Samenvatting
Samenvatting Anatomie en fysiologie deel 1: beenderen, gewrichten en spieren
- Instelling
- Thomas More Hogeschool (tmhs)
Beenderen, gewrichten, spieren
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Het beenderenstelsel• Het beenderstelsel omvat:
– Bot
– Kraakbeen
– Gewrichten
– Banden
– Ander bindweefsel
Functies van het skelet: (handboek)
– Ondersteuning
– Opslag
– Bloedcelproductie
– Bescherming bv. Schedel beschermt hersenen
– Beweging → gewrichten vormen hefbomen, beweging trekt aan spieren
De botstructuur
Bot (Beenweefsel):
– Gespecialiseerde cellen
• 2% van botgewicht
– Sterke matrix
• 2/3 calciumfosfaat (hard)
• 1/3 collageenvezels (buigzaam)
Macroscopische kenmerken van de botten
Algemene vormen van botten:
– Lange botten (bijv. dijbeen)
– Korte botten (bijv. handwortel-beentjes)
– Platte botten (bijv. ribben)
– Onregelmatige botten (bijv. ruggenwervels)
Botvormen
97
,Bouw van een lang been
• Centrale lange schaft of diafyse met aan weerszijden een breder gewrichtsuiteinde of
epifyse.
• Tussen de diafyse en de epifyse komt een overgangszone voor: de metafyse.
– Bij jonge beenstukken komt hier de groeikraakbeenschijf of metafysairschijf voor.
( lengtegroei van bot)
• De diafyse bestaat uit een compact beenweefsel, die naar het midden overgaat in spongieus
been, dat de mergholte omsluit.
• Op de plaatsen waar het beenstuk met andere
• beenstukken articuleert, is het bekleed met
• hyalien kraakbeen of gewrichtskraakbeen.
• Aan de buitenzijde is het bot, behalve op de
• gewrichtsvlakken, bekleed met het beenvlies of
• periosteum/periost. Het heeft meerdere functies :
– voeding (door zijn bloedvaten),
– diktegroei (door aanzetten van nieuw been),
– gevoelsfuncties (pijnreceptoren) en
– herstelfunctie (vorming van callus na fractuur).
Beenmerg
• Bij de volwassenen bestaan er twee soorten beenmerg: rood en geel.
• Rood beenmerg.
– actieve beenmerg dat instaat voor de voortdurende aanmaak van nieuw bloed. Het
komt voor in het reticulaire bindweefsel van:
• de platte beenderen, zoals de ribben en het borstbeen.
• Het borstbeen is door zijn ligging vlak onder de huid, de aangewezen plaats
voor een beenmergpunctie (sternumpuctie).
• de mergholten van de diafysen der lange pijpbeenderen (bij kinderen)
• het spongieus been van de korte pijpbeenderen
• Geel beenmerg.
– Bij het ouder worden: vervetting.
• vooral het merg in de grote mergholten (de diafysen der lange
pijpbeenderen.)
• Door de vervetting krijgt het een geel uitzicht, het gele merg genoemd.
– Het kan terug actief worden bij bloedziekten.
De botsctructuur
Structuur van een lang bot (illustratief)
• Microscopische kenmerken van bot
– Periost
• Buitenste laag uit vezels
• Binnenste laag uit cellen (zorgen voor
aanmaak voedingsstoffen)
– Osteocyten (botcellen)
• In lacunen (holtes) in matrix
• Tussen lamellen van matrix,
• via vertakkingen in canaliculi staan de
osteocyten met elkaar in verbinding
98
, • Structuur van een kenmerkend bot →
• Microscopische kenmerken van bot
– Osteon—Basale functionele eenheid van compact
botweefsel; cilindervormig
• Sterk in de lengteas van het bot
• thv diafysen van lang bot
• Concentrische lagen osteocyten
• Concentrische lagen matrix (lamellen)
• Centraal kanaal (van Havers)
– Tunnel in lengteas voor bloedvaten
• Verbindingskanalen
– Tunnel in breedte voor bloedvaten
• Microscopische kenmerken van spongieus bot
– Geen osteonen
– Lamellen als botbalkjes
• Bogen, twijgen, platen van bot
• Sterk in verscheidene richtingen
• Minder zwaar dan compact bot
• Beschermt rood beenmerg (vormt bloedcellen)
• Cellen in beenweefsel
– Osteocyten
• Rijpe botcellen tussen de lamellen
– Osteoclasten
• Bron van zuur, enzymen voor osteolyse (= opruimen van oud bot)
– Osteoblasten
• Verantwoordelijk voor osteogenese (= aanmaak van nieuw botweefsel)
Evenwicht tussen afbraak en aanmaak
Botvorming en groei
• Behoeften voor een normale botgroei
– Mineralen
• Calcium, fosfaat
– Vitaminen
• Vitamine D3 (zonlicht)
• Vitamine C (eten)
• Vitamine A (eten)
– Hormonen
• Groeihormoon
• Geslachtshormonen, schildklierhormoon, e.a.
Hermodellering/homeostase
• Rol van hermodellering (vervangen) bij de stevigheid:
– hermodellering—Voortdurende afbraak en opnieuw vormen van botweefsel
• 1/5 jaarlijks vervangen bij jongvolwassenen
• Spongieus bot van femur: 2 à 3 x/jaar
– Vormen aangepast aan belasting
– Turn-over van mineralen maakt aanpassing aan nieuwe belasting mogelijk
99
, Belangrijk
Wat niet wordt gebruikt, gaat verloren.
De belasting waaraan botten tijdens lichaams-beweging blootstaan, is noodzakelijk om de
botsterkte en botmassa te handhaven.
bewegen is belangrijke hoeksteen in de preventie van osteoporose (botontkalking)
Osteopenie = verlies van beenweefsel, botafbraak bv bij iemand dat bedlegerig is. Gaat spier
en botweefsel verliezen.
Homeostase en mineraalopslag
(te studeren bij hoofdstuk hormoonstelsel)
– Botten slaan calcium op
• Bevatten 99% van het calcium in het lichaam
• Slaan tot twee kilo calcium op
• Hormonen controleren opslag/afgifte
– PTH
– Calcitonine
– Calcitriol
• Concentratie calcium in bloed wordt constant gehouden
Veroudering van het beenderstelsel
• Osteopenie—(osteoporose → broze botten): Minder verbening dan normaal (mineralen) in
de botten
– Osteopenie begint voor je 40ste
• Vrouwen verliezen 8% per tien jaar
• Mannen verliezen 3% per tien jaar
– Spongieus botweefsel meest aangetast
• Epifysen
• Ruggenwervels
• Kaken
Een overzicht van het skelet
• Botmarkeringen (Selectie): vertellen een verhaal over het bot:
– Tuberositas
– Condylus
– Trochlea
– Facet
– Fossa
– Foramen
– Sinus
• Plaatsen waar tractie uitgeoefend wordt op bot: verdikking: meestal aanhechting spier
• Plaatsen waar druk uitgeoefend wordt: indeuking of sleuf
• Openingen: om een structuur door te laten, bv. Een bloedvat of zenuw
100
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper savannahmaldoy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81298 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen