INLEIDNG
HOOFDSTUK 1: DE MODALITEITEN VAN DE VERBINTENIS
AFD 1: DE VOORWAARDELIJKE VERBINTENIS
1) De voorwaardelijke verbintenis in het algemeen
2) De ontbindende voorwaarde
3) De opschortende voorwaarde
AFD 2: DE VERBINTENIS MET TIJDSBEPALING
1) Begrip
2) Opschortende en ontbindende tijdsbepaling
3) Gevolgen
4) Respijttermijnen
AFD 4: DE VERBINTENIS MEERDERE SUBJECTEN
1) Deelbaarheid als regel bij pluraliteit van subjecten
2) Eerste uitzondering: ondeelbare verbintenissen
3) Tweede uitzondering: hoofdelijke verbintenissen
4) Derde uitzondering: de verbintenis in solidum
HOOFDSTUK 2: DE OVERDRACHT VAN VERBINTENISSEN EN VAN CONTRACTEN
AFD 1: BEGRIPSBEPALING
1) Het begrip “overdracht” van een verbintenis
2) Overdracht ten algemene titel
3) Overdracht ten bijzonder titel
, 2
AFD 2: OVERDRACHT VAN SCHULDVORDERING OF CESSIE
1) De overdracht van schuldvordering in het algemeen
2) De totstandkoming en de tegenwerpelijkheid van de cessie
3) De gevolgen
AFD 3: SCHULDOVERDRACHT
1) De uitgangspunten
2) De voltooide schuldoverdracht
3) De onvoltooide schuldoverdracht
4) Delegatie
AFD 4: CONTRACTENOVERDRACHT
1) Begrip en probleemstelling
2) Relatieve autonomie van de rechtsfiguur
HOOFDSTUK 3: DE GEWONE GROND VAN UITDOVING VAN DE VERBINTENIS: DE
BETALING
AFD 1: INLEIDENDE BEGRIPPEN: DE BETALING
1) De betaling
2) De vrijwillige en de gedwongen uitvoering van de verbintenis
AFD 2: DE EENVOUDIGE BETALING
1) Voorwaarden voor een geldige betaling
AFD 3: DE BETALING MET SUBROGATIE
1) Begripsafbakening
2) Voorwaarden gemeen aan alle gevallen van betaling met subrogatie
3) De conventionele subrogatie
4) De wettelijke subrogatie
5) De gevolgen van betaling met subrogatie
, 3
HOOFDSTUK 4: DE ONGEWONE GRONDEN VAN UITDOVING VAN DE VERBINTENIS
AFD 1: SCHULDVERNIEUWING
1) Begrip
2) Voorwaarden
3) Gevolgen
AFD 2: KWIJTSCHELDING VAN SCHULD EN EENZIJDIGE AFSTAND
AFD 3: SCHULDVERGELIJKING
1) Begrip en soorten
2) Wettelijke schuldvergelijking
3) Conventionele schuldvergelijking
4) Gerechtelijke schuldvergelijking
AFD 4: VERVAL DOOR VERDWIJNING VAN HET VOORWERP
HOOFDSTUK 5: HET BEWIJS VAN DE VERBINTENIS
AFD 1: INLEIDING
AFD 2: VOORWERP VAN DE VERBINTENIS
AFD 3: BEWIJSLAST
AFD 4: BEWIJSMIDDELEN
1) Onderhandse akte
2) Begin van bewijs door geschrift
3) Getuigenis
4) Feitelijk vermoeden
5) Bekentenis
AFD 5: TOELAATBAARHEID VAN DE BEWIJSMIDDELEN
, 4
INLEIDING
Artikel 5.138 Toepassingsgebied
Titel 3 van boek 5 = algemeen regime
- Regels die gemeenschappelijk zijn aan ALLE VERBINTENISSEN, ongeacht hun bron
o Tenzij de wet anders bepaald
HOOFDSTUK 1: DE MODALITEITEN VAN DE VERBINTENIS
AFD 1: DE VOORWAARDELIJKE VERBINTENIS
1) De voorwaardelijke verbintenis in het algemeen
Artikel 5.139
- Voorwaarde
o Maakt opeisbaarheid of tenietgaan afhankelijk van TOEKOMSTIGE en ONZEKERE
gebeurtenis
o Er is een periode van onzekerheid = wachttijd
- Opschortende voorwaarde
o Vervulling maakt de verbintenis OPEISBAAR
- Ontbindende voorwaarde
o Vervulling doet de verbintenis TENIETGAAN
- LET OP
o De verbintenis bestaat al, maar de uitvoering kan niet worden opgeëist of tenietgaan
dreigt
o Verschil met tijdsbepaling = daar is de toekomstige gebeurtenis zeker
o Verbintenis zonder ‘modaliteit’ (voorwaarde of tijdsbepaling) = zuiver en dus
onmiddellijk
opeisbaar en
definitief
Voorwaarde versus tijdsbepaling
- Voorwaarde – artikel 5.139
o TOEKOMSTIGE ONZEKERE GEBEURTENIS
o Niet zeker of de gebeurtenis zich ooit zal voordoen
o Periode van onzekerheid voor de partijen = wachttijd
o SA weet niet of hij zijn verbintenis ooit zal moeten uitvoeren of dat zijn verbintenis
zal uitdoven
- Tijdsbepaling/termijn – artikel 5.149
, 5
o TOEKOMSTIGE ZEKERE GEBEURTENIS
o Het staat vast dat de gebeurtenis zich ooit zal voordoen
o Precieze ogenblik kan (on)bekend zijn
▪ Vaste of onvaste termijn
o SA weet dat hij zijn verbintenis vroeg of laat zal moeten uitvoeren of dat zijn
verbintenis zal uitdoven
- Analyse van de partijbedoeling
o Interpretatie van de werkelijke wil van de partijen bij onduidelijkheid
Opschortende voorwaarden en tijdsbepalingen
- Artikel 1.6
- Instrumenten om progressief te contracteren
o Partijen willen zich immers al verbinden, maar ze willen de rechtsgevolgen van hun
rechtshandeling of contract aanpassen in de tijd, de gevolgen uitstellen
- Opschortende voorwaarde
o Partijen willen de uitvoering uitstellen en laten afhangen van een toekomstig,
onzeker element
o Bv:
▪ Koper wil onroerend goed aankopen, maar weet nog niet of hij een krediet
zal krijgen
- Opschortende tijdsbepaling
o Partijen willen de uitvoering uitstellen
o Bv:
▪ Partij heeft tijd nodig om iets in orde te brengen
▪ Partijen willen of kunnen niet onmiddellijk beginnen met uitvoeren
Voorbeelden
- De huur heeft een vaste duur van 9 jaar, die ingaat op 1 april 2023
o Opschortende tijdsbepaling
- EXAMEN: Indien de bouwheer binnen 12 maanden na ondertekening geen definitieve
omgevingsvergunning heeft verkregen voor de werken waarmee de aannemer is belast,
neemt dit contract automatisch een einde
o Opschortende voorwaarde
- Het verlenen van een huurwaarborg door de huurder is een essentiële voorwaarde van de
huur. Is de huurwaarborg niet binnen de 2 maanden na de ondertekening van de huur
afgeleverd door de huurder, kan de verhuurder hetzij de nakoming vorderden, zelfs in
rechte, hetzij oordelen dat deze opschortende voorwaarde niet is vervuld en dat het
huurcontract vervalt = foutief beding
o Geen opschortende voorwaarde
o Nakoming of niet-nakoming kan geen ‘toekomstige onzekere gebeurtenis’ zijn
o Ontbindend beding
Artikel 5.141 extern karakter van de voorwaarde
- Lid 1
, 6
o De ‘gebeurtenis’ moet bijkomstig zijn → kan dus niet samenvallen met de
geldigheidsvoorwaarden van de rechtshandeling
o Bv:
▪ Verbod op opschortende voorwaarde die bestaat in een gebeurtenis
waarvan vervulling enkel afhangt van de wil van de SA
- Lid 2
o Nakoming of niet-nakoming kan geen ‘toekomstige onzekere gebeurtenis’ in het
contract vormen
Verbod op zuiver potestatieve opschortende voorwaarden (ZPV)
- Artikel 5.141, lid 1, tweede zin
- Voorwaarde waarvan de vervulling uitsluitend en volledig in de macht ligt van 1 partij
- Men redeneert dat de SA van een verbintenis onder ZPV eigenlijk zijn toestemming inhoudt
→ dus geen wilsovereenstemming
- Bv:
o Een huurcontract wordt gesloten door makelaar onder opschortende voorwaarde
dat de verhuurder toestemt
- Beperkt toepassingsgebied
o Zuiver/louter gewoon/gemengd potestatief
▪ Deel extern → mag wel
• Gewoon: hangt af van de SA en een extern element
• Gemengd: hangt af van de SA en een derde
o Opschortend ontbindend
▪ Zuiver potestatief ontbindend= eenzijdige opzeggingsbevoegdheid
o Aan de zijde van de SA aan de zijde van de SE
Artikel 5.142 vorm van de voorwaarde
- “Met zekerheid blijkt uit de bedoeling van de partijen” → geen automatisme
- 1° voor een contract intuitu personae
- 2° door samenhangende contracten
o Bv: wegdoen van de printers KUL – onderhoudscontract printers stopt
, 7
Gevolgen ontbindende voorwaarde
- Vervulling doet de verbintenis tenietgaan
1. Hangende de voorwaarde
o Verbintenis is afdwingbaar maar bedreigd
2. Bij vervulling van de voorwaarde
o Automatische niet-retroactieve uitdoving van de verbintenis
3. Bij niet-vervulling van de voorwaarde
o Het recht van de SE van de verbintenis wordt definitief
- Voorwaarde waaraan voldaan moet zijn om een contract automatisch te beëindigen
o Als de ontbindende voorwaarde wordt vervuld, wordt het contract onmiddellijk en
automatisch beëindigd, waardoor alle rechten en verplichtingen die uit het contract
voortvloeien komen te vervallen
- Leidt tot de automatische beëindiging van het contract zodra aan de voorwaarde is voldaan
, 8
Gevolgen opschortende voorwaarden
- Vervulling maakt de verbintenis opeisbaar
1. Hangende de voorwaarde
o Verbintenis bestaat, maar de uitvoering is geschorst
2. Bij vervulling van de voorwaarde
o Automatische opeisbaarheid en verplichting tot uitvoering
3. Bij niet-vervulling van de voorwaarde
o De verbintenis zal nooit uitvoering krijgen en gaat teniet door verval
o Als het gaat om de hoofdverbintenis van het contract, dan vervalt ook het contract,
door gebrek aan een voorwerp van het contract
- Voorwaarde waaraan voldaan moet zijn voordat het contract in werking treedt of voordat
bepaalde verplichtingen binnen het contract van kracht worden
o Het contract is voorlopig en afhankelijk van de vervulling van de opschortende
voorwaarde
o Pas als de voorwaarde is vervuld, ontstaan de rechten en verplichtingen die in het
contract zijn vastgelegd.
o Als de opschortende voorwaarde niet wordt vervuld, komt het contract niet tot
stand
- Stelt de effectiviteit van het contract uit totdat aan de voorwaarde is voldaan
Artikel 5.145 afstand van de voorwaarde
- Niet altijd duidelijk of de opschortende voorwaarde in uitsluitend belang van de SA is
bedongen
- Bv:
o Koop onder opschortende voorwaarde van bekomen van een krediet door de koper,
dient eigenlijk voor beide partijen
➔ Best preciseren in wiens voordeel men heeft bedongen
- Verankert de mogelijkheid van een eenzijdige afstand van de voorwaarde door de partij in
wiens exclusieve belang zij was gesteld, voor zover de voorwaarde nog niet vervuld is
, 9
Artikel 5.144 verhindering en uitlokken van de voorwaarde
- Inmenging in de mogelijke verwezenlijking van de voorwaarde wordt enkel gesanctioneerd
indien die foutief is
- “Kan” → sanctie is facultatief
o Voorwaarde
▪ Fout van de ene partij
▪ Die de vervulling van de voorwaarde verhindert
▪ Beslissing van de ander partij om zich op de sanctie ‘vervulling’ te beroepen
Artikel 5.146 wachttijd
- Wachttijd = periode van onzekerheid
- §1
o Hangt samen met artikel 5.144
o Loyauteitsplicht op partijen
▪ Wettelijke verankering van een aanvullende plicht uit de goede trouw
o Bv: koper onder opschortende voorwaarde van bekomen krediet, contracteert geen
enkele of slechts 1 bank
o Bij schending
▪ Contractuele aansprakelijkheid
▪ Voorwaarde voor vervuld houden – artikel 5.144
- §2
o SA kan daden van beschikking of abnormaal karakter tijdens de wachttijd gesteld,
niet tegenwerpen aan SE van species
- §3
o Bewarende maatregelen zijn mogelijk
- Doel: garanderen van de werkzaamheid van het recht van de SE onder opschortende
voorwaarde in geval van vervulling van de voorwaarde
Artikel 5.147 vervulling van de voorwaarde
- Van rechtswege: automatisme bij vervulling
- Voor de toekomst: afschaffing van de retroactiviteit
- Ontbindende = enkel prestatie tot geven wordt gerestitueerd
o Bv:
▪ Verkoop gesloten onder ontbindende voorwaarde en de voorwaarde wordt
vervult
• Verkoper is gehouden tot het restitueren van de prijs en de koper
van het voorwerp
, 10
Artikel 5.148 niet-vervulling van de voorwaarde
- Verbintenis onder opschortende voorwaarde
o Gaat teniet voor de toekomst
o Gaat teniet door verval
o Van rechtswege
o De SA zal de verbintenis nooit moeten nakomen
o Geen aansprakelijkheid als er geen fout heeft plaatsgevonden
- Volledig contract gaat teniet
o Als de opschortende voorwaarde de hoofdverbintenis van het contract betref →
contract gaat teniet wegens de verdwijning van het voorwerp
AFD 2: DE VERBINTENIS MET TIJDSBEPALING
Artikel 5.149
- Opeisbaarheid of tenietgaan is afhankelijk van TOEKOMSTIGE en ZEKERE gebeurtenis
- Opschortende tijdsbepaling
o Verstrijken maakt verbintenis OPEISBAAR
- Ontbindende tijdsbepaling
o Verstrijken doet verbintenis TENIETGAAN
- Vaste datum
o Datum is bepaald
o Bv: factuur is betaalbaar tegen 19 juni 2023
- Onvaste datum
o Datum is onbepaald
o Maar de gebeurtenis is zeker
o Bv: verkoop ouderlijk huis bij overlijden vader
- Zoals bij de voorwaarde
- Van rechtswege
- Voor de toekomst
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtenstudentjekul. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.