De toegankelijkheid van het formele
vrijetijdsaanbod voor jongeren in de
jeugdhulpverlening
Een onderzoek naar drempels die jongeren, van veertien tot
vijfentwintig jaar in De Rotonda te Leuven, ervaren bij het
deelnemen aan het formele vrijetijdsaanbod
,De toegankelijkheid van het formele vrijetijdsaanbod voor jongeren in de
jeugdhulpverlening ................................................................................................ 0
Abstract ............................................................................................................... 2
Aanleiding en context van het onderzoek .................................................................. 2
Onderzoeksdoel en onderzoeksvragen ...................................................................... 3
Literatuurstudie ..................................................................................................... 3
Begripsverduidelijking inzake vrije tijd ............................................................ 3
Kinderrechten .............................................................................................. 3
Het belang van deelnemen aan het formele vrijetijdsaanbod .............................. 4
Gekende drempels in de literatuur .................................................................. 4
1. Organisatie van jeugdhulp ................................................................. 5
2. Invloed van het hulpverleningsproces op de jongere ............................. 5
3. Invloed van de vaardigheden van de jongere ....................................... 6
4. Invloed vanuit het jeugdwerk ............................................................ 6
Initiatieven die in het verleden een poging gedaan hebben om drempelverlagend
te werken .................................................................................................... 7
Conclusie literatuurstudie .............................................................................. 8
Methode ............................................................................................................... 8
Resultaten ............................................................................................................ 9
Wat zijn gekende drempels voor het vrijetijdsaanbod buitenhuis voor jongeren
binnen de bijzondere jeugdzorg in Vlaanderen? ................................................ 9
1. Organisatie van de jeugdhulp ............................................................ 9
2. Invloed van het hulpverleningsproces op de jongere ............................. 9
3. Invloed van de vaardigheden van de jongere ......................................10
4. Invloed vanuit het jeugdwerk ...........................................................10
Met welke initiatieven is De Rotonda reeds in aanraking gekomen binnen het
thema vrije tijd? ..........................................................................................10
Hoe kunnen we drempelverlagend werken vanuit De Rotonda in samenwerking
met het vrijetijdsaanbod buitenhuis in Leuven voor jongeren tussen veertien en
vijfentwintig jaar die verblijven in De Rotonda te Leuven. .................................11
1. Het karakter van de organisatie ........................................................11
2. De plaats van vrije tijd binnen het hulpverleningstraject ......................11
3. Drempels vanuit het macroniveau .....................................................12
4. Oplossingen....................................................................................12
Conclusies ...........................................................................................................13
Aanbevelingen .....................................................................................................13
Dankwoord ..........................................................................................................13
Literatuurlijst .......................................................................................................14
Aan de hand van eigen ervaring, meerdere bevragingen, een literatuurstudie en
story dialogue blijkt dat er heel wat drempels aanwezig zijn voor jongeren die
verblijven in de bijzondere jeugdzorg. In dit onderzoek hebben we het specifiek
over drempels die een deelname aan het formele vrijetijdsaanbod moeilijker
maken. Hun recht op vrije tijd wordt onvoldoende gerespecteerd. Dit speelt een
cruciale rol in de ontwikkeling van jongeren aangezien er sociale, fysieke en
psychische voordelen verbonden zijn aan de deelname. De drempels kan je
verdelen in vier categorieën. De eerste drempel ontstaat door de jeugdhulp, de
tweede door het hulpverleningsproces van de jongere, de derde door de
vaardigheden van de jongere en de vierde drempel door het jeugdwerk zelf.
Wel blijkt dat De Rotonda, een jeugdhulporganisatie te Leuven, in aanraking
gekomen is met enkele initiatieven om drempelverlagend te werken voor hun
jongeren. Naast de externe initiatieven, kan De Rotonda drempels verlagen die
voortvloeien uit hun eigen organisatie. Dit kunnen ze doen door flexibeler om te
gaan met het karakter van de leefgroep, door het signaleren van de problemen bij
de bevoegde overheden, door het verzamelen van specifieke informatie en door
het vergroten van de aandacht voor vrijetijdsbesteding binnen het individueel
traject van de jongere.
Om te concluderen stellen we dat het recht op vrije tijd voor jongeren die
verblijven in de hulpverlening niet altijd gerespecteerd wordt. Dit gaat hand in
hand met de drempels die het vrijetijdsaanbod weinig toegankelijk maken voor
jongeren in de jeugdhulp.
Aanleiding en context van het onderzoek
Ik liep stage in De Rotonda te Leuven. Deze jeugdhulporganisatie biedt
verschillende modules aan. Ik werkte in de module verblijf waar ik
leefgroepbegeleider was voor de jongeren die verbleven in de residentie. Meisjes
tussen veertien en vijfentwintig jaar komen hier terecht door een aanmelding bij
de intersectorale toegangspoort of door een plaatsing via de jeugdrechter.
Het begrip ‘vrije tijd’ wordt gekoppeld aan de jongeren hun dagbesteding. Wanneer
de meisjes hun dagbesteding voltooien, hebben ze recht op vrije tijd. Dit
vrijetijdsmoment is een moment waar dat de jongere samen met haar
contextbegeleider bekijkt waar, wanneer, met wie en wat ze wil doen. Het is
afhankelijk van hun traject hoeveel vrijetijdsmomenten ze krijgen per week. Ter
illustratie, een meisje haar dagbesteding wordt ingevuld door naar school te gaan.
Wanneer de jongere zich aan de school gerelateerde afspraken houdt, zoals op tijd
komen en zich gedragen tijdens de les, kan ze samen met haar contextbegeleider
bespreken dat ze woensdagnamiddag met haar vrienden wil afspreken in het
stadspark van Leuven.
Het viel me op dat vrije tijd zelden ingevuld werd door deel te nemen aan het
formele vrijetijdsaanbod. De meisjes hadden geen vaste georganiseerde hobby
buitenhuis, zoals dansles en paardrijles. Binnen hun hulpverleningstraject werd
een eventuele deelname aan het formele vrijetijdsaanbod sporadisch aangehaald.
Hierdoor had ik het gevoel dat hun recht op vrije tijd onvoldoende aandacht kreeg.
Er waren op dat moment vier meisjes in de leefgroep. Enkelen hadden een
verleden in het formele vrijetijdsaanbod voordat ze terechtkwamen in de
jeugdhulp. Nu leven ze in een residentiële voorziening en hebben ze geen enkele
link meer met hun georganiseerde hobby.
, Dit alles heeft me aan het denken gezet. Ik wil onderzoeken of er al dan niet
drempels zijn voor jongeren uit De Rotonda om deel te nemen aan het formele
vrijetijdsaanbod buitenhuis in Leuven. Indien er drempels gevonden worden, wil
ik onderzoeken hoe we die drempels kunnen verlagen vanuit De Rotonda.
Onderzoeksdoel en onderzoeksvragen
Dit praktijkonderzoek heeft als doel om drempels van het formele
vrijetijdsaanbod in Leuven te onderzoeken en mogelijks te verlagen voor
jongeren tussen veertien en vijfentwintig jaar die verblijven in De Rotonda te
Leuven.
Het onderzoek gebeurt op basis van de volgende leidende ontwerpvraag: “Hoe
kunnen we drempelverlagend werken vanuit De Rotonda in samenwerking met het
formele vrijetijdsaanbod in Leuven voor jongeren tussen veertien en vijfentwintig
jaar die verblijven in De Rotonda te Leuven.”
De antwoorden op deze leidende ontwerpvraag zoek ik aan de hand van enkele
deelvragen. In de eerste deelvraag brengen we in kaart of jongeren in de
jeugdhulp drempels ervaren tegenover het formele vrijetijdsaanbod in Vlaanderen
en welke drempels dit zijn. Deelvraag twee vertelt met welke initiatieven De
Rotonda reeds in aanraking gekomen is binnen het thema vrije tijd.
Literatuurstudie
Om te beginnen voer ik een literatuurstudie uit om meer duidelijkheid te creëren
rond het thema vrije tijd en de link met jongeren, specifiek jongeren in de
jeugdhulp.
Eerst bekijken we wat het begrip vrije tijd precies inhoudt. Daarna gaan we
kijken naar de invulling van het recht op vrije tijd voor kinderen en jongeren.
Ook bespreken we wat het belang is van het deelnemen aan het
vrijetijdsaanbod. Bovendien gaan we drempels die in de literatuur aangekaart
worden, bestuderen. Ten slotte hebben we het over initiatieven die eerder
drempels wilden verlagen.
Begripsverduidelijking inzake vrije tijd
Vrije tijd zijn momenten waar je niets moet doen en waar je ontsnapt aan de
snelheid van het leven. Het hebben van deze niet-ingevulde tijd is cruciaal voor
kinderen en jongeren, ook die in de jeugdhulp.
We maken het onderscheid tussen georganiseerde vrije tijd en niet-
georganiseerde vrije tijd. Georganiseerde vrije tijd, ook wel formele vrije tijd
genoemd, is vrije tijd die je doorbrengt binnen een georganiseerd kader.
Voetballen bij een club waar je een trainer en vaste trainingsmomenten hebt,
behoort tot georganiseerde vrije tijd. Daarnaast heb je niet-georganiseerde vrije
tijd, ook wel informele vrije tijd genoemd. Dit is alle vrije tijd die niet georganiseerd
is, zoals gaan wandelen in het bos of een boek lezen in je zetel (UCLL, 2020).
Kinderrechten
Het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind is ondertekend door
196 landen. Dit wil zeggen dat deze landen er alles aan moeten doen om
kinderrechten te respecteren. Ook België heeft dit ondertekend. In dit verdrag
staat onder meer dat alle kinderen en jongeren, tot en met achttien jaar, recht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lieslvangeenberghe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.
