Samenvatting
Victimologie: samenvatting (19/20)
- Vak
- Victimologie
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van de lessen + hier en daar wat aanvullingen uit de teksten
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 62 pagina's
Voorbeeld 4 van de 62 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Victimologie1. Oorsprong en concepten
De oorsprong
Victimologie: de wetenschappelijke studie over de omvang, aard en oorzaken van (het criminele) slachtofferschap,
de gevolgen ervan voor de betrokken personen en de reacties daarop door de samenleving, meer specifiek de
politie en de strafrechtsbedeling alsook de vrijwillige en welzijnswerkers (WSV)
Vaak beschouwd als sub-discipline - Psychiatrie, rechten, sociaal werk
- Echter criminologen grootste invloed
- Essentieel component van daderstudies binnen de crimi integraal
onderdeel van criminologische wetenschappen
Szondi Genotropisme - Eerste vorm van victimologische theorievorming
(1930) - Wederkerige aantrekking van dezelfde/gelijkaardige recessieve
genen die menselijk gedrag beïnvloeden (instinct)
Ted Bundy - Zeker 36 slachtoffers in de jaren ‘70
(1946-1989) - Slachtofferselectie:
o Een zaak van opportuniteit
o Beweerde dat hij een SO kon herkennen door wijze waarop ze
door de straat loopt, hoe hoofd houdt, lichaamshouding, …
o Onderzoek bevestigt dat slachtoffers bepaalde typische
lichaamstaal hebben, zeker de wijze waarop gewandeld wordt
o Psychopaten herkennen slachtoffers accurater
Eerste vermelding victimologie
Wie 1. Mendelsohn
2. Werthem
3. Von Hentig
Mendelsohn - Tijdens presentatie paper spirituele vader van de victimologie
- Te weinig aandacht voor slachtoffers
Werthem - Pleit voor een ‘crime victim-centered’ wetenschap
- Gaat zich vooral toespitsen op moord
Von Hentig - Eerste systematisch onderzoek naar slachtoffer
- Peetvader van de criminologie
- Boek: The criminal and his victim
o The victim’s contribution tot he genesis of the crime
o Geen empirisch onderzoek, eerder beschouwing
o Na WO2 – first systematic treatment of victims of crime
- Kritiek op een-dimensioneel beeld binnen criminologie
o Te lang enkel naar dader gekeken aandacht voor SO nodig
- SO stemt soms zelf in (perspectief gaf aanzet tot emp. Onderzoek)
- Cooperates, conspires or procokes (een vd causale elementen)
o Negligence, carelessness, recklessness, imprudence…
o Victim’s role: motivational or functional
- “Het slachtoffer werkt zelf mee aan het misdrijf” = Bij slachtoffer-
schap van phishing mails gaan slachtoffers zelf in op deze mails …
“The law considers certain results and the final moves which lead to them. Here it makes a clear-cut distinction
between the one who does and the one who suffers. Looking into the genesis of the situation, in a considerable
number of cases, we meet a victim who consents tacitly, co-operates, conspires or provokes. The victim is one of the
causative elements” (Von Hentig)
1
,Von Hentig gaf hierbij aanzet tot enkele - Aantal theoretische studies:
studies o Over slachtoffertypes, relatie tss slachtoffer en dader en de rol
die slachtoffers spelen bij bepaalde criminaliteitsfenomenen.
o Frederick Wertham: eerste keer gebruik van de term
victimologie (wou er een wetenschap van maken)
- Aantal empirische studies:
o Heel belangrijke studies Victim precipitation (VP): Wat gaat
vooraf ah slachtofferschap en hoe speelt het SO hierbij een rol
o Meerdere facetten: Moord, verkrachting, diefstal, …
- Martin Wolfgang “Victim precipitated criminal homicide” (1957)
o 588 moordzaken tussen 1948-1952 in Philadelphia
o Slachtoffer is niet de apathische, levenloze figuur maar heeft
een rol gespeeld (≠ victim blaming)
o 26% VP cases waarbij SO eerste was om geweld te plegen
- Menachem Amir “Victim precipitated forcible rape” (1967)
o Actieve Vs. Passieve bijdrage
Actieve ‘bijdrage’ = Drankje aanvaarden of meerijden me
vreemde
Passieve “bijdrage” = Niet sterk genoeg reageren op
seksuele toenaderingen
o Vb: alcohol, “reputatie”, woonplaats, ontmoetingsplaats,…
o GEEN excuus voor dader
o Komt in de buurt van victim blaming als het over rape gaat
Victim precipitation of victim-blaming? - Waar trekt men de grens want zo een onderzoeken lijken eerder het
slachtoffer de schuld te geven …
o Jaren ‘70 VP meer en meer gezien als victim-blaming
- VP-onderzoek heeft wel bijgedragen aan twee belangrijke
criminologische theorieën:
o Lifestyle Theory (Hindelang et al., 1978)
o Routine Activities Theory (Cohen & Felson, 1979)
Gemotiveerde dader, aantrekkelijk doelwit, afwezigheid
guardian
- Deze onderzoeken Victimologie = Slachtoffer van een misdrijf
o Echter houdt victimologie zich ook bezig met zaken los van het
strafrecht (Zie deviantie, afwijkend gedrag, arbeidsongevallen,
schuldig verzuim)
- Kern van deze pioniers: slachtoffers van misdrijven
o Jaren 1950-1960
o Ook tijdens jaren 1970-1980 door het ontstaan van
professionele hulpverlening voor slachtoffers van misdrijven
Oprichting World Society of Victimology 1979
De evolutie
Geleidelijke verbreding tijdens de jaren 1970 van de onderzoeks-focus.
- Rechtstaat is niet noodzakelijk iets positief…
- Gelijkenissen met oorlogsslachtoffers, gevangenen in kampen en bepaalde types van agressie en discriminatie
(Nazisme, Apartheid).
- Criminologen bestuderen andere misdrijven/fenomenen Witteboordencriminaliteit, milieucriminaliteit, …
o Wie is hier het slachtoffer en hoe zit het met perceptie?
2
,Welke 1. Van penale naar algemene victimologie
2. Van micro naar macro victimologie
3. Van theoretische naar toegepaste victimologie
Ook binnen World Society of Victimolgy - Verschil tss wetensch. victimologen en humanistische hulpverleners
(WSV) discussies over onderzoeksobject - Twee ideologieën stromen hieruit:
van de victimologie o Wetenschappelijke victimologen = Victim Precipitation (kijken
naar strafwet voor afbakening
o Humanistische hulpverleners = Meer humane (brede) visie, me
moeten verschillende vormen van slachtofferschap vergelijken
(hier is vb. dakwerker die vd ladder valt mogelijks ook
slachtoffer itt wetenschappelijke victimologen)
- Tweespalt tussen victimologen Beperken tot slachtoffers v
misdrijven of ook andere so’s?
o Zie def victimologie door ‘World Society of Victimology’ (WSV)
o Prominent debat in de jaren 1970-1980, Eind jaren ’90-2000
grotendeels verdwenen UN Declaration
UN Declaration of Basic Principles of - Unaniem goedgekeurd in de Algemene Vergadering
Justice for Victims of Crime and Abuse of o Doel = Minimumstandaarden waaraan staten dienen te
Power (1985) voldoen om slachtoffers op te vangen
- Was een compromis
o Ontwikkelde landen Victims of crime
o Ontwikkelingslanden Victims of ‘abuse of power’
Moeten zelfde rechten hebben als de eerste categorie
o Veel meer voorzieningen voor eerste categorie dan tweede …
- Zie:
o 11. Where public officials or other agents acting in an official or
quasi official capacity have violated national criminal laws, the
victims should receive restitution from the State whose officials
or agents were responsible for the harm inflicted
verplichting
o 19. States should consider incorporating into the national law
norms proscribing abuses of power and providing remedies to
victims of such abuses overweging
Van penale naar algemene victimologie (1)
Wat - Penale victimologie
o Slachtoffer ‘van misdrijven’ staat centraal
o Afbakening van slachtoffer
o Bayley 1991: ‘penal victimology’
- Drie voorwaarden voor (penale) victimologie
1. They have suffered a loss a some significant decrease in well-
being unfairly or undeservedly and in such a manner that they
are helpless to prevent the loss and
2. The loss has an identifiable cause and
3. The legal or moral context of the loss entitles the sufferer of
the loss to social concern
Wordt ‘interactionist victimology’ genoemd
General victimologie vs. humane - General Victimologie: Geen beperkingen, geen exclusie van schade
victimologie zoals consumentenbedrog, vervuiling, arbeids-gerelateerde gevaren
en ziektes, politiegeweld, discriminatie, armoede en oorlog
Moet x wettelijk gedefinieerd zijn + moet geen sprake zijn van
menselijke schuld (je kan van alles slachtoffer worden)
3
, Wordt ook ‘assistance-oriented victimology’ genoemd (vanuit
de hulpverlening)
- Humane Victimologie / Penale victimologie: Akkoord met
algemene victimologie, maar sluiten ongelukken, natuurrampen en
“daden van God” uit – menselijk/identificeerbaar aspect nodig
Pro verbreding - Als victimologie werkt op preventie en verbetering van leed, dan
geen beperkingen op type van leed (armoede, HIV,…)
- Artificiële grenzen leiden tot prioriteiten: een is erger dan de ander
- Verbreding van de onderzoeks-focus binnen criminologie volgen
o Witteboordencriminaliteit & milieucriminaliteit
Contra verbreding - Verlies van objectiviteit
o Abuse of power Ideologisch / normatief
- Te breed onderzoeksdomein
- Te politiek Zie onderzoek naar slachtoffers die law and order
politici misbruiken
- Human victimologie Kwalitatief onderscheid?
o Quid werk-gerelateerde incidenten?
- Iedereen kan zich slachtoffer voelen
Van micro naar macro victimologie (2)
Wat - Slachtofferenquêtes worden heel populair in de jaren 1970
o Verschuiving van individuele studies nr SO’ers bij specifieke
misdrijven naar onderzoek volume van slachtofferschap, de
Socio-demografische karakteristieken van slachtoffers
Van theoretische naar toegepaste victimologie (3)
Wat - Vroege victimologie zocht causale oorzaken van slachtofferschap en
verklaringen van slachtofferschap
- In de jaren 1970 kritiek op VP Er ontstaat een nieuwe focus
binnen victimologie
o Helpen en ondersteunen van slachtoffers
o Ontstaan van een politieke beweging, te zien in de aard van het
onderzoek Van louter academisch naar humanistische
beweging (politiek activisme)
Concepten en definities
Slachtoffer “Victims mean persons who, individually or collectively, have suffered
harm, including physical or mental injury, emotional suffering,
economic loss or substantial impairment of their fundamental rights,
through acts or omissions that are in violation of criminal laws,
including those proscribing abuse of power” (UN Declaration)
- Act of emissie
- Passief, klaagcultuur, persoonlijke verantwoordelijkheid?
- “By the social construction of law itself, all crimes have a victim.”
- Misdrijven zonder slachtoffers?
Wie is het slachtoffer - Resultaat v eigen ‘mores’, cultuur, perceptie, persoonlijke afweging
o Discussie: prostitutie = verkrachting? Vb. in Zweden zijn de
klanten gecriminaliseerd
o Consent versus Zweden, Frankrijk, UK, EU?
Victimisation Victimisatie slachtofferschap; gebeurtenis/proces waarbij iemand een
slachtoffer wordt of schade wordt berokkend aan een slachtoffer
Victimalisation Het proces waarin de samenleving de schadelijdende partij de status
van slachtoffer geeft
Devictimalisation Zie het debat inzake prostitutie (infra)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CrimiStudent9. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen