INLEIDING
≠ bedrijven, ≠ levensfasen, ≠ HOOFDSTUK 1
financieringsbehoeften & ≠ aanbieders BASISCONCEPTEN VAN FINANCIEEL MANAGEMENT
NOT ALL THE MONEY IS THE SAME HET ONDERNEMERSLANDSCHAP
Behoefte afh. van bedrag, vorm, termijn & modaliteiten 5 TYPE ONDERNEMINGEN
Muizen (85%): KMOs, beperkt groeipotentieel, langer betalingstermijn van leveranciers
5 FINANCIERINGSBRONNEN
➔ Financiering: banken, subsidies, lovemoney, crowdfunding
Friends, Family & Fools (FFF) = lovemoney
➔ Liquidity trap: rente laag & spaarquote hoog dan zal men spaargeld bijhouden &
+ makkelijk, geduld
obligaties mijden (oplossing = olifanten)
- beperkte TW, beperkte fondsen
Overheidssubsidies Olifanten (1%): grote bedrijven, zeer rendabel, zeer liquide, niet flexibel, proberen
+ gratis, geduld competitief te blijven, kortere cash conversion cycle
- bureaucratisch, traag, moeilijk te lokaliseren ➔ Peer-to-peer lending: zullen overtollig werkkapitaal uitlenen aan muizen = Calimero
syndrome
Banken
➔ Belangrijk voor werkgelegenheid ⇢ Delocalisatie vermijden
+ relatief goedkoop, behoorlijk snel
- gedrag onvoorspelbaar (zwarte doos), Zombies (10%): bestaan 10 jaar + gedurende 3 opeenvolgende jaren volstaan operationele
vereisen garanties, ongeduldig winsten niet om fin. lasten te betalen
Business angels (BA) ➔ Financiering: subsidies & (zwakke) banken = misallocatie middelen, baxtereconomie
+ snel, onbureaucratisch, begrijpt business Gazelles (4%): jonge bedrijven met groot groeipotentieel, geen waarborgen, geen TBC
- fondsen relatief beperkt, ➔ Financiering: BA, VC & beursnotering (geen bank door geen waarborgen & TBC)
onsystematische investeringspolitiek (buikgevoel), agenda niet altijd voorzienbaar
Unicorns (0%): na 3 jaar waarde van 1 miljard, geen TBC, wil snelle winst (prioritair aan
Formeel risicokapitaal (= venture capital = VC)
eth., soc. of milieuoverweg.), moeilijk scale-up money vinden ⇢ Decacorns (> 10 biljoen)
+ voldoende fondsen, TW makkelijk te bepalen, duidelijke agenda (geld verdienen)
➔ Financiering: VC, corporate venture, beursnotering
- relatief traag, hoge verwachtingen, moeilijk te verkrijgen, exitdriven
➔ Vb. Skype, Criteo, Kukka, Colibra, Facebook, Tesla, Amazon
Dom geld = geld zonder enige begeleiding of coaching achteraf (FFF, overheidssubsidies & Zebra's: ondernemen = streven naar winst EN sociale verantwoordelijkheid (zwart & wit), 3
banken) P's (People, Profit, Planet), LT-denken
➔ Financiering: duurzame technieken
Slim geld = geld met begeleiding & coaching achteraf (BA & VC)
↪ Enkele cijfers:
Muizen: 66% werkgelegenheid in private sector in Europa
Zombies: 14% tewerkstelling (1 op 7 Belgen), nemen 15 - 20% van middelen
Gazelles: 40% jobcreatie, 20% groei jaarlijks
Gazelles & eenhoorns: 80% van werkgelegenheidsgroei in Europa
GELD IN OVERVLOED?
Toegang tot fin. midd. gemakkelijker, toch nog belangrijk obstacel bij opstart & groei
Obstakels snel groeiende ond.: niveau fiscaliteit, bureaucratie publieke diensten,
gebrek fin. middelen
Obstakels KMOs: gebrek fin. middelen, kost financiering, gebrek eigen middelen, ...
Problemen verkrijgen krediet: gebrek aan waarborgen, kostprijs, ondoorzichtige
voorwaarden, traagheid beslissingsproces, administratieve rompslomp, gebrek aan
kennis van KMO-wereld bij bank
, KREDIETCULTUUR BANKENLANDSCHAP
Banken ondanks negatieve perceptie meest geliefde financierder Uitdagingen banken (sinds crisis verscherping supervisie & regulering)
- Relatief goedkoop 1.Globalisatiefenomeen
- Mengen zich niet of zelden in bedrijfsbeleid Verplicht commercieel georiënteerde banken om shareholder value te doen stijgen,
- Eisen noch zitje in beheerraad, noch deel eigen vermogen Kredieten aan bedrijven moeten even rendabel zijn als alle andere activiteiten
- Gemakkelijker toegankelijk Marges op kredieten = verschil rente ontvangen & betaald
2.Toenemende fragmentatie
Europese ond. vooral moeite met aantrekken LT-krediet (meer eisen, waarborgen)
Belangrijkste spelers kunnen positie versterken doorfusies & acquisities
➔ Vertrouwensratio: verhouding tussen LT-kredieten & totale kredieten
Optimaliseren door verlaging kosten ⇢ Afvloeiing personeel & reductie # kantoren
Europa vs Verenigde Staten: EU 2x vaker beroep op KT-fin. (bedrijfskapitaal VS dus groter 3.Impact informatietechnologie
dan EU) Zelfbedieningsgedachte zorgt voor sluiting kantoren + meer concurrentie (online
In VS meer beroep op fin. markt + meer mezzaninefinanciering banking)
Equity gap of eigenmiddelencultuur in VS meer ontwikkeld, dus eigen middelen in VS
4.Bazel-akkoorden
hoger dan EU
Reserveverplichtingen
➔ In Europa banken van groter belang voor fin. intermediatie dan in VS Doel: te veel uitstaande kredieten in verhouding tot EV vermijden
BANKENTROUW BELGIË: VAN STAATSMONOPOLIE TOT STAATSINTERVENTIE
Pobleem bij KMOs: onderkapitalisatie = EV t.o.v. balanstotaal (ratio fin. autonomie) is laag Dubbele beweging doorstaan: marktefficiëntie & concurrentie zijn rode draad
➔ Belang stabiele relatie opbouwen met bank! ⇢ Subjectieve relatie zou kans op verkrijgen I.Van sector met veel publieke inmenging naar markteconomie ⇢ Gevaar: afglijden naar
krediet verhogen, maar met invoering Basel blijkt belang persoonlijke relatie af te nemen oligopolie
➔ 78% Belgische KMOs hebben 1 huisbankier II.Door grote concurrentie kon men betere voorwaarden afdwingen + toegang tot
kredieten makkelijker ⇢ Door concurrentiestrijd grote risico's genomen, die niet
KREDIETWEIGERINGEN: GEEN EXACTE WETENSCHAP weerspiegelden in prijs (meeste banken gered dankzij overheidsinmenging)
6% geweigerd of gedeeltelijk geweigerd (onder voorwaarden) ⇢ Constant over jaren heen
➔ Waarom? FLUCTUERENDE CONCENTRATIEGRAAD
Tekort EV (geen buffer, 38%) Herfindahl-index: hoe hoger, hoe hoger concentratie, hoe lager concurrentie, hoe <
Gebrek waarborgen (kredieten op notoriëteit zijn uitzondering, 35%) spelers ⇢ 0,18 of toename 0,005 (& 0,01 voor minder geconcentreerde markt) = kritisch
Verstrenging Bazel (28%) ➔ Verdubbeld tussen 1995 & 2008 ⇢ Antitrustwetgeving: markt zodanig geconcentreerd
Onvoldoende TBC (27%) dat er gebrek is aan concurrentie
Slecht businessplan (1%)
Omgekeerde Herfindahl-index (equivalente aantal)
MARKTFALEN: probleem assymetrische informatie ⇢ Moral hazard & negatieve selectie = 1/HI
= Hypothetisch # banken van gelijke omvang (vb. 1/0,1894 = 5,3 dus Belgische
Voldoende vraag & aanbod, dus bij fin. tekort zou marktwerking voor nieuw marktevenwicht
kredietmarkt is even geconcentreerd als zouden er 5 banken zijn van gelijke omvang)
moeten zorgen MAAR hier geen marktwerking die rente verhoogt om vraag & aanbod bij
elkaar te brengen Crisis 2008: banken waren 'too big to fail' ⇢ Na crisis HI bijna gehalveerd
DUS andere redenen dan interesten voor niet verschaffen fin. = financieringskloof KBC overleefde dankzij overheidsinterventie
DUS prijsmechanisme zal niet werken om fin.kloof te dichten Dexia: gesplitst in bad & good bank (= Belfius) doo overheidinterventie
➤ Als banken i zouden verhogen dan aantrek risicovollere debiteuren & projecten, Fortis: injectie overheidsgelden & verkocht aan BNP Paribas + overname ABN-AMRO
waardoor risicovollere portefeuille + daling kredietportefeuille gestopt
➤ Dit zou min. kapitaalvereisten Bazel verhogen & dus hogere kost voor bank KBC: sluiting filiaal in Luxemburg
➤ Hogere i zou niet noodzakelijk tot hogere winstmarges leiden Opkomst nieuwe banken
➔ Banken gaan dit niet doen & weigeren dus vaak aanvragen
