Dit is een Nederlandse samenvatting van het nieuwe boek (Pearson) dat hoort bij het vak Menselijke Biologie en Ziekteleer in de richting psychologie aan de KuLeuven in het eerste jaar.
Ik heb het helemaal zelf vertaald en heb erg gelet op foutjes, maar het kan altijd dat er hier en daar een vertaa...
Ontwikkeling, maturatie, veroudering en dood
1. Bevruchting begint wanneer zaadcel en eicel verenigen
Bevruchting begint bij geslachtsgemeenschap.
Zygote = de diploïde cel die ontstaat wanneer eicel en zaadcel verenigen.
1.1 De reis van de eicel en de zaadcel
1. Bij de ovulatie: eicel komt vrij uit 1 vd 2 eierstokken.
2. Het sperma (100 miljoen zaadcellen) komt tijdens de geslachtsgemeenschap in de
vagina nabij de baarmoederhals terecht.
3. De eicel beweegt langzaam door de eileider (voortgestuwd door cilia in de
bekleding van de eileider).
4. Het sperma gaat door het slijm van de opening van de baarmoederhals.
5. Het sperma steekt de baarmoeder over en moet kiezen tussen 1 vd 2 eileiders.
Ze zwemmen willekeurig met een snelheid van 1/4 cm per minuut.
Ze moeten de zure pH van de vagina verdragen en de WBC en bacteriën
vermijden.
6. Een paar duizend zaadcellen bereiken na enkele uren of dagen het bovenste deel
van de eileider.
De rest raakt onderweg verdwaald en sterft.
7. Bevruchting vindt dan meestal plaats in het 3e bovenste deel van de eileider, 6-24
uur na geslachtsgemeenschap (als er een eicel aanwezig is).
Als er geen sperma arriveert sterft de eicel na 24 uur.
1.2 1 zaadcel bevrucht de eicel
Maar 1 zaadcel van de miljoenen kan de eicel bevruchten -> anders te veel
chromosomen voor de zygote.
, Het bevruchtingsproces is dan ook zodanig geëvolueerd dat maar 1 zaadcel kan
slagen.
Voor de bevruchting is de eicel nog niet volledig ontwikkeld -> secundaire oöcyt (= 2 e
fase van meiose begonnen, maar nog niet voltooid, dat gebeurd pas na de bevruchting).
Op dit punt is de secundaire oöcyt omgeven door een beschermend omhulsel (= zona
pellucida) en door een laag granulosacellen afkomstig van de follikel (= corona radiata).
De eicel is relatief groot (2000x groter dan zaadcel) omdat het heel veel cytoplasma
bevat dat alle celdelingen moet kunnen ondersteunen in de volgende 2 weken (periode
tot dat de pre-embryo contact maakt met het baarmoederslijmvlies en voedingsstoffen
van de moeder begint te krijgen).
Na contact tussen eicel en zaadcel -> kop van zaadcel (= acrosoom) laat enzymen vrij
die een pad vrijmaken voor het sperma door de corona radiata en de zona pellucida ->
meerdere zaadcellen doen dit tot dat 1tje het plasmamembraan van de oöcyt bereikt.
De plasmamembranen van de eicel en de zaadcel smelten samen zodat de kern van de
zaadcel de eicel kan binnendringen.
1.2.1 Bevruchting
Bevruchting begint wanneer sperma de eicel binnendringt.
Het binnendringen van een zaadcel zorgt ervoor dat enzymen vrijkomen uit de
granulosacellen -> veroorzaakt veranderingen in de zona pellucida waardoor het
ondoordringbaar wordt voor ander sperma.
MAAR de eicel is nog altijd een secundaire oöcyt, dus bevruchting is nog niet voltooid.
Het binnendringen van de zaadcelkern zorgt voor de voltooiing van meiose 2 + de
vorming van een haploïde cel (rijpe eicel) met een poollichaampje.
Bevruchting = voltooid wanneer de haploïde kernen van de zaadcel en de rijpe
eicel samenkomen en een diploïde cel vormen (zygote) met 46 chromosomen.
, Uiteindelijk zullen de folliculaire cellen die rond de oöcyt zaten en het poollichaampje
afsterven -> enkel nog de zygote blijft over.
1.3 Tweelingen kunnen broederlijk of identiek zijn
1 op 90 geboorten = een tweeling -> meest voorkomende vorm van meerlinggeboorten.
Heel soms zijn er zeslingen of zevenlingen -> heel zeldzaam en bijna altijd gevolg van
gebruik vruchtbaarheidsmiddelen. Zelfs natuurlijke drielingen zijn zeldzaam.
Er zijn 2 verschillende processen die leiden tot een tweeling:
1. Een twee-eiige tweeling
Ontstaan uit de ovulatie van meer dan 1 eicel.
De eicellen zijn genetisch even verschillend als 2 verschillende
zwangerschappen.
De eicellen worden elk bevrucht door een andere zaadcel -> verschillende
zaadcellen = verschillende geslachten.
De tweeling lijkt net zo erg op elkaar als normale broers of zussen.
2. Een eeneiige tweeling/identieke tweeling/moederlijke tweeling
Ontstaan uit 1 eicel die splits voor de differentiatie is begonnen (tot 8-
celling stadium).
Altijd zelfde geslacht en lijken fenotypisch heel erg op elkaar.
2. Ontwikkelingsprocessen
Er zijn 4 processen:
1. Splitsing
Reeks celdeling in eerste 4 dagen na bevruchting (nog geen celgroei of
differentiatie).
Resultaat: een bol van identieke cellen die zich door de eileider naar de
baarmoeder beweegt.
Nog geen hechting aan de baarmoederwand -> dus energie halen uit
cytoplasma van de cellen + uit glycogeen in de eileider.
2. Groei
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bovanoverbeke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
