SAMENVATTING
SOCIALEZEKERHEIDSRECHT
1
,2
,INLEIDING
Tijdlijn
De wortels van het sociaal recht liggen in de 19e eeuw, er was geen sociale bescherming. Hier kon men
niets aan doen aangezien er nog steeds het coalitieverbod gelde (verboden om groepen te vormen).
Daarna kwam er een vrijwillige sociale zekerheid zoals de maatschappij van onderlinge bijstand (dit werd
niet georganiseerd door de overheid). Later heeft de overheid dit uiteindelijk wel gesubsidieerd.
In 1903 kregen we de wet op de arbeidsongevallen, dit was dan ook de eerste socialezekerheidswet. Die
ging voorzien in een specifieke vergoedingsregeling.
Vanaf de 20ste eeuw komt er een gefragmenteerde totstandkoming in de sociale zekerheid:
- Kinderbijslag
- Pensioen
- Werkloosheidsuitkering.
In 1944 komt er een sociaal pact (na WO2). De sociale zekerheid wordt verplicht voor alle werknemers en
werkgevers.
Men richt ook de RSZ op waarbij men een overkoepelende administratie heeft.
Doel
Het doel is om de burger voldoende bestaansmiddelen te voorzien en te waarborgen wanneer zijn
bestaanszekerheid wordt bedreigd ten gevolge van bepaalde risico’s.
We spreken over 7 sociale risico’s waarbij de sociale zekerheid zal tussenkomen:
1. Kinderen -> deze brengen een bepaalde kost mee -> gezinsbijslag
2. Ziekte of zwangerschap -> beroepsinkomen valt weg en eventuele dokterskosten -> ziekte-uitkering
3. Invaliditeit (langdurige ziekte > 1 jaar) -> invaliditeitsuitkering
4. Arbeidsongeval of beroepsziekte -> steeds arbeid gerelateerd -> tegemoetkoming geneeskundige
verzorging
5. Vakantie -> enkel voor de arbeiders, niet voor de bedienden -> vakantiegeld
6. Werkloosheid -> geen beroepsinkomen -> niet elke vorm van werkloosheid valt hieronder. Dit zal
enkel de onvrijwillige zijn -> werkloosheidsuitkering
7. Ouderdom -> rust en overlevingspensioen (dit wordt gegeven aan de weduwe
Deze risico’s kunnen op 2 manieren uw bestaanszekerheid aantasten:
- Inkomen verminderen -> sociale zekerheid vangt dan het inkomensverlies op
- De uitgaven vermeerderen -> sociale zekerheid zal deze kosten gedeeltelijk terugbetalen of
opvangen.
We hebben 7 takken voor de werknemers in de sociale zekerheid:
1. Rust en overlevingspensioen
2. Werkloosheid
3. Arbeidsongevallenverzekering
4. Beroepsziekteverzekering
5. Gezinsbijslag
6. Ziekte- en invaliditeitsverzekering
7. Jaarlijkse. Vakantie.
3
, Kenmerken
Sociale zekerheid
De sociale zekerheid steunt op de solidariteit (herverdeling van de inkomsten). Mensen die het kunnen
moeten verplicht bijdragen om de mensen te steunen die het nodig hebben. Enkel wie voldoet aan de
gestelde voorwaarden is rechthebbende voor de sociale vergoedingen -> de behoeftigheid zal niet
bepalend zijn.
We zien dus dat solidariteit het centrale begrip is in het systeem. We spreken over een financiering via
bijdragen op het loon van de werknemers. Deze wordt gewaarborgd door:
- Bijdragen door de werkenden in verhouding tot het loon
- Financiering door de gemeenschap.
Sociale bijstand
Naast de sociale zekerheid hebben we ook de sociale bijstand. Dit is voor mensen die behoeftig zijn. Je zal
dan moeten gaan naar het OCMW, deze gaat dan bekijken of je voldoende bestaansmiddelen hebt.
Voorbeelden zijn:
- Gewaarborgde gezinsbijslag
- Tegemoetkoming aan gehandicapten
- Leefloon
- Inkomensgarantie voor ouderen.
Stelsels sociale zekerheid
1. Werknemers -> algemene verzekering voor de 7 takken
2. Zelfstandigen -> verzekering voor 5 takken. Aansluiting en bijdragebetaling (via de sociale
verzekeringsfondsen).
3. Ambtenaren -> enkel bij statutaire ambtenaren zal je deze regeling hebben. Wanneer je
contractueel ambtenaar bent zal je de regeling voor de werknemers volgen. Dit zal via de RSZPPO
zijn (plaatselijke en provinciale overheden).
Structuur
Er is een financiering via het loon van de werknemers.
- Financiering door de WG als WN-bijdragen
o Ziekte en invaliditeit
o Werkloosheid
o Pensioen
- Financiering door de WG-bijdragen
o Gezinsbijslagen
o Jaarlijkse vakantie
o Arbeidsongevallen en beroepsziekte.
4
SOCIALEZEKERHEIDSRECHT
1
,2
,INLEIDING
Tijdlijn
De wortels van het sociaal recht liggen in de 19e eeuw, er was geen sociale bescherming. Hier kon men
niets aan doen aangezien er nog steeds het coalitieverbod gelde (verboden om groepen te vormen).
Daarna kwam er een vrijwillige sociale zekerheid zoals de maatschappij van onderlinge bijstand (dit werd
niet georganiseerd door de overheid). Later heeft de overheid dit uiteindelijk wel gesubsidieerd.
In 1903 kregen we de wet op de arbeidsongevallen, dit was dan ook de eerste socialezekerheidswet. Die
ging voorzien in een specifieke vergoedingsregeling.
Vanaf de 20ste eeuw komt er een gefragmenteerde totstandkoming in de sociale zekerheid:
- Kinderbijslag
- Pensioen
- Werkloosheidsuitkering.
In 1944 komt er een sociaal pact (na WO2). De sociale zekerheid wordt verplicht voor alle werknemers en
werkgevers.
Men richt ook de RSZ op waarbij men een overkoepelende administratie heeft.
Doel
Het doel is om de burger voldoende bestaansmiddelen te voorzien en te waarborgen wanneer zijn
bestaanszekerheid wordt bedreigd ten gevolge van bepaalde risico’s.
We spreken over 7 sociale risico’s waarbij de sociale zekerheid zal tussenkomen:
1. Kinderen -> deze brengen een bepaalde kost mee -> gezinsbijslag
2. Ziekte of zwangerschap -> beroepsinkomen valt weg en eventuele dokterskosten -> ziekte-uitkering
3. Invaliditeit (langdurige ziekte > 1 jaar) -> invaliditeitsuitkering
4. Arbeidsongeval of beroepsziekte -> steeds arbeid gerelateerd -> tegemoetkoming geneeskundige
verzorging
5. Vakantie -> enkel voor de arbeiders, niet voor de bedienden -> vakantiegeld
6. Werkloosheid -> geen beroepsinkomen -> niet elke vorm van werkloosheid valt hieronder. Dit zal
enkel de onvrijwillige zijn -> werkloosheidsuitkering
7. Ouderdom -> rust en overlevingspensioen (dit wordt gegeven aan de weduwe
Deze risico’s kunnen op 2 manieren uw bestaanszekerheid aantasten:
- Inkomen verminderen -> sociale zekerheid vangt dan het inkomensverlies op
- De uitgaven vermeerderen -> sociale zekerheid zal deze kosten gedeeltelijk terugbetalen of
opvangen.
We hebben 7 takken voor de werknemers in de sociale zekerheid:
1. Rust en overlevingspensioen
2. Werkloosheid
3. Arbeidsongevallenverzekering
4. Beroepsziekteverzekering
5. Gezinsbijslag
6. Ziekte- en invaliditeitsverzekering
7. Jaarlijkse. Vakantie.
3
, Kenmerken
Sociale zekerheid
De sociale zekerheid steunt op de solidariteit (herverdeling van de inkomsten). Mensen die het kunnen
moeten verplicht bijdragen om de mensen te steunen die het nodig hebben. Enkel wie voldoet aan de
gestelde voorwaarden is rechthebbende voor de sociale vergoedingen -> de behoeftigheid zal niet
bepalend zijn.
We zien dus dat solidariteit het centrale begrip is in het systeem. We spreken over een financiering via
bijdragen op het loon van de werknemers. Deze wordt gewaarborgd door:
- Bijdragen door de werkenden in verhouding tot het loon
- Financiering door de gemeenschap.
Sociale bijstand
Naast de sociale zekerheid hebben we ook de sociale bijstand. Dit is voor mensen die behoeftig zijn. Je zal
dan moeten gaan naar het OCMW, deze gaat dan bekijken of je voldoende bestaansmiddelen hebt.
Voorbeelden zijn:
- Gewaarborgde gezinsbijslag
- Tegemoetkoming aan gehandicapten
- Leefloon
- Inkomensgarantie voor ouderen.
Stelsels sociale zekerheid
1. Werknemers -> algemene verzekering voor de 7 takken
2. Zelfstandigen -> verzekering voor 5 takken. Aansluiting en bijdragebetaling (via de sociale
verzekeringsfondsen).
3. Ambtenaren -> enkel bij statutaire ambtenaren zal je deze regeling hebben. Wanneer je
contractueel ambtenaar bent zal je de regeling voor de werknemers volgen. Dit zal via de RSZPPO
zijn (plaatselijke en provinciale overheden).
Structuur
Er is een financiering via het loon van de werknemers.
- Financiering door de WG als WN-bijdragen
o Ziekte en invaliditeit
o Werkloosheid
o Pensioen
- Financiering door de WG-bijdragen
o Gezinsbijslagen
o Jaarlijkse vakantie
o Arbeidsongevallen en beroepsziekte.
4
