Volledige samenvatting celbiologie: pt+cursus+notities vd les D.Adriaens
Extra info:
- Ik leerde dit 2x voor het examen en behaalde hiermee 16/20 eerste zit
- Voor extra vragen of onduidelijkheden: snap: A
- Tekeningen en foto's zijn puur ter illustratie om concepten duidelijker te maken! dit...
1 GONADEN EN GESLACHTSCELLEN
ONTWIKKELING: start vanaf dat
mannelijke geslachtscel (spermatozoïde) + vrouwelijke geslachtscel (eicel of ovum) = zygote (= bevruchte eicel)
• Geslachtscellen of gameten worden gevormd in de geslachtsorganen of gonaden
• Gametogenese: de gameten vormen zich uit primordiale geslachtscellen (PGCs)
-> worden gevormd vanuit het embryonale endoderm
-> migreren naar de plaats waar de gonaden zich vormen (in het mesoderm)
• Spermatogenese: de vorming van mannelijke gameten
• Oögenese: de vorming van vrouwelijke gameten.
GESLACHTSBEPALING
• Bij gewervelden: vastgelegd door de geslachtschromosomen
- Y gen bevindt zich op de korte arm van het Y-chromosoom, en wordt het SRY gen genoemd
-> aanwezigheid SRY gen: en functioneel => gonadenontwikkeling (testis)
-> ontstaan Sertoli-cellen: verdere ontwikkeling testis
-> afwezigheid SRY gen: degeneratie primaire geslachtsstrengen + gonadenontwikkeling (ovarium)
• Bij reptielen en vissen: temperatuurafhankelijk
-> geslacht wordt bepaald na de bevruchting door de temperatuur gedurende een bepaalde periode van de
incubatie van de eieren
ONTWIKKELING VAN ZAADCELLEN IN DE TESTIS – SPERMATOGENESE OF ZAADCELVORMING
ZAADBUISJES: permanent actieve structuren met een reserve aan onrijpe zaadcellen die zich diff. tot spermatozoïden
- omgeven door basale membraan en een dunne vezelige tunica propria
- wand van een zaadbuisje: geslachtscellen en Sertoli-cellen = spermatozoa-vormend epitheel
, SERTOLI-CELLEN
- Structuur+ligging:
-> liggen met hun verbrede basis tegen de basale membraan
-> bezitten uitlopers
- Functies:
-> steunen, beschermen en voeden ontwikkelende zaadcellen
-> ontstane restlichaampjes tijdens de spermiogenese afbreken
-> vormen verschillende secreten (waaronder hormonen ter
ondersteuning van de rijping van de geslachtscellen)
INTERSTITIËLE CELLEN VAN LEYDIG
= Groepjes kliercellen tussen zaadbuisjes die testosteron produceren
ONTWIKKELING SPERMATOGONIA
= de onrijpe zaadcellen
- Ligging: tegen de basale membraan van het zaadbuisje
1 Spermatogonia (2n) ondergaat mitotische deling
-> één dochtercel (2n) blijft ter plekke (blijvende productie zaadcellen)
-> één dochtercel (=spermatocyte I) schuift naar het centrum
2 Primaire spermatocytes (2n)
- ondergaat meiotische deling I -> twee secundaire spermatocyten (n)
- ondergaat meiotische deling II -> vier spermatiden (n)
- Golgi-apparaat vormt acrosomale korrel(s)
-> korrels worden omringd door een membraan = het acrosoma met enzymen
- Het centrosoom bevat twee centriolen
-> proximale centriool één gaat aan de tegenovergestelde pool van het acrosoma in
een uitholling van de kern
-> distale centriool: één ligt daar dicht tegen en vormt een flagel
-Flagelvorming:
-> rondom de basis van de flagel gaan mitochondriën zich rangschikken
-> uitgroei van de flagel
-> afsplitsing van het overtollig cytoplasma (als restlichaampje)
- Spermatogenese gebeurt groepsgewijs en is continue
- Levensduur vrijgekomen spermatozoïde: beperkt (nauwelijks cytoplasma en bijna
geen celorganellen)
- Traject rijpe spermatozoiden: zaadcel -> penis
-> tijdelijke stockage tot een zaadlozing (ejaculatie)
-> komen los en worden via verbindingsbuisjes (rete testis) afgevoerd naar de bijbal
(epididymis)
-> spermatozoïden vermengd met secreet (=het sperma)
-> via de urethra naar de buitenwereld
ONTWIKKELING VAN EICELLEN IN DE OVARIA – OÖGENESE OF EICELVORMING
Anatomie ovarium/eierstok
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AnaisLingrong. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
