VUB 2022-2023 53
Ingebed in andere aanvullende maatregelen
o Effect van zittenblijven nog versterken door extra remediëring
Zittenblijver laten aansluiten voor sommige vakken bij hoger leerjaar, of omgekeerd
doorstromen, maar voor sommige vakken leerjaar herhalen?
o Blijft een extra jaar in de praktijk
o Leerling valt tussen wal en schip: sociale impact?
Preventie van zittenblijven door intensieve remediëring (RTI)
o Opletten dat dit geen individuele aangelegenheid wordt (bijles)
o Kan ongelijkheid versterken
Alternatieven
o Herexamens
o Afstappen jaarklassysteem
Kost van zittenblijven? Alternatieven zijn even duur of duurder
Les 7 (gastles Elke Emmers): Inclusief onderwijs & gelijke onderwijskansen
Perspectieven op inclusie
De geschiedenis als leidraad
o Als we het hedendaagse perspectief willen begrijpen - terugkijkend in de
geschiedenis
o Een beperking/anders zijn wordt een beperking wanneer de maatschappij het als een
beperking/anders definieert
o 4 maatschappelijke modellen voor het perspectief op beperkingen/anders zijn
Exclusie = mensen die ‘anders’ zijn worden uitgesloten
Separatie = mensen die ‘anders’ zijn in groepjes zetten maar nog steeds buiten de
dominante groep
Integratie = mensen die ‘anders’ zijn mogen meedoen in de samenleving maar liefst in hun
eigen groep en ze moeten zich aanpassen aan de dominante groep
Inclusie = iedereen mag participeren in de maatschappij, de beide kanten passen zich aan
aan elkaar
Vb: Universiteit: niet iedereen kan aan universiteit beginnen (geld, diploma secundair
onderwijs, toegankelijkheid rolstoelgebruikers…)
, VUB 2022-2023 54
Voorbeeld uit de geschiedenis
o 62 jaar tot Mattel Barbie met beperking heeft uitgebracht (Waarom? Maar voor
kleine niche, economisch geen baat bij)
Waarom dan toch dan toch zo’n Barbie uitbrengen? Verandering van de tijdsgeest
o Hoe wordt er gekeken naar die ‘anders’ zijn (een diversiteitskenmerk* hebben)? →
Afhankelijk van de tijdsgeest als de geografie
*Diversiteitkenmerk: genderidentificatie, huidskleur, etnische afkomst, religieuze
overtuiging, leeftijd, gender, of je een beperking hebt of niet…
Exclusiemodel
= mensen die ‘anders’ zijn of er ‘anders’ uitzien worden uitgesloten
Vb: oorlog: mensen worden gedeporteerd die niet passen binnen het ideaalbeeld MAAR er
zijn exclusiesystemen die een positieve bedoeling hebben maar ook excluderen
→ Gevangenissen, psychiatrie, BasicFit voor enkel vrouwen, studentenvereniging voor enkel
moslima’s, café’s voor niet-cis-gendered mensen…
! Opmerkelijk: deze plaatsen liggen vaak ook geografisch verder van de samenleving (vb:
psychiatrie in het groen, gevangenis op een berg, buitengewoon onderwijs: kindjes moeten
vaak uren met het openbaar vervoer reizen…)
Uitsluiting
Beperking/anders zijn als voorwaarde om uitgesloten te worden van de samenleving
o Geen rechten
o Verbanning
o Deportatie, Apartheid, verbod homoseksualiteit
Vb: Vermoorden van kinderen met een beperking, in de steek laten van mensen met een
beperking
Voorbeelden
o 2e wereldoorlog: mensen werden gedeporteerd als ze niet binnen het ideaalbeeld
pasten
o In sommige culturen worden kinderen gedood of in weeshuizen gezet als ze bij
geboorte ‘anders’ zijn
o Éénkindsmodel China
o Kinderen met downsyndroom taboe in Zuid-Amerika
Separatiemodel
= mensen die ‘anders’ zijn ‘mogen er wel zijn’ maar worden in groepjes gezet
o Voorzien van instellingen
o Dunne lijn tussen separatie en exclusie
o Komt het vaakst voor
o De reden voor deze scheiding?
o Evolutie veiligstellen (eugenetica = gevaar voor de voortplanting en
erfelijkheid)
