Complete samenvatting van het vak ‘Sociologische vraagstukken 1’. De samenvatting bevat de informatie uit de PowerPoints, aantekeningen van de colleges, uitgewerkte voorbeelden en een uitwerking van de verplichte literatuur. Elk college is uitgewerkt aan de hand van de leerdoelen, zoals ze in h...
Samenvatting: Sociologische
vraagstukken 1
Blok 2 – Jaar 2022/2023
25-1-2023
,Inhoudsopgave
Bijeenkomst 1 - Meritocratie, ongelijkheid en sociologie .....................................................................2
Bijeenkomst 2 – Mechanismen in stratificatie-onderzoek ...................................................................4
Bijeenkomst 3 – Kapitaalsoorten: economisch, cultureel, sociaal ........................................................6
Bijeenkomst 4 – Intergenerationele overdracht van ongelijkheid ........................................................7
Bijeenkomst 5 – Stratificatie en politiek ..............................................................................................9
Bijeenkomst 6 – Stratificatie en gezondheid ...................................................................................... 12
Bijeenkomst 7 – Gender en ongelijkheid ........................................................................................... 14
Bijeenkomst 8 – Etniciteit en onderwijs............................................................................................. 17
Bijeenkomst 9 – Etniciteit en de arbeidsmarkt .................................................................................. 18
Bijeenkomst 10 – Intersectionaliteit en ongelijkheid ......................................................................... 21
Bijeenkomst 11 t/m 15 - Bespreking opdracht en feedback ............................................................... 21
Algemene leerdoelen van het vak:
1. Hedendaagse sociale ongelijkheden helder en systematisch beschrijven middels het centrale
sociologische begrippenapparaat aangaande sociale ongelijkheid en sociale mobiliteit.
2. Sociologische theorieën die een verklaring bieden voor sociale ongelijkheid en sociale
mobiliteit in hedendaagse westerse samenlevingen helder en systematisch uitleggen.
3. Verschillen en overeenkomsten tussen voornoemde theorieën helder en systematisch
uitleggen.
4. Voornoemde theorieën op systematisch en analytische wijze toepassen om hedendaagse
empirische verschijnselen te verklaren.
5. De toepasbaarheid en verklarende waarde van voornoemde theorieën vergelijken en
evalueren.
1
, Bijeenkomst 1 - Meritocratie, ongelijkheid en sociologie
Leerdoelen:
- De concepten meritocratie, ongelijkheid, en stratificatie toegankelijk uitleggen
aan een breed publiek
- Het verschil tussen sociologische niet niet-sociologische theorieën toegankelijk
uitleggen aan een breed publiek
- De vier verschillende typen sociologie die Burawoy onderscheidt toegankelijk
uitleggen aan een breed publiek
Meritocratie: Een systeem wat talent en inzet beloond. Een maatschappijmodel waarin de sociaal-
economische positie (sociale status) van elk individu is gebaseerd op zijn of haar verdiensten
(merites) (prestaties en capaciteiten). De eigen inzet bepaalt welke positie men kan innemen in de
samenleving.
Het begrip meritocratie is geïntroduceerd door Michael Young. Young beargumenteerde dat een
meritocratie samenleving niet optimaal is.
Ongelijkheid: Een sociale toestand waarin privileges, kansen en beloningen worden gegeven aan
mensen in bepaalde posities in de samenleving, maar aan anderen word ontzegd. Dit zijn vaak
schaarse materiële (geld/spullen) en immateriële hulpbronnen (onderwijs/vrijheid). Ongelijkheid
gaat over de ongelijke verdeling van begeerde en gewaardeerde kenmerken. Ongelijkheid staat niet
gelijk aan armoede.
Stratificatie
Stratificatie: Stratificatie is een specifieke vorm van ongelijkheid. Bij stratificatie is ongelijkheid
geïnstitutionaliseerd (zit diep in de samenleving) en vereenvoudigd (mensen worden ingedeeld in
een aantal specifieke klasse).
Verschil ongelijkheid en stratificatie:
Elk vakgebied richt zich op ongelijkheidvraagstukken. Sociologen proberen groepsverschillen te
begrijpen. Hoe komen deze verschillen tot stand en welk gevolg hebben deze verschillen.
Sociale stratificatie: De hiërarchische rangschikking van individuen en groepen op basis van hun
toegang en bezit van (waardevolle) hulpbronnen. Elke samenleving bepaald zelf wat ze beschouwen
als waardevolle middelen. Deze rangschikking is bepaald door de geschiedenis, locatie en macht van
de samenleving.
Stratificatiesociologie: Onderzoek wat zich richt op welke wijze het indelen van groepen mensen in
maatschappelijke lagen, waartussen een ongelijkheidsverhouding bestaat, gebeurt. Het indelen
gebeurt op basis van sociale categorieën, zoals geslacht, opleidingsniveau of etniciteit.
Empirische sociologie: Onderzoek gebaseerd op controleerbare feiten, oftewel dat wat op ervaring
of proefneming berust.
Verschillende vormen van stratificatie:
Sociologen erkennen dat sociale verdeeldheid (social division) kan worden onderverdeeld in 3
belangrijke sociale vormen. Samenlevingen hebben hiërarchieën die georganiseerd zijn door:
1 Sociale en economische verdeeldheid;
2 Verdeling in geslacht en seksualiteit;
3 Etnische en raciale verschillen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sociologiestudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
