• Doelstelling zenuwstelsel (ZS):
– Registratie van veranderingen binnen en buiten het lichaam en coördineren
van zinvolle respons erop met als doel het handhaven van de homeostase
maar ook communicatie en veiligheid.
• Homeostase handhaving is ook een taak van het endocrien stelsel,
maar dit reageert trager en het effect is langer van duur
• Zenuwstelsel werkt sneller maar effect is kort (elektrische
fenomenen)
Indeling zenuwstelsel:
– Anatomisch: (beschrijvend, structureel):
• Centraal ZS (CZS)(hersenen en RM (ruggenmerg)) en
• Perifeer ZS (PZS)(zenuwbanen buiten hersenen en RM):
– Afferent deel (sensorische info)
– Efferent deel (motorische info)
– Functioneel: (fysiologisch):
• Somatisch ZS (willekeurig=onder controle wil) en
• Autonoom ZS (onwillekeurig= geen controle door wil)
– Dit laatste bestaat uit een (ortho)sympatisch en een
parasympatisch deel (zijn communicerende vaten) en heeft
centrale en perifere componenten
21
,efferent sensorisch
afferent motorisch
Celorganisatie in zenuwweefsel
• Twee soorten cellen in zenuwweefsel
– Neuronen
• Eigenlijke zenuwcellen
• Voor overdracht, verwerking en opslag van informatie
– Neuroglia
• Ondersteunend netwerk voor neuronen
• Fagocyten
Drie soorten neuronen
– Sensorische neuronen
• Leveren informatie aan het CZS: afferent
– Motorische neuronen
• Stimuleren of remmen perifeer weefsel: efferent
– Interneuronen (associatieneuronen)
• Zitten tussen sensorische en motorische neuronen in
• Analyseren inkomende informatie, coördineren uitgaande informatie
22
,Anatomie neuronen
– Cellichaam
• Kern
• Mitochondriën, ruw endoplasmatisch reticulum, andere organellen
– Dendrieten
• Meerdere tot zeer vele per cel
• Verschillende vertakkingen
• Ontvangst signalen (inkomende, afferente uitlopers)
– Axon / neuriet
• Één per cel
• Geleiding signalen (efferente, uitgaande uitloper)
Opm.: axon betekent lange ascylinder; kan in feite ook een dendriet zijn!
Cellichamen
• Variëren van grootte en vorm
• Vormen de grijze stof van het zenuwstelsel
– In de hersenschors (periferie van de hersenen) of de cortex
– In het centrale deel van het ruggenmerg (H-vorm)
– Groepen cellichamen noemt men:
– In het centraal zenuwstelsel: kernen: nuclei (nucleus)
– In het perifeer zenuwstelsel: ganglia (ganglion)
• Uitz.: basale kernen = basale ganglia (in grote hersenen)
Axonen en dendrieten
• Axonen (neurieten) en dendrieten: uitlopers van cellichamen
– Veel van deze uitlopers zijn gemyeliniseerd
• Myeline: isolerende stof: wit-gele kleur !!!
• Vormen de witte stof van het zenuwstelsel:
– Diep in de hersenen: merg of medulla
– In de periferie van het ruggenmerg: 3 strengen waarin stijgende (sensorische)
en dalende (motorische) banen
– Buiten het CZS vormen ze zenuwen of zenuwvezels
Grijze – witte stof
23
, Microscopie: cortex – medulla
Celorganisatie zenuwweefsel
• Lichaampje van Nissl: groepen ruw endoplasmatisch reticulum en vrije ribosomen
(grijze kleur): eiwitproductie
• Afwezigheid van centriolen: zenuwcel kan niet meer delen (geen regeneratie, geen
herstel)
• Enkele uitzonderingen !
Indeling neuronen en bouw
24
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper savannahmaldoy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.