FYSIOLOGIE EN
ENDOCRINOLOGIE VAN
SEKSUALITEIT EN
VOORTPLANTING
INLEIDING
Livestream: Pincode 652988
Examen: Schriftelijk, 3 uur, Open vragen (20 punten per vraag), Begrippen (2 punten per begrip),
Meerkeuzevragen (juist antwoord: 2 punten; fout antwoord -0,5; blanco: 0)
BV: Bespreek de toeschietreflex: Wat is de toeschietreflex?
: Welk hormoon komt tussen bij de toeschietreflex?
: Wat stimuleert de toeschietreflex?
: Bespreek het effect van de toeschietreflex op de uterus.
BV: meerkeuzevraag: Welke stelling over prolactine is JUIST?
- Prolactine stimuleert lactogenese 1.
- Prolactine stimuleert het braakcentrum.
- Prolactine kan gebruikt worden bij het opsporen van foetale aandoeningen.
- Prolactine stimuleert de longrijping bij de foetus.
- Prolactine is cruciaal bij de arbeid.
BV: Toepassingvraag: Een koppel dat je kent wil graag aan kinderen beginnen en vraagt aan jou raad
om zo snel mogelijk zwanger te worden. Welk advies is JUIST?
- Omdat de leeftijd van de vrouw 31 jaar is, is de kans om spontaan zwanger te worden heel
laag en raad je hen aan om een gynaecoloog te raadplegen voor een
vruchtbaarheidsbehandeling.
- Je adviseert hen om 1 per week geslachtsgemeenschap te hebben omdat hierdoor de
spermakwaliteit verbetert.
- Je adviseert hen om vooral in de laatste twee weken van de cyclus te vrijen.
- Je raadt hen aan om een app te gebruiken om de menstruele cyclus op te volgen en vooral te
vrijen in de dagen rond de ovulatie.
1
,Sara Corsus
Academiejaar 2022-2023
INTRODUCTIE: TERMINOLOGIE
Fysiologie= Bestuderen en beschrijven van normale processen in ons lichaam
Endocrinologie= Bestuderen en beschrijven van de aanmaak en werking van hormonen in ons
lichaam
Hormoon= Signaalstof die ergens in het lichaam gemaakt wordt en via het bloed wordt vervoerd naar
een doelorgaan waar het een effect uitoefent
Effect uitoefenen adhv Feedback-mechanisme:
- Positieve feedback: onder invloed van een bepaald hormoon wordt een ander
hormoon meer aangemaakt
- Negatieve feedback: onder invloed van een bepaald hormoon wordt een ander
hormoon minder aangemaakt
2
,Sara Corsus
Academiejaar 2022-2023
DE MAN
PRIMAIRE EN SECUNDAIRE GESLACHTSKENMERKEN
Primaire geslachtskenmerken = Van bij de geboorte aanwezig
- Teelballen (testis)
- Balzak (scrotum)
- Penis
Secundaire geslachtskenmerken = Ontwikkelen zich tijdens de puberteit
- Beharing: gelaat, borstkas, genitale regio
- Adamsappel en stemverandering
- Brede schouders, spierontwikkeling
- Groei van penis, toename teelbalvolume
PUBERTEIT
Wat is puberteit:
1. Lichamelijke veranderingen: Ontwikkelen van secundaire geslachtskenmerken
: Groeispurt
2. Psychische veranderingen en veranderingen in gedrag
3. Ontwikkelen van seksualiteit en vruchtbaarheid
Puberteit klinisch beoordelen
We beoordelen:
- Groei beharing
- Groei penis
- Groei balzak
3
,Sara Corsus
Academiejaar 2022-2023
Tanner stadia
Groeihormoon
Tijdens de puberteit komt er een stimilus van groeihormoon Groeispurt (bij meisjes sneller als bij
jongens) Groeispurt stopt van zodra de groeischijven in het bod gegroeid zijn.
Groei klinisch beoordelen
Midparental height= Maximale lengte man inschatten obv lengte ouders
= Voor jongens: (Lengte moeder (cm) + lengte vader (cm)) / 2 + 7 cm
= Voor meisjes (Lengte moeder (cm) + lengte vader (cm)) / 2
Ontwikkelen van vruchtbaarheid in de puberteit
Spermarche= eerste aanmaak van zaadcellen in de puberteit
Verder lichamelijke veranderingen
4
,Sara Corsus
Academiejaar 2022-2023
Pathologie in de puberteit
Pubertas Praecox = Vroegtijdige puberteit
: Jongens: groei van schaamhaar voor de leeftijd van 9 jaar
: Oorzaken: hersentumoren, bestraling hersenen, testotoxicose (activerende
mutatie in LH receptor), Syndroom van McCune-Albright
Pubertas tarda = Laattijdige puberteit
: Jongens: testisvolume < 4 mL en/of uitblijven virilisatie op leeftijd ≥14 jaar
: Oorzaken: aangeboren genetische aandoeningen, hersenletsel, chronische ziekte
nieraandoening, leveraandoening, kanker)
VOORTPLANTINGSORGANEN
De teelbal (testis)
Functie:
1. Aanmaak van zaadcellen (= spermatozoa) Spermatogenese duurt 66-72 dagen
2. Aanmaak van hormonen Steroidogenese in de Leydigcellen
5
,Sara Corsus
Academiejaar 2022-2023
Start bij cholesterol, afhankelijk van welke omzetting (adhv enzymen) er gebeurd kunnen er
verschillende hormonen uit cholesterol ontstaan:
- Aldosterone (= mineralocorticoids)
- Cortisol (= glucocorticoids)
- Testosterone (= seks steroïds)
Estradiol (= seks steroïds)
Ontwikkeling van de testis
1. De testis ontstaan in de buurt van de nieren
2. Ze migreren naar het lieskanaal
- Onder invloed van insulin-like peptide 3
- INSL3 wordt gemaakt door de Leydigcel
3. Ze komen via het lieskanaal in het scrotum terecht
- Onder invloed van testosteron
- Testosteron wordt gemaakt door de Leydigcel
Bij de geboorte zit de teelbak bij 97% in de balzak
- Niet-ingedaalde teelbal (cryptorchidie)
- Risico op verminderde vruchtbaarheid
- Risico op teelbalkanker
- Temperatuur in de balzak is 2-4°C lager dan de
lichaamstemperatuur = Belangrijk voor spermatogenese
6
,Sara Corsus
Academiejaar 2022-2023
Regeling van temperatuur in de testis
1. Netwerk van bloedvaten (aders): plexus pampiniformis: warmteafvoer
2. Dunne huid van de blazak
3. Tunica dartos = spierlaag die zorgt voor rimpeling van scrotale huid Ontspanning = meer
warmteverlies ; opspanning = minder warmteverlies
4. Musculus cremaster = spier die de teelbal bij koude dichter tegen het lichaam aantrekt
Pathologie: Varicocoele (spatader) Afvoer van warmte verloopt minder goed Kan leiden tot
verminderde vruchtbaarheid
De bijbal (Epididymis)
7
,Sara Corsus
Academiejaar 2022-2023
Functie: Uitrijping van de zaadcellen
: Opslag van de zaadcellen
Zaadleider (Vas deferens =ductus deferens)
Tussen bijbal en prostaat
Ejaculatieleider (Ductus ejaculatorius)
Gelegen in de prostaat
Tussen zaadleider en urinebuis
Zaadblaasjes (Vesiculae seminales)
Liggen tegenaan de prostaat en monden uit in de zaadleiders
Belangrijkste deel van het zaadvocht Fructose: brandstof
Alkalische pH : overleving van de zaadcellen in zuur milieu
van de vagina
Geur/smaak spermavocht
Prostaat
Prostaatvocht bevat enzymen: Sperma vloeibaarder maken
: Beweeglijkheid van zaadcellen in de vagina verbeteren
: Zaadcellen kunnen door het cervixslijm dringen
Klier van Cowper (Bulbourethrale klier)
Voorvocht: Bevochtiging van urinebuis
: Neutraliseert resten urine in urinebuis
Zwellichamen
Bevinden zich in het lichaam (schacht) van de penis
Penis
8
,Sara Corsus
Academiejaar 2022-2023
Pathologie: Hypospadie = De uitgang van de urinebuis (meatus) komt niet uit thv de eikel
= Glycoproteïnen (eiwithormoon) = ontstaan uit omzetting van cholesterol
= Aaneenschakeling van aminozuren waarop
suikerketens ontstaan
Kenmerken Kenmerken
- Groot en wateroplosbaar - Klein en vetoplosbaar
- Circuleren vrij in het bloed - In het bloed aan eiwitten gebonden
- Opgebouwd uit aminozuren - Afgeleid van cholesterol
- Worden na aanmaak opgeslagen in - Worden aangemaakt wanneer nodig
vesikels en vrijgezet zo nodig - Binden aan receptor in de celkern
- Binden aan receptor op het celoppervlak Zorgen traag voor DNA transcriptie
Activeren snel processen in de cel - Worden traag afgebroken
- Worden snel afgebroken
Gonadotropinen
Wat Gonadotropine zijn hormonen die de gonaden stimuleren
Bij de man: stimuleren de teelballen
Bij de vrouw: stimuleren de eierstokken
Zorgen voor de vruchtbaarheid zowel bij de man als bij de vrouw
2 soorten:
Welke
- LH – Luteïniserend hormoon: speelt een rol na de eisprong om processen in de
eierstok te stimuleren
- FSH – Follikelstimulerend hormoon: uitrijpen en stimuleren van folikkels
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarac2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,79. Je zit daarna nergens aan vast.
