Een samenvatting van het vak Biologische psychologie H2: Structuur en functies van cellen van het zenuwstelsel. Deze samenvatting is gebaseerd op de powerpoints, het boek en mijn notities. Deze samenvatting is bedoeld als voorbereidend materiaal voor het vak Biologische psychologie II.
2.3.8 Andere types van synapsen ............................................................................................ 22
2.3.9 andere vormen van chemische communicatie ........................................................ 23
1
, Chapter 2: Structuur en functies van cellen van het
zenuwstelsel
2.1 Cellen van het zenuwstelsel
2.1.1 Het zenuwstelsel
1) Centraal zenuwstelsel
- Alles wat IN de beenderen ligt (bescherming vitale delen)
- Hersenen en ruggenmerg
- Communiceert met de rest van het lichaam via zenuwen die connecteren met
hersenen en ruggenmerg
2) Perifeer zenuwstelsel somatisch of autonoom autonoom: (para)sympathisch
Zenuw
Bundel van duizenden individuele neuronen beschermd door een membraan
Zenuwvezels
verzenden boodschappen via de zenuw:
- Zintuigelijk orgaan brein
- Brein spier of klier
Sensorische neuronen (PZS)
Gespecialiseerde cellen. Nemen informatie op (licht, geluidsgolven, geuren, smaken,…)
en sturen deze informatie naar het CZS
Motorische neuronen (PZS)
Controleren bewegingen van spieren.
Interneuronen (CZS)
Tussen sensorische- en motorische neuronen. Integratie van sensorische input
Lokale interneuronen
Form circuits. Ontvangen en analyseren kleine stukjes informatie.
Relais interneuronen
Connect circuits of local interneurons. Sturen de informatie van de lokale interneuronen
naar een specifiek deel van de hersenen.
Circuits maken herinnerings- en beslissingsprocessen,… mogelijk.
2
, Figuur 2.1: CZS en PZS
Figuur 2.2: Sensorische, motorische- en interneuronen
Figuur 2.3: delen van een neuron
3
,2.1.2 Neuronen
Structuur
- Cellichaam of soma
Bevat de nucleus (celkern). Zijn vorm kan variëren. Informatie vertrekt in het
cellichaam en de informatie gaat langs de buitenkant!!
- Dendrieten
Takachtige structuur. Ontvangen boodschappen via receptorcel. Die
boodschappen zijn overgebracht via de synaps. 1richtingsverkeer: eindknop
(axon) membraan andere cel.
- Axon (in myelineschede)
“kanaal” waarlangs de informatie van soma naar eindknop gaat. De boodschap die
een axon draagt is een actiepotentiaal. Dit is een elektrische beweging die begint
aan het uiteinde van de axon en eindigt aan de eindknoppen, het heeft altijd
dezelfde grootte en duur (ook als het splitst.)
Waarom myelineschede? Betere geleiding want sprongsgewijs!
- Eindknop
Knop aan eind van axon. Vormt synaps met andere neuronen. Speciale functie:
uitscheiden neurotransmitter, exciterend of inhiberend effect op de ontvangen
neuron en bepaald dus mee of er een actiepotentiaal optreedt in dat neuron.
Eindknopen kunnen synapsen vormen op dendrieten (axodendrietisch) of de soma
(axosomatisch).
Axoplasmatisch transport
Snel transport binnen het axon via microtubule tracks van de soma naar de
eindknop/axon. Energie wordt geleverd door ATP-molecules die door mitochondria
worden geproduceerd.
- Anterograde: kinesine-molecules lijkt op 2 benen en voeten, wandelt op een
microtubule die de boodschap draagt naar zijn bestemming. Super snelle
transport.
- Retrograde: dyneine-molecules dragen substanties van de eindknoppen naar
de soma. Half zo snel als anterograde transport.
, Andere celstructuren:
Celmembraan
Bepaald de grens van de cel. Dit is een 2dubbele vetlaag:
- Vet (lipiden)
- Water
Het bevat ook proteïnemolecules, 3 functies:
- Substanties detecteren buiten de cel (zoals hormonen) en informeren
- Iets laten passeren of niet
- Transport (in en uit de cel) door poortjes bestaande uit proteïne in het
celmembraan.
Cytoskelet
Zorgt voor de vorm van de cel. Het is een matrix van strengen van proteïnen, 3 soorten.
De dikstte proteïne-strengen zijn de microtubules. Microtubules zijn bundels van 13
proteïne filamenten gelegen rond een holle kern.
Cytoplasma
Soort vloeistof buiten het membraan. Het bevat kleine gespecialiseerde structuren
organellen
Nucleus (kern)
Rond of ovale structuur in de soma. Omgeven door het nucleair membraan. De nucleolus
en de chromosomen ‘wonen’ in de nucleus. De nucleolus produceert ribosomen (complex
van eiwitten). De chromosomen bestaan uit strengen DNA en bevatten genetische
informatie. Wanneer een gen actief is produceert het mRNA. mRNA verlaat dan het
nucleair membraan en bindt zich aan ribosomen, waar het vervolgens proteïnen gaat
produceren. = proteïnesynthese
Proteïnen worden geproduceerd door een 2stappenproces:
- Transcriptie: DNA in de nucleus kan de nucleus niet verlaten. DNA-informatie
wordt gekopieerd in een draagbare vorm = mRNA
- Translatie (vertalen DNA): mRNA nemen deze informatie mee tot de ribosomen in
het cytoplasma. De ribosomen gebruiken de informatie om proteïnen te creëren.
Enzymen
Proteïnemoleculen die werken als katalysator. D.w.z. dat ze een chemische reactie
veroorzaken zonder deel te worden van het finale product. Sommige enzymen breken
moleculen af, andere enzymen voegen 2 moleculen samen.
Endoplasmatisch reticulum
Parallelle lagen van hetzelfde membraan dat de cel omgeeft.
- Ruw ER: bevat ribosomen. De proteïnen die worden geproduceerd door de
ribosomen die vasthechten aan het ruw ER zijn bedoeld om uit de cel te
transporteren of te gebruiken in het membraan. Ribosomen die niet vasthechten
aan het ruw ER zijn ook verdeeld in het cytoplasma, hun proteïnen worden
gebruikt in het neuron.
- Glad ER: productie lipiden
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LobkeVUB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.