Samenvatting
Samenvatting Inleiding psychologie, medische en gezondheidspsychologie, onderdeel prof. Vandenberghe
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting van het onderdeel, gedoceerd door prof. Vandenberghe.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting medische psychologie (Joris Vandenberghe)Inleiding
- Gezondheidspsychologie = studie van bidirectionele interactie tussen psychologische
processen
o 3 deeldomeinen:
▪ Leefstijl & gezondheid
▪ Biopsychologische interacties
▪ Klinische gezondheidspsychologie
- Medische psychologie = psychologische aspecten van hulpverlening
o Overlap met deeldomeinen 2 en 3
A. Evolutie in de geneeskunde
- Van biomedisch naar biopsychosociaal model
- Van paternalisme naar autonomie en gemeenschappelijke besluitvorming
- Doel:
o Ziektevrij, symptoomvrij of symptoomverbetering
o Levenskwaliteit
o Functioneren
o Herstel
▪ Persoonlijk: je rol in de samenleving
opnemen
▪ Maatschappelijk
▪ Klinisch
▪ Functioneel
B. Herstel
- = persoonlijk & uniek proces
o Veranderen van opvattingen, doelen, gevoelens…
- Meer voldoening ondanks beperkingen
o Hoop neemt plaats in leven
- Nieuwe betekenis en zin van het leven
1
, Hoofdstuk 1: herstel
A. Wat is stress?
- Homeostase = vermogen van organisme om interne milieu constant te houden
- Stressor = interne of externe verandering of gebeurtenis die de homeostase van een
organisme bedreigt en stressrespons uitlokt
- Stressrespons = psychische & fysiologische veranderingen die een reactie zijn op een
stressor
a. Van stress naar allostase
- Stressrespons is vaak adaptief: stressrespons biedt het hoofd aan een bedreigende situatie
(=stressor)
o Door: vecht-, vlucht- of bevriesreactie
o Toename orthosympatisch, afname parasympatisch
o Vroeger was dit efficiënt
▪ Vb. lichaamstemperatuur opwarmen → nuttig in ijstijd
- Doel: herstel van homeostase na coping
- Allostase = steeds weer zoeken naar stabiliteit door verandering
b. Ervaren stress
- Negatieve stress: persoon beleeft stressoren als groter dan wat hij/zij aankan
- Positieve stress: persoon beleeft stressor als uitdaging die binnen mogelijkheden ligt
- Adaptief vs. maladaptief: nadruk ligt niet op beleving, maar objectief:
o Effectiviteit van stressreactie
▪ Bv. stress als je voor mensen moet spreken → je krijgt het warm, je zweet,
hogere hartslag
• Heeft nu geen nut meer, enkel risico (bv. klontervorming)
o Positieve of negatieve gevolgen voor individu
- Ervaring = afhankelijk van stressor en situatie
o Nieuwe stressor: meer stress
o Onvoorspelbaarheid
o Mate van controle over stressor
o Duur van stressor
- Ervaring = afhankelijk van persoon (interindividuele variatie)
o Coping stijl
o Stressreactiviteit = mate van fysiologische respons
▪ Genetisch, intra-uterien, eerste levensjaren (hechting)
B. Integratieve modellen die aansluiten bij biopsychosociaal model
Stressreactiviteit als voorbeeld
a. Multifactorieel model
- = samenspel van vele verschillende oorzaken
o Voorbeschikkende, uitlokkende & onderhoudende factoren
2
, b. Balansmodel
- Belasting/stress vs. kwetsbaarheid/weerbaarheid
- Belasting/stress
o Omgevingsfactoren
o Toxische stoffen
o Ingrijpende levensgebeurtenis
o Verlieservaring
- Kwetsbaarheid/weerbaarheid
o Genetische factoren
o Intra-uteriene factoren
o Sociale steun, relatie
o Vroegkinderlijke ervaringen
c. Ontwikkelingsmodel
- Voorbeeld: pup-experimenten
o 2 weken oude puppy’s worden weggehaald van moeder voor enkele min.
▪ Stijging vocalisatie (piepen)
▪ Terug bij moeder: extra veel aandacht
o Na herhaling: pups hebben lagere respons op stressors (lagere stressreactiviteit) op
latere leeftijd
▪ + Minder stress-gebonden ziekten
o I.t.t. verwaarlozing voor lange tijd → hogere stressreactiviteit
- Integratie van biologische en psychologische modellen
o Vroegkinderlijke ervaringen → blijvende biologische veranderingen
C. Maladaptieve stress
- Mogelijke gevolgen:
o Verhoogde kwetsbaarheid en pijngevoeligheid
o Verminderde neurale plasticiteit
o Lichamelijke schade & ziekte (risicoverhoging)
- Depressie als model van chronische, maladaptieve stress
D. Fysiologie van stress
- Verhoogde arousal
- Snelle reactie van AZS
o Verhouding ortho/para stijgt
o Vrijzetting (nor)adrenaline door bijniermerg
- Trage reactie via hypothalamus-hypofyse-bijnierschors as
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evdp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen