Les 1:
W. Kymlicka (2002), Contemporary Political Philosophy. An introduction, OUP.
Filosofie: specifiek soort vragen
● Meta-vragen
● Terminologische verheldering
● Kritische vragen
● Normatieve vragen (Het stelt zich de vraag naar hoe zou de sl in elkaar moeten
zitten, hoe zouden mensen zich moeten gedragen? → Deze vergen een andere
methodologie dan descriptieve vragen (ja/nee) )
● Is-ought gap
● http://www.bbc.co.uk/programmes/p02c7css
● Op zoek naar redelijke/rationele antwoorden
Door met elkaar in gesprek te gaan, principes af te toetsen,...
Wat is Politieke filosofie
● ≠ empirische of verklarende studie van politiek
● Politicologie en sociale wetenschappen
● ≠ partijpolitiek programma, ideologie (als politiek filosoof mag je aan open vld denken
maar dat is helemaal niet noodzakelijk! + de programma’s hebben een andere logica
/ strategie → welke principes aan de grondslag liggen van … )
● Haalbaarheid, strategie
● ≠ ethiek, hoe moeten we goed/gelukkig zijn?
niet wat is een goede mens of wat moeten mensen doen om gelukkig te zijn? daar
gaat dit vakgebied niet over! Het gaat veel meer over de vraag wat een staat mag
doen , het gaat niet over ene individu als mens maar een individu als een onderdeel
van de politieke
● Academische discipline
● Conceptueel-theoretische verheldering en analyse
● Vrijheid, gelijkheid, tolerantie, staatsneutraliteit, rechtvaardigheid,
democratie...
(Abstracte, conceptueel-theoretische verheldering en analyse (van allerlei termen))
● Normatief – op het niveau van de staat / burgerschap / basic structure of society
● Ideal theory
● Argumentatieve consistentie nadruk op redelijkheid en rationaliteit
● Methode (2)
● Abstract argumentatieve activiteit
Rawls eindigt zijn voorwoord van de paperbackeditie van Political Liberalism met deze
kwinkslag: The focus on these questions no doubt explains in part what seems to many
readers the abstract and unwordly character of these texts. I do not apologize for that.
This is a small book about a big subject. ...
2
,We can define political philosophy as an investigation into the nature, causes, and effects of
good and bad government ...
three ideas that stand at the very heart of the subject. ...So that is the first idea: it really
makes a difference to our lives whether we are governed well or badly. We cannot turn our
back on politics, retraet into private life...
The second idea is that the form of our government takes is not predetermined: we have a
choice to make. ...
The third idea is that we can know what distinguishes good government from bad...
Not how politics is or has
been organised, but how it
should be organised.
At its most basic, political theory
involves asking and trying to
answer questions about how we
ought to live together
- Inleiding in de politieke filosofie schrijft niet voor wat je moet denken over allerlei
onderwerpen. “The focus is simple on how to think about our key political issues.”
(Floyd 2019, 13)
- Its point is to analyse our key political ideas, critique them, and figure out how they
could be ordered into some ideal and organising vision. (Ibid., 3)
Political philosophy asks how a state should act, what moral principles should govern
the way it treats its citizens and what kind of social order it should seek to create. As
those ‘shoulds’ suggest, it is a branch of moral philosophy, interested in justification,
in what the state ought (and ought not) to do.
Lesverloop (dit is van de vorige jaren, dus niet van dit jaar)
1. Inleiding (slides)
● Wat is politieke filosofie
● Waarom is er een staat en niet veeleer geen staat?
1. Geschiedenis van tolerantieconcept (tekst PL)
2. J.S. Mill, I. Berlin, Ph. Pettit ea over vrijheid – vrijheid van meningsuiting (slides +
tekst PL over Mill)
3. Rawls: Political liberalism (1993) – staatsneutraliteit (tekst PL)
4. Liberal equality - Justice
● Rawls – Theory of Justice (handboek H3)
1. Dworkin – Basisinkomen - Limitarianism – social equality (handboek H3/5)
2. Libertarianism - eigendomsrechten (handboek H4)
3. Communitarism - gemeenschap (handboek H6)
3
, 1. Liberaal nationalisme (handboek H6)
2. Multiculturalism - diversiteit (handboek H8)
3. Citizenship - burgerschapsdeugden (handboek H7)
Van de vorige termen zou je een verduidelijking moeten kunnen
geven op het examen!
“What odd to be?” - Hume
Het ene volgt niet logisch uit het andere.
Denk aan roken is dodelijk, moeten we het daarom verbieden?
zwartwerk is verboden, wat doen we daar aan?
TINA principes: we moeten wel besparen… (hiermee opletten, uit
de feiten volgt niet wat is moet doen!)
Klassiek voorbeeld is hier de discussie over ongelijkheid: is dat iets wat we moeten
bestrijden? Pikety <> Mark de Vos
Political philosophy asks how a state should act, what moral principles should govern the way it treats its
citizens and what kind of social order it should seek to create. As those ‘shoulds’ suggest, it is a branch of
moral philosophy, interested in justification, in what the state ought (and ought not) to do. …
It’s not just about what people ought to do, it’s about what people are morally permitted, and sometimes
morally required, to make each other do.
Adam Swift, Political philosophy. A beginners’ guide for students and politicians, Polity, 2006: 5-6
Definitie van wat politieke filosofie zou kunnen zijn! Het is wel over wat je van andere in
de sml kunt verwachten op wat ze doen op vlak van een politieke gemeenschap.
Wie krijgt wat en wie bepaald dat?
Functies van politieke filosofie
● Het expliciteren van de inhoudelijke argumenten en morele rationale van eigen
standpunten, en die van anderen.
● It can propose grounds for reasoned agreement when sharp political divisions
threaten to lead to (violent) conflict.
● what it is to be a member of a democratic society - an equal citizen - and offer a
unifying framework for answering divisive questions about how people with that
political status should relate to each other
● to probe the limits of political possibility. Political philosophy must describe workable
political arrangements that can gain support from real people. Yet within these limits,
philosophy can be utopian: it can depict a social order that is the best that we can
hope for. Given humans as they are, philosophy imagines laws as they might be.
● “to calm our frustration and rage against our society and its history by showing us the
way in which its institutions… are rational, and developed over time as they did
to attain their present, rational form” (JF, 3). Philosophy can show that human life
is not simply domination and cruelty, prejudice, folly and corruption …
●
4
, Political philosophy, political theory (vorig jaar)
● systematic thinking about the purposes of government.
● To determine the balance between individual autonomy and political
authority/power
● Wie krijgt wat, en wie bepaalt dat?
● Politieke filosofie: wat moet een overheid doen? Wat mag het (niet)
doen?
● Politieke wetenschappen: hoe werkt een overheid. Wat kan een
overheid doen?
○ administrative burdens, …
● Ideal/non-ideal theory Hoe een sml er volgens Rawls zou moeten uit
zien!
Ideal Theory
John Rawls, A theory of justice (1971)
● De reden om met de ideale theorie te beginnen, is dat ze m.i. de enige basis
biedt voor een systematisch begrip van die meer dringende problemen. Ik zal
althans aannemen dat er geen andere manier is om een dieper inzicht te
verkrijgen, en dat de aard en de doelstellingen van een volkomen
rechtvaardige samenleving het fundamentele bestanddeel van de theorie van
rechtvaardigheid vormen. (1971: 56; 1999, 8)
● Bestaande instituties moeten worden beoordeeld in het licht van deze [ideale]
conceptie [van rechtvaardigheid] en worden onrechtvaardig geacht voor zover
ze er zonder afdoende reden van afwijken. (1971: 270)
● ’“To provide guidance in thinking about nonideal theory, and so about difficult
cases how to deal with existing injustices. It should also help to clarify the
goal of reform and to identify which wrongs are more grievous and hence
more urgent to correct” (2001: 13)
Reflective equilibrium
“Ik beweer van de geopperde rechtvaardigheidsbeginselen niet dat ze noodzakelijk
waar zijn of uit zulke waarheden kunnen worden afgeleid. Een conceptie van
rechtvaardigheid kan niet worden gededuceerd uit vanzelfsprekende premissen of
condities die aan beginselen worden gesteld; rechtvaardiging ervan is daarentegen
een kwestie van wederzijdse ondersteuning van vele overwegingen, waarbij alles bij
elkaar aansluit tot één coherente opvatting.” (TvR 68)
1. Methode van reflective equilibrium
● Morele principes moeten zoveel mogelijk in
overeenstemming zijn met onze morele opvattingen en
intuïties; en omgekeerd.
● Deductie + inductie te combineren, het gaat meer
bepaald om een goed evenwicht te vinden tussen
morele intuïties en abstracte principes
5
