Samenvatting Van gedachten wisselen - Juridische en ethische context 2023/2024
Alles voor dit studieboek (57)
Geschreven voor
Universiteit Leiden (UL)
Pedagogische Wetenschappen
Inleiding praktische filosofie voor Pedagogen Deel A (6471PRFIA)
Alle documenten voor dit vak (23)
Verkoper
Volgen
ilsevanmeurs01
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding in de praktische filosofie (A)
Aantekeningen: Ilse van Meurs
Hoorcollege week 1 Inleiding
- https://portal.coutinho.nl/vangedachtenwisselen/studiemateriaal.html → hier kan je
denkoefeningen, eindoefeningen & links vinden!!
- lees bijbehorende literatuur
- studeer actief & oefen met denkoefeningen van de brabander
Literatuur
- van gedachten wisselen
- children: rights & childhood
Van gedachten wisselen
- Kunnen we anders denken dan we denken?
- Leg contact met medestudenten en wissel van gedachten...
- maakt het vak leuker en leerzamer
- oefening voor tentamen en opdracht
Praktische filosofie
● Sociale en politieke filosofie:
- Hoe moeten we met elkaar omgaan?
- Waar ligt de grens van onze vrijheid?
- Wat maakt een samenleving rechtvaardig?
- Mag de overheid zich met ons leven bemoeien?
- wat is vrijheid? wanneer is iets nog een mening? wanneer mag je vrijheid
begrenzen? wanneer is iets nog rechtvaardig? > hoe zorg je voor een
rechtvaardige samenleving, bestaat dat überhaupt?
● Ethiek:
- Hoe kunnen we goed van kwaad onderscheiden?
- wat is überhaupt goed en kwaad > er zijn allerlei nuances mogelijk
Verwonder je over het alledaagse - breek met heersende opinies (Plato)
- oude filosofen begonnen met vragen stellen
- waarom lopen we als schapen mee met hoe het is?
Filosofie als opening voor nieuwe perspectieven
- Geen wetenschap die de werkelijkheid wil verklaren → een grote en lange discussie
waarbij je voor jezelf verdiept wat je dacht zeker te weten
- Stel heersende manier van denken en de heersende opvattingen in de samenleving
ter discussie
- Heersende opvattingen sluiten andere perspectieven uit
- filosofie schudt wakker
,Verschil tussen filosofie & wetenschap
● Menswetenschappen zijn empirische wetenschappen
- psychologie
- sociologie
- antropologie
- pedagogiek
→ toch allerlei definities en ideeën van hoe het moet
→ maar als je uitzoomt dan zie je dat er nog wel wat af valt te dingen > hier
kom je alleen achter als je dingen gaat bevragen en gaat discussiëren
● Gaan uit van definities
● Filosofie onderzoekt de definities, stelt fundamentele vragen. Wat is het? Bestaat
het?
Men filosofeert al eeuwenlang, wereldwijd
● westerse filosofie gebaseerd op klassieke Griekse Filosofie
- de manier waarop wij filosoferen baseren we op Griekse filosofie
● Oosterse filosofie niet gescheiden van religie > Oosterse zit anders in elkaar, meer
verworven met religie
- Boeddhistische filosofie
- Confucianisme
- Hindoeïstische filosofie
- Taoïsme
Er is altijd gefilosofeerd over opvoeding
filosofie is onderdeel van pedagogiek > de meeste hebben ook altijd over opvoeding
gesproken > de allereerste pedagogen waren filosofen
- hieronder allemaal filosofen die uitgebreid hebben geschreven over opvoeding:
● Oudheid
- Socrates, Plato, Aristoteles, Augustinus van Hippo
● Middeleeuwen
- Thomas van Aquino
● Humanisme
- Erasmus, Melanchthon, de Montaigne
● Verlichting
- Comenius, Locke, Rousseau, Kant
● Hedendaags
- Dewey
, - socratische methode: vragen stellen zodat mensen zelf na gaan denken
- je kan bij elke vraag verder doordenken en redeneren; maar wat is goed en slecht
eigenlijk?
- https://www.youtube.com/watch?v=VDiyQub6vpw > filmpje kijken voor wie het zijn
Filmpje
https://www.youtube.com/watch?v=VDiyQub6vpw > over plato
tot aan middeleeuwen niet bezig met bewijzen (peer reviews e.d.) > je ging kijken wat
werkte, je ging meer af op je gevoel & instinct
Tot na de middeleeuwen:
● Geloof
● Gevoel
● ‘Instinct’
Religie
- bijbel werd als kennis aangenomen: de kennis stond er al en kon je aannemen
Copernicaanse wending: de mens is niet langer het middelpunt van het universum
- Copernicus: zon draaide niet om aarde maar aarde om de zon > het klopt niet wat we
geloven en doen tot nu toe > kerk boos
- mens was niet middelpunt universum > brak iets open; er zijn allerlei andere dingen
mogelijk dan we tot nu toe hadden gedacht
- maar dan zou je alles kunnen bewijzen e.d. > wetenschap groter
Verklaringen van wetenschappers in plaats van antwoorden van theologen
● Copernicus (1473-1543)
● Galilei (1564-1642)
● Kepler (1571-1630)
● Newton (1642-1727)
- Gevolg: mens ontdekt zichzelf als autonoom subject, fundament van werkelijkheid en
weten
, - wetenschap als enorme belofte; als we goed alles bestuderen, kunnen we alles
uitvinden, dat is dan de werkelijkheid (niet wat we tot nu toe aangewezen kregen en
geloofden)
- hier zitten we eigenlijk nu nog; als iets niet aangetoond kan worden is het niet zo →
maar is dit zo?
De verlichting: optimistisch geloof in menselijke rede
- kennis en wetenschap laten mens betere wereld creëren > we kunnen de beste
wereld mogelijk maken: kwestie van kennis opdoen en toepassen
- wantrouwen tegenover religie > mensen vroegen zich af; als een ding niet klopt, klopt
de rest dan wel?
- ‘durf te denken!’ (Kant, 1724-1804) → kom uit dat volgzame schaapsgedrag en ga
zelf nadenken, alleen dan kunnen wij een goede wereld neerzetten
Vroege opvoedingshandleidingen
● Vóór de Verlichting voornamelijk door
- ook niet door wetenschappers geschreven > bijv dichters
- dichters: romantische ideeën (in rijm geschreven, want veel mensen konden
niet lezen; opvoedadvies doorgeven omdat rijm beter te onthouden was)
- dokters: theoretisch (al dan niet onderbouwd > wat je moest doen als je ziek
was) > met wat ze toen wisten hadden ze theoretisch advies
- verloskundigen: praktisch > over zwangerschap & kind op de wereld zetten
● De eerste complete opvoedingstheorieën kwamen tijdens verlichting, van filosofen
De eerste pedagogen waren filosofen
● John Locke (1632-1704) > schreef vooral over opvoeding (en over andere zaken) >
schreef bijvoorbeeld dat kind bier moest en geen water; want water vaak vervuild.
Schreef ook over hoe je met kinderen om moet gaan; strak opvoeden of niet
● Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) > schreef Emile > had idee (industrialisatie)
dat de stad een verderfelijke plek was; daar moet je kind niet opvoeden > hij dacht
heel filosofisch over kind opgevoed moest worden; op het platteland, niet in
aanraking met slechte kanten leven > als het kind daar niet aan geintroduceerd
wordt, wordt het een goed mens
Verlichting zorgde voor wetenschappelijk wereldbeeld
- Kritiek: mechanistisch wereldbeeld > niet veel ruimte meer voor gevoelens > bijna
een ‘machinewereld’ (had te maken met industrialisatie) > alles moest mee-draaien;
steeds meer mensen & systemen
- Mens en omgeving worden beheerst en gerationaliseerd
- mensen draaien mee als geoliede onderdelen in scholen, ziekenhuizen,
gevangenissen, etc.
● Opvoeden met als doel: meedraaien
→ hier zie je nog steeds gevolgen van: op tijd op college, want hierna is er weer een
(en dit komt vanuit het idee van handig als iedereen tegelijk werkt)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilsevanmeurs01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
