HS 1: Diagnostiek en classificatie
Classificatiesystemen → Hoe kijken we naar pathologie?
- Madness → Impliceert gek, onvoorspelbaar, afwijkend, vreemd, gevaar, irrationeel, …
- Ook Hippocrates van Kos classificeerde reeds pathologien (460-370 v.Chr.) – humores –
temperamenten
o Flegmatisch (overvloed aan slijm) → rustig, kalm
o Melancholisch (overvloed aan zwarte gal) → zwartgallig
o Sanguin (overvloed aan bloed) → vurig, energiek
o Cholerisch (overvloed aan gele gal) → driftig
Madness of insanity
- Impliceert geen oorzaak
- Beschrijft gedrags(verandering)
o Persoonlijkheidsverandering, niet meer zichzelf zijn
o Beïnvloed van buitenaf
▪ Giftige stoffen (Paracelsus 1493 – 1541)
▪ ‘Bezeten’ – demonologie
Thomas Sydenham (UK, 1624 – 1689)
- Vader moderne medische nosologie, classificatie-leer
- Concept afzonderlijke ziekten met eigen
o Symptomen
o Verloop
o Prognose
- Chorea van Sydenham
Medisch model
Ziekte-begrip beïnvloed door 2 ontdekkingen
1. Correlatie klinisch syndroom met post-mortem afwijkingen
2. Ontdekking van micro-organismen als ziekte-verwekkers - microbetheorie (>1850)
Somatogene hypothese
- Syphilis
o SOA
o Ulcera - necrose - gebrekkige coördinatie - apathie - dementie
o Spirocheet - Treponema pallidum
o Psychiatrische ziekte - biologische oorzaak
Pagina 1 van 217
PW 2 – Sem 1
,Psychopathologie en psychiatrie 2022-2023
1 Morele behandelingen
Philippe Pinel - Jozef Guislain
Eind 18e – begin 19e eeuw
- Oprichting asielen
o ‘Insane asylum’, ‘lunatic asylum’
- ‘Insanity’
o Nu ‘psychose’ – EPA (ernstige psychiatrische aandoening)
1844
- ‘Statistical classification of institutionalised mental patients’
o Beperkt aantal diagnosen, oa manie en melancholia
o Voorloper DSM
1883: Emil Kraepelin (1856 – 1926)
- Groepeert ziektebeelden obv gemeenschappelijke patronen van symptomen (syndroom)
- Afzonderlijke entiteiten (natürliche Krankheitseinheiten)
- Eigen (biologische) oorzaak
- Prognose-gericht (geneeslijk van ongeneeslijk onderscheiden)
1.1 Nood aan classificatie neemt toe …
- Begin 20” eeuw
- Andere settings: ambulante psychotherapeutische praktijken
- Niet-psychotische aandoeningen: ‘neurosen’, persoonlijkheidsproblematiek …
International Classification of Diseases – ICS-11 – Revisies door WHO
DSM-I (1952)
- Opgestart door american psychiatric association
- Gebaseerd op etiologische theorieën
o ‘Impairment of brain tissue function’
o Psychogeen (psycho-analyse)
- Niet gebaseerd op empirische data
- Opkomst medicatie → Nood aan verband tussen diagnose en behandeling
Pagina 2 van 217
PW 2 – Sem 1
,Psychopathologie en psychiatrie 2022-2023
DSM-II (1968)
- Psycho-analyse
o Nadruk op context: reactie op stress/omgeving
o Ervaringen jeugd
o Geen empirische data
- Psychobiologie van Meyer
o Anti-kraepeliniaans - biologisch reductionisme
o Invloed van sociale en psychologische factoren - reactie-typen
o Geen empirische data
Diagnose is subjectief! → Onderzoek: US-UK Diagnostic Project – 1965)µ
- Schizofrenie: USA 2X UK
- ‘Due largely to the diagnostic practices of the psychiatrists’
- --> Nood aan internationale afspraken voor diagnostiek eenduidige diagnostische criteria
- Niet omdat patiënten anderswaren in de verschillende landen. MAAR de USA bekeek de
diagnostiek veel breder, diagnostiek is erg subjectief --> internationale regels --> reeks van de
DSM
DSM-III (1980)
- A-theoretisch
o Geen etiologische theorie (oorzaak)
o Geen psycho-analytisch denken
- Observeerbaar / zichtbaar
- Descriptief
- Categoriaal
o Concept van onderscheiden ziekte-entiteiten
2 Diagnostiek
2.1 Doel
- Vaststellen van symptomen
o Symptoom = ziekteteken = een teken dat er een ziekte is
o Samenhang en verloop
- Beschrijven van toestand
- Verklaren/begrijpen van toestand
o Symptomen en hun samenhang
o Lichamelijke en psychische oorzaken
o Sterke / kwetsbare kanten van persoonlijkheid
o Invloed van gedrag - onderhouden/oplossen van problemen
- Instellen van behandeling
Etiketjes
- ‘Plots (vielen) puzzelstukken in elkaar’
- ‘(De diagnose bleek) de sleutel tot het redden van ons samenzijn’
- 'De diagnose bracht helderheid met in z’n kielzog meteen een praktisch handelsplan…
Pagina 3 van 217
PW 2 – Sem 1
, Psychopathologie en psychiatrie 2022-2023
2.2 Typen
Syndroomdiagnose Struktuurdianogse
- Descriptieve diagnose - Beschrijvend
- Louter beschrijvend - Wél info over etiopathogenese
- Geen info over etiopathogenese o Beschrijven waardoor en op
welke wijze is het syndroom
ontstaan (etiopathogenese)
- Beïnvloedende factoren
o Neuro-biologisch
o Psychologisch
Structuurdiagnose
Beïnvloedende factoren
- Predisponerende factoren: factoren die iemand kwetsbaar maken
- Luxerende factoren: factoren die de stoornis uitlokken
- Onderhoudende factoren: factoren die de stoornis onderhouden of versterken
Etiopathogenetisch model
Predisponerend Luxerend Onderhoudend
Neurobiologisch Vb: Depressie in familie Vb: Leverontsteking Vb: Geen
Psychologisch Vb: Narcistische trekken Vb: Ontslag Vb: Relatieproblemen
Syndroomdiagnose vs struktuurdiagnose
Depressie, melancholische kenmerken, bij lichamelijk gezonde man, met narcistische
persoonlijkheidstrekken en een belaste familiale voorgeschiedenis, reactief na ontslag werk en
leverontsteking.
Als gevolg hiervan relationele conflicten.
3 Classificatie
3.1 Doel
Identificeren van groep patiënten met vergelijkbare (klinische) kenmerken
- Om behandeling in te stellen
- Om prognose te voorspellen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cathoschelkens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
