Dit is een samenvatting van het vak 'Psychopathologie en psychiatrie kinderen en jongeren, deel 1' van prof Bijttebier. Alles is duidelijk uitgeschreven wat er op de powerpoints stond en wat er in de les gezegd werd. Ik haalde een 16 voor dit vak.
Les 1: Introductie
Developmental psychopathology
= The study of developmental processes that contribute to or protect against psychopathology
Verwante disciplines met developmental psychopathology:
- Ontwikkelingspsychologie
- Kinder- en jeugdpsychiatrie
We leggen de nadruk op:
- Ontwikkelingsperspectief
- Transdiagnostische mechanismen (= belangrijke mechanismen in de ontwikkeling)
- Integratieve modellen
- Multipele niveaus van analyse
Ontwikkeling staat niet los van de context !
→ het individu/kind staat in het midden
Kind wordt omgeven door allerlei lagen van context (bv. gezin, school, …)
Model van Bronfenbrenner
Maar ook binnen het individu zelf, zijn er verschillende niveaus waarop je naar het kind kan kijken !
Biologische factoren, informatieverwerking, cognitieve stijl, persoonlijkheidskenmerken, …
Zie pijl
Model van Bronfenbrenner
1
,Dunedin study
- Longitudinale studie van ontwikkelingsprocessen
- Dunedin is een stad gesitueerd in Nieuw-Zeeland
- Duizendtal deelnemers (cohort geboren in 1972-1973)
- Studie is nog steeds bezig (er is maar 10% drop-out tot nu toe)
- Meer dan duizend papers over geschreven
- De onderzoeksvragen evolueren mee met de steekproef
- MAAR: één cohort → dus er zijn mogelijks cohorteffecten
Relevantie van deze studie?
- Door deelnemers levenslang op te volgen kan onderzoek gedaan worden naar processen en
mechanismen die een rol spelen in de ontwikkeling van problemen
- dit is een ander type onderzoeksdesign dan onderzoek naar processen en mechanismen
die een rol spelen in het blijven bestaan van problemen
- Het gaat om een (niet-klinische) bevolkingsgroep
➔ Dit om confounding met de klinische status te vermijden !
- Er zijn heel veel deelnemers
➔ Dit is belangrijk voor laag prevalente fenomenen !
➔ Bv. wat veroorzaakt schizofrenie? → komt niet veel voor, daarom is een grote groep
deelnemers belangrijk !
- Er zijn heel veel factoren onderzocht en men heeft ook oog voor het samenspel tussen
factoren
- Sommige factoren zijn onverwacht een voorspeller voor een bepaald iets
- Er is een focus op meerdere niveaus van analyse
Les 2
2 referentiekaders:
- Conceptueel referentiekader
- Methodologisch referentiekader
1. Conceptueel referentiekader
1.1. Definitie en historiek
"Developmental psychopathology is an evolving interdisciplinary scientific field that seeks to
elucidate the interplay among the biological, psychological, and socialcontextual aspects of normal
and abnormal development across the life course"
"Developmental psychopathology is the study of developmental processes that contribute to, or
protect against psychopathology"
Ook beschermingsfactoren tegen psychopathologie zijn belangrijk!
2
,Ontwikkelingspsychopathologie
- Heeft een brede focus
= we kijken naar:
• zowel de typische als atypische ontwikkeling
o Atypisch: internaliserend en externaliserende ontwikkeling
o We linken dit telkens aan de typische ontwikkeling
(bv. wat is er anders tov de typische ontwikkeling?)
• biologische, psychologische en sociaal-contextuele invloeden
• risicoverhogende en beschermende factoren
- Hierdoor is het ook interdisciplinair
• verschillende wetenschapsgebieden
• verschillende theorieën binnen elk gebied
• ‘macroparadigma’ (opgedeeld in microparadigma’s per onderzoeksgebied)
1.2. Basisprincipes
Basisprincipes die aan de grondslag liggen v/h ontwikkelingspsychologisch denken over psychopathologie:
1) Typische en atypische ontwikkeling liggen in elkaars verlengde
- Let op: we gebruiken niet de woorden ‘gewoon’ en ‘ongewoon‘ !!!
- De typische ontwikkeling gebeurt volgens dezelfde principes als de atypische ontwikkeling
- Doordat we de typische ontwikkeling bestuderen, krijgen we inzicht in de atypische
ontwikkeling → namelijk wnr het niet verloopt zoals we verwachten
- Ook omgekeerd: vanuit de studies naar de atypische ontwikkeling, leren we over de typische
ontwikkeling
➔ Voorbeeld:
• Hersenletsel in een bepaald domein
• Bepaalde functies vallen uit of verlopen moeilijker
• Dan: in de typische ontwikkeling staat dit hersendeel in voor deze functies
wederzijdse beïnvloeding !
- Dat deze 2 in elkaars verlengde liggen, wordt ondersteund door de vaststelling dat de meeste
psychiatrische problematieken dimensioneel zijn
- Dimensioneel:
• Gaat NIET over: ‘je hebt het of je hebt het niet’ (= categoriaal)
• Gaat WEL over: continuüm (van heel aangepast functioneren tot onaangepast)
3
, Waarom zijn we dan soms categoriaal?
= wrm bakenen we een bepaalde diagnoses af?
- Het is soms nodig om een cut-off te hebben: vanaf wnr of vanaf welke ernst is er hulp nodig?
- We doen dit om te bepalen wie hulp nodig heeft !
Normal adjustment
↓
Adjustment disorders (= aanpassingsproblemen)
↓
Subtreshold to mental disorders (= subklinisch)
= iemand heeft een aantal symptomen maar voldoet niet aan de criteria van een psychiatrische
problematiek
↓
Diagnosable mental disorders (= zoals in DSM)
2) Continuïteit en discontinuïteit
Continue: dingen gaan geleidelijk aan vooruit, er is een proces
Discontinue: er is een breuklijn → plots ander gedrag, plots andere manier van functioneren
a) "Mean-level" continuïteit of stabiliteit
= het gemiddelde niveau van een bepaalde trek of symptoom blijft gelijk over de tijd
= dwz: er is een gemiddeld niveau over de gehele bevolking
VRAAG: Is het percentage personen met een gedragsprobleem, in alle ontwikkelingsfasen even hoog?
- Is er een algemeen gemiddeld niveau?
- Over ontwikkelingsfasen heen dezelfde score? = dan is er mean level continuïteit of stabiliteit
In sommige ontwikkelingsfasen zijn er 'normatieve' mean-level veranderingen
→ voorbeeld:
- Antisociaal gedrag
• Grafiek: tussen 5 jaar en volwassenheid
• Het gemiddeld niveau v/h gedrag verschilt over de jaren heen
• Helemaal links en helemaal rechts is er weinig antisociaal gedrag
• In het midden: meer antisociaal gedrag
→ aan het eind v/d lagere school tot tweede helft secundair onderwijs (= piek)
• Het gemiddelde niveau varieert over de ontwikkelingsfasen van laag naar hoog naar laag
• Er is geen mean level stabiliteit !
- Depressieve symptomen
• Tijdens kindertijd = laag niveau van depressieve symptomen
• Vanaf midden adolescentie (15 jaar) is er een sterke stijging tot 18,
daarna plateau (afzwakking), maar het daalt niet !
• Vanaf 15 jaar ook een geslachtsverschil: meisjes pieken meer dan jongens
→ ook het geslachtsverschil verdwijnt niet (vrouwen blijven hoger)
• Het gemiddelde niveau varieert over de ontwikkelingsfasen van laag naar hoog
• Er is geen mean level stabiliteit !
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper linaverhulst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
