Samenvatting

Samenvatting Wijsbegeerte: denken over lichamen (hoofdstuk 1 t.e.m. hoofdstuk 6)

0 keer verkocht

Vak
Wijsbegeerte

Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Boek
Denken over lichamen

Dit document is een samenvatting van de hoofdstukken 1 t.e.m. 6 vanuit het boek 'Denken over lichamen: wijsbegeerte voor biomedische wetenschappers'.

[Meer zien]

Voorbeeld 3 van de 29 pagina's

Bekijk voorbeeld

Heel boek samengevat? Ja
Geupload op 1 mei 2023
Aantal pagina's 29
Geschreven in 2021/2022
Type Samenvatting

Volgen

astridvermeire Lid sinds 1 jaar 7 documenten verkocht

€12,49

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

WIJSBEGEERTE VOOR BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN
Denken over lichamen

HOOFDSTUK 1: Wat is filosofie?

1. Een definitie

Heel moeilijk om filosofie te definiëren  moeilijk om een lijst op te stellen met unieke
eigenschappen die gelden voor alle filosofen en hun opvattingen

2. Drie aspecten: attitude, methodologie, domein
2.1. Attitude

Kritische kracht van een filosoof: in vraag stellen van zelfsprekende dingen

 twijfelen aan evidenties
 Descartes: onze zintuigen én onze kennis zijn onbetrouwbaar
 MAAR kritiek niet het altijd einddoel van filosofie & niet perse een unieke filosofische
bezigheid

Afstand van emoties (stoïcijns & Socrates houding) = filosofische houding MAAR volstaat niet

Verwondering = een filosofische houding MAAR volstaat niet

2.2. Methode
 Filosofen gebruiken verschillende methodes MAAR geen daarvan is uniek aan de filosofie

Intuïtie

Conceptuele analyse: begrippen ontleden in meer eenvoudigere om ze te begrijpen

Gedachte-experiment: concepten/ideeën en spontane oordelen op scherp stellen  verhelderen
een probleem dmv te visualiseren (bv. hersenen in een vat: onze zekerheden zijn geen fundamentele
zekerheden)

Argumenten: aantonen dat conclusies kloppen uit de premissen

2.3. Domein

Al wat is: super breed & nietszeggend

Alle onbeantwoorde vragen en fundamentele problemen

 Is er dan wel vooruitgang in de filosofie? Ja, (1) er zijn talloze wetenschappen ontstaan vanuit
de filosofie (bv. psychologie), (2) sommige filosofische vragen zijn wel opgelost (bv. Isaac
Newton zag zichzelf als filosoof [fysica]), (3) negatieve vooruitgang: weten wat de verkeerde
antwoorden zijn

3. Vier deeldomeinen: Metafysica, Logica, Epistemologie, Moraalfilosofie
 Maar: verschuift probleem naar wat is metafysica, logica, etc.?
3.1. Metafysica
 Bestudeert de aard & de structuur van de wereld  vb. bestaat tijd? Uit wat bestaat het?
Wat is tijd? Wat betekent het om te bestaan? Bestaat alleen materie?
3.2. Logica

Astrid Vermeire – Wijsbegeerte

,  Studie van geldigheid van argumenten en redeneringen (argumentatieve hygiëne)
3.3. Epistemologie of kennisleer
 Studie van de aard, de structuur, de mogelijkheid en de waarheid van onze kennis.
 Wat is de reikwijdte van onze kennis?
 Brain in a vat: epistemologisch (gedachte-)experiment: zijn we zeker dat alles echt is?
3.4. Ethiek of moraalfilosofie
 Ethische/praktische/juridische kwesties
 Wat is goed of slecht? Wat maakt de waarheid goed? Bestaat het goede?

 Deze 4 deeldomeinen kunnen nog verder worden onderverdeeld: bv. de wetenschapsfilosofie als
onderdeel van de epistemologie die nog verder ingedeeld kan worden in 2 deeldomeinen.
 Geeft geen antwoord op wat filosofie is: niet bevredigend

4. Geschiedenis van de filosofie
 De grillige geschiedenis van de filosofie verklaart de verschillende vormen en de
ongrijpbaarheid.
 Werd voortdurend uitgedaagd door andere vormen van kennis
 De filosofie moest zich steeds opnieuw uitvinden
 Andere vormen roepen nieuwe filosofische vragen op
 Mythologie  natuurfilosofen (oerstof)  religie (openbaring: communicatie door het
goddelijke = stap terug voor de filosofie, want dogma’s & begrenzing)  wetenschap

5. Besluit

Heel erg moeilijk om de unieke eigenheid van de filosofie te bepalen & haar aangrenzende
kennisdomeinen af te bakenen

 ‘Wat is filosofie?’ levert geen bevredigend antwoord op

HOOFDSTUK 2: Mechanisering en doelgerichtheid

Astrid Vermeire – Wijsbegeerte

,  Het menselijk lichaam bestaat uit veel onderdelen, elk met een eigen functie of doel
 Teleologie= studie van de doelgerichtheid en doelmatigheid van die onderdelen  beschrijft
& verklaart fenomenen a.d.h.v. die doelgerichtheid en doelmatigheid
 Vertraging op de oorsprong van die doelgerichtheid (pas vanaf C. Darwin)  biologie lang
niet als wetenschap beschouwd

1. De mechanisering van het wereldbeeld

In de filosofie: doeloorzaken vervangen door mechanische oorzaken

1.1. De wetenschappelijke revolutie (17de eeuw)
 Descartes: beweert dat de filosofie de wiskundige methode moet gebruiken
 De moderne wetenschappen slaagde er in de wereld te mechaniseren  niet meer langer
gebruik maken van doeloorzaken (= oorzaak die ook dienst doet als doel) MAAR enkel
mechanische oorzaken
 G. Galilei: traagheidswet = iedere verandering is te wijten aan een kracht van buitenaf
(mechanische oorzaak)
 Ging tegen de middeleeuwse filosofische overtuiging: een lichaam kan bewegen als het
bezield is + verklaarde alles m.b.v. doeloorzaken

1.2. Aristoteles
 Elke verandering = streven naar het realiseren van hun natuur
 Bv. het ligt in de natuur van een steen om te vallen, als het naar beneden valt, streeft het om
naar beneden te gaan. Eenmaal beneden = perfectie  de steen is in rust & is een
onbewogen beweger

1.3. Descartes
 Mechanische verklaringen van natuurfenomenen zonder rekening met observaties
 Menselijk lichaam = automaat
o Machine die zichzelf in stand en beweging houdt
o Levenswetenschap gemodelleerd naar de fysica (= mechanisering)
 Volgens filosofen: naast het stoffelijke, is er het onstoffelijke (geest, bezieling) en dat kan niet
worden gevat in de natuurwetenschappen
o Problematisch: doeloorzaken kunnen niet worden weggelaten, want een automaat is
gemaakt met een bepaald doel voor ogen  je kan bewegingen & veranderingen in
het lichaam niet begrijpen zonder vanuit een doel
o Descartes: doelen zijn geen deel van de natuur, maar door God bepaald, dus geen
deel van de natuurwetenschap

2. Kant en de teleologie
2.1. Nooit een Newton van de biologie
 Newtons werk: cruciaal voor de levenloze natuur, maar ontoereikend voor de levende natuur
 want: wetmatigheden zijn onmogelijk omdat er steeds doelen in lijken te liggen
o Uitwendig doel: Bijkomstig, gebruik maken van (bv. je neus gebruiken voor een bril)
o Inwendig doel: Essentieel(bv. neus om geursignalen op te vangen), organismen zijn
de oorzaak en het effect van zichzelf

2.2. Antinomie (tegenstrijdigheid) van het oordeel

Astrid Vermeire – Wijsbegeerte

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.