Belgisch publiekrecht
DE DEMOCRATISCHE BESLUITVORMING
Een goed werkende democratie waarborgt een aantal grondrechten!
1. GRONDWETTELIJKE TEKSTEN
Democratie:
- = vorm van politieke legitimiteit voor een regime
- Burgers hebben inspraak aan de hand van verkiezingen.
- Burger neemt deel aan:
a- De uitoefening van het staatsgezag (leidt tot wetten, besluiten, …)
b- Het bepalen van basisregels voor de uitoefening van het staatsgezag
Basisregels worden vastgelegd in Grondwet
Grondwetsgedachte komt op in 18e eeuw
- Verlichting: Rousseau
= Inhoud van een constitutie was een manifestatie van ‘contrat social’ tussen de staat en de
burgers.
Burger doet afstand van een deel van de vrijheid die hij van nature heeft
Hierdoor kan staat macht uitoefenen
Overheid moet algemeen belang nastreven
Macht van de staat wordt begrensd door voorafgaand gemaakte afspraken
Bron van gezagsuitoefening + beperking van gezag = Grondrechten
Ook waar macht van staat stopt.
Vb. respecteren van vrijheid van meningsuiting
DE GRONDWET ALS JURIDISCH INSTRUMENT
Op 2 manieren bekijken:
A. FORMELE BETEKENIS
Formele betekenis van het woord Grondwet:
1) Moet een specifieke procedure aan te pas komen om grondwet te wijzigen
2) Goedkeuring is aan strakkere regels gebonden
- Grondwet is kort, algemeen, soms vaag: voordelen
1- Maakt overeenstemming gemakkelijker onder de burgers
2- Laat ruimte voor wijzigende opvattingen
3- Bevordert stabiliteit en coherentie
4- Verschillende opvattingen over interpretatie zijn mogelijk
wel gebonden aan algemene interpretatietechnieken!
, B. MATERIËLE BETEKENIS
Materiële betekenis van het woord Grondwet:
Inhoud van grondwettelijke tekst
- = het geheel van fundamentele rechtsregels met betrekking tot:
1. De organisatie & werking van de staatsmachten en hun verhouding met de burger
2. Grenzen waarin beide tot ontwikkeling komen.
- Grondwettelijke tekst vervult 3 functies:
a) Constituerende functie: vormt de grondslag voor het bestaan van de organen van de
staat.
Vb. Grondwet bepaalt dat er een parlement, regering en rechtscolleges zijn.
b) Attribuerende functie: grondwet bepaalt wat de bevoegdheden van die instellingen zijn.
c) Regulerende functie: regelt hoe die bevoegdheden kunnen/moeten worden uitgeoefend
en wat er de grenzen van zijn.
Vb. Noodzakelijk te volgen procedures of te respecteren grondrechten.
DE GRONDWET ALS EXPRESSIEF INSTRUMENT
- Grondwet is de kristallisatie van bepaalde socio-politieke waarden of idealen.
Niet bij materiële grondwet maar bij formele grondwet
- Naast juridische functie heeft grondwet ook expressieve of symbolische functie
Voorbeelden:
a- Expressieve functie blijkt uit 1 artikel: Artikel 193 Gw. “Eendracht maakt macht”
Zit geen gebod, verbod of mogelijkheid in
Reden: eert de revolutionaire eenheid onder de Zuidelijke provincies t.o.v. het
Nederlandse gezag. Samen kunnen we ons losscheuren van de dictatuur.
b- Zowel expressieve- als juridische functie: Duitse Gw. “Die Würde des Menschen ist
unantastbar”
= Menselijke waarde is onaantastbaar.
c- Expressieve functie vervult door preambule: Amerikaanse Gw. “We the people of the
U.S.”
Preambule= soort van tekst waarbij eigenlijke artikelen voorafgaat. Waarden worden
meegegeven.
2. DE BELGISCHE GRONDWET
2.1. DE GRONDWETGEVENDE BEVOEGDHEDEN
DE FORMELE GRONDWET
Afkondiging Grondwet: 7 februari 1831
Zijn vele wijzigingen in gebeurd Vb. Invoering Algemeen enkelvoudig stemrecht,
staatshervormingen, …
- Coördinatie Grondwet: 17 februari 1994
Coördinatie= geen inhoudelijke wijzigingen maar artikelen worden verplaatst,
vernummerd om tot een nieuw overzichtelijk geheel te komen
- Grondwet= basis van Belgische rechtsorde
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naishurckmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.