leiden
Betrokken in verwachting van positieve ervaringen rol in placebo-effect
Vooral de dopaminerge baan is hier heel belangrijk = de
belonginsbaan/mesolimbische baan
2.1. Het “reward” circuit
4
, Oranje = beloningsbaan van de ventral tegmentale regio naar de nucleus
accumbens
Het is een dopaminerge baan
Neemt een prominente plaats in in ons reward circuit
De dopaminerge baan en de reward baan maken deel uit van een soort
netwerk vandaar het reward circuit
o Hierbij is er interactie met de hippocampus en de amygdala
Hersenregio’s die belangrijk zijn voor geheugen en emotionele
ervaringen beter te kunnen onthouden
Door die interactie met dat circuit zal een drugsverslaafde, ookal is die
afgekickt, in die gebieden zelfs maar bij het zien van de drug waaraan
hij/zij verslaafd was activatie zal krijgen
Lange termijn effecten in die regio’s:
Ze staan in voor geheugen en het is eigenlijk een soort van cirkel
die zal versterken in functie van die drug te verkrijgen zodat er
belonging kan ervaren worden. Dat wordt heel goed onthouden in
dat circuit
2.1.1. Mesolimbische dopaminerge baan medieert “rewarding”
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jenvdevo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen