Table of Contents
1 De techniek van kostprijscalculatie..................................................................................5
1.1 Inleiding..................................................................................................................................5
1.2 Uitgangsvoorbeeld..................................................................................................................6
1.3 Begrip kostprijs.......................................................................................................................6
1.3.1 Wat is de inhoud van de prestatie?.......................................................................................................6
1.3.2 Welke kostensoorten zijn nodig voor deze prestatie?..........................................................................7
1.3.3 Hoe bepalen we de waarde van de kosten?..........................................................................................8
1.4 Vaste en variabele kosten.......................................................................................................9
1.5 Directe en indirecte kosten...................................................................................................11
1.6 Marginale of differentiële kosten..........................................................................................12
1.7 Integrale versus partiele kostprijs.........................................................................................13
2 Specifieke waarderingsproblemen.................................................................................14
2.1 Inleiding................................................................................................................................14
2.2 Waardering van het materiaalverbruik.................................................................................14
2.3 Waardering van de afschrijvingen.........................................................................................15
2.4 Rente op eigen en vreemd vermogen...................................................................................16
3 Activity based costing....................................................................................................17
3.1 Probleemstelling...................................................................................................................17
3.2 Rationele versus irrationele verdeling van de indirecte kosten.............................................17
3.3 Keuze van de verdeelsleutel bij toerekening van de indirecte kosten...................................17
3.3.1 Vorming van homogene kostenmassa’s..............................................................................................18
3.3.2 Berekening van de toeslagen...............................................................................................................19
3.4 Tekortkoming van de traditionele kostprijscalculatie...........................................................19
3.5 Kostprijsbepaling op basis van activiteiten...........................................................................20
3.5.1 Identificatie van de activiteiten...........................................................................................................21
3.5.2 Bepaling van de kosten van de activiteiten.........................................................................................21
3.5.3 Bepaling van de ‘activity cost drivers’ van de activiteiten...................................................................22
3.5.4 Bepaling van het volume van de ‘activity cost drivers’.......................................................................23
3.5.5 Bepaling van het tarief per eenheid ‘activity cost driver’ voor elke activiteit....................................23
3.5.6 Berekening van de eenheidskostprijs per product of dienst...............................................................23
3.6 Kosten hiërarchie..................................................................................................................23
3.7 Soorten activity cost drivers..................................................................................................24
3.8 Winstgevendheidanalyse op basis van activity based costing...............................................24
4 De kostenplaatsenmethode...........................................................................................24
4.1 Inleiding................................................................................................................................24
4.2 Kostenplaatsenmethode.......................................................................................................24
4.3 Homogene kostenplaatsen...................................................................................................25
4.4 Soorten kostenplaatsen........................................................................................................26
1
, 4.5 Analytische boekhouding......................................................................................................26
4.6 Uitgangsvoorbeeld................................................................................................................27
4.7 Fabricagekostprijs versus verkoopkostprijs...........................................................................28
5 Kostprijscalculatie en resultaatbepaling bij massaproductie..........................................29
5.1 Inleiding................................................................................................................................29
5.2 Kenmerken van massaproductie...........................................................................................29
5.3 Kostprijscalculatie bij massaproductie..................................................................................30
5.4 Waardering van de goederen in bewerking..........................................................................30
5.4.1 Het begrip equivalente eenheden.......................................................................................................30
5.4.2 Stap 1 basisvergelijking in fysieke eenheden......................................................................................31
5.4.3 Stap 2 berekenen van equivalente eenheden.....................................................................................32
5.4.4 Stap 3 totale ingezette kosten.............................................................................................................32
5.4.5 Stap 4 berekenen van de kost per equivalente eenheid.....................................................................33
5.4.6 Stap 5 waarde eindvoorraad en totale fabricagekostprijs afgewerkte producten.............................33
5.4.7 Stap 1 basisvergelijking in fysieke eenheden......................................................................................34
5.4.8 Berekenen van equivalente eenheden................................................................................................35
5.4.9 Stap 3 totale ingezette kosten.............................................................................................................35
5.4.10 Stap 4 berekenen van de kost per equivalente eenheid..................................................................36
5.4.11 Stap 5 waarde eindvoorraad en totale fabricagekostprijs afgewerkte producten..........................36
5.5 Kostprijs van de geproduceerde goederen versus kostprijs van de verkochte goederen.......37
5.6 Resultaatbepaling over de periode.......................................................................................38
6 Ordercalculatie: kostprijscalculatie en resultaatbepaling bij productie op order............38
6.1 Inleiding................................................................................................................................38
6.2 Kenmerken van productie op order......................................................................................38
6.3 Probleemstelling...................................................................................................................39
6.4 Belang van de kostprijscalculatie bij productie op order.......................................................39
6.5 Voorcalculatie: standaardkostprijscalculatie.........................................................................39
6.5.1 Schatting van de directe kosten...........................................................................................................39
6.5.2 Schatting van de indirecte kosten........................................................................................................40
6.6 Nacalculatie: werkelijke kostprijs.........................................................................................41
6.6.1 Werkelijke directe kosten....................................................................................................................41
6.6.2 Werkelijke toegerekende indirecte kosten.........................................................................................43
6.6.3 Na gecalculeerde kostprijs van de orders............................................................................................44
6.6.4 Capaciteitsbezettingsverschil...............................................................................................................44
6.7 Resultaatsbepaling over de periode......................................................................................45
7 Gemeenschappelijke producten, bijproducten, uitval en afval.......................................46
7.1 Inleiding................................................................................................................................46
7.2 Gemeenschappelijke producten (joint products)..................................................................46
7.2.1 Definitie gemeenschappelijke producten............................................................................................47
7.2.2 Verdeling van gemeenschappelijke kosten.........................................................................................48
7.2.3 Joint costs bij beslissingscalculaties.....................................................................................................52
7.3 Bijproducten.........................................................................................................................52
7.3.1 Probleemstelling..................................................................................................................................52
7.3.2 Definitie bijproducten..........................................................................................................................52
2
, 7.3.3 Kostprijscalculatie ven bijproducten...................................................................................................52
7.4 Uitval....................................................................................................................................53
7.4.1 Probleemstelling..................................................................................................................................53
7.4.2 Definitie uitval......................................................................................................................................53
7.4.3 Kostprijscalculatie van opnieuw te bewerken uitval (reworked units)...............................................54
7.4.4 Kostprijscalculatie van tweedekwaliteitsproducten (spoilage)...........................................................55
7.5 Afval.....................................................................................................................................56
7.5.1 Probleemstelling..................................................................................................................................56
7.5.2 Definitie afval.......................................................................................................................................57
7.5.3 Kostprijscalculatie van verkoopbaar afval (scrap)...............................................................................57
7.5.4 Kostprijscalculatie van niet-verkoopbaar afval (waste)......................................................................57
7.6 Integraal schema resultaatbepaling en kostprijscalculatie....................................................58
8 Belangrijke begrippen bij beslissingscalculaties.............................................................59
8.1 Inleiding................................................................................................................................59
8.2 Relevante kosten en opbrengsten........................................................................................59
8.3 Differentiële kosten, incrementele kosten............................................................................59
8.4 Opportuniteitskost...............................................................................................................60
8.5 Contributiemarge..................................................................................................................60
8.6 Korte termijn versus lange termijn.......................................................................................60
9 Break-evenanalyse........................................................................................................61
9.1 Inleiding................................................................................................................................61
9.2 Probleemstelling...................................................................................................................61
9.3 Methodes om het break-evenpunt te bepalen......................................................................61
9.3.1 Definitie................................................................................................................................................61
9.3.2 Basisvergelijking...................................................................................................................................61
9.3.3 Contributiemargemethode..................................................................................................................62
9.3.4 Grafische methode..............................................................................................................................63
9.4 Toepassingsmogelijkheden van de break-even analyse........................................................63
9.4.1 Veiligheidsmarge.................................................................................................................................63
9.4.2 Capaciteitsbenutting............................................................................................................................63
9.4.3 Winstobjectief......................................................................................................................................64
9.4.4 Sensitiviteitsanalyse.............................................................................................................................64
9.5 Impliciete veronderstellingen bij de break-even analyse......................................................65
9.5.1 Lineair opbrengstenverloop................................................................................................................65
9.5.2 Lineair kostenverloop..........................................................................................................................65
9.5.3 Constante productmix.........................................................................................................................65
10 Speciale orders met lage verkoopprijs.........................................................................66
10.1 Inleiding.............................................................................................................................66
10.2 Probleemstelling................................................................................................................66
10.3 Onderbezetting of volledige bezetting...............................................................................66
10.4 Onderbezetting..................................................................................................................67
10.4.1 Integrale kostprijs bij normale bezetting..........................................................................................67
10.4.2 Integrale kostprijs bij werkelijke bezetting.......................................................................................67
10.4.3 Variabele kostprijs (direct costing)...................................................................................................67
3
, 10.5 Voorwaarden voor het aanvaarden van een speciale order met een verkoopprijs onder de
integrale kostprijs.......................................................................................................................68
10.6 Volledige bezetting............................................................................................................68
11 De make-or-buy beslissing...........................................................................................69
11.1 Inleiding.............................................................................................................................69
11.2 Probleemstelling................................................................................................................69
11.3 Situatie gebonden..............................................................................................................69
11.3.1 Situatie 1 de vrijgekomen capaciteit wordt niet benut....................................................................70
11.3.2 Situatie 2 de vrijgekomen capaciteit wordt benut...........................................................................70
11.3.3 Situatie 3 vervanging van de machine..............................................................................................71
11.4 Kwalitatieve factoren.........................................................................................................72
12 De verkoopprijsbepaling..............................................................................................72
12.1 Inleiding.............................................................................................................................72
12.2 Probleemstelling................................................................................................................72
12.3 Beïnvloedende factoren bij de verkoopprijsbeslissing........................................................72
12.3.1 Inleiding.............................................................................................................................................72
12.3.2 Marketingstrategie...........................................................................................................................73
12.3.3 Kostprijs van het product..................................................................................................................73
12.3.4 Marktvorm........................................................................................................................................73
12.3.5 Verkoopprijs van de concurrenten...................................................................................................73
12.3.6 Vraag naar het product.....................................................................................................................74
12.4 Verkoopprijsbepaling gebaseerd op de kostprijs (cost-based pricing)................................74
12.4.1 Cost-plus pricing...............................................................................................................................74
12.4.2 Target return pricing.........................................................................................................................75
12.4.3 Evaluatie van de prijsbepaling op basis van de kosten.....................................................................75
12.5 Afnemersgerichte prijsbepaling (buyer-based pricing).......................................................75
12.5.1 Definitie.............................................................................................................................................75
12.5.2 Evaluatie van afnemergerichte prijsbepaling (buyer-based pricing)................................................76
12.6 Prijsbepaling op basis van de prijs van de concurrentie (competition-based pricing).........76
12.6.1 Prijsvolgerschap (going rate pricing)................................................................................................76
12.6.2 Sealed-bid pricing.............................................................................................................................76
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper camillethiers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.