Samenvatting Europees recht - deel 4 en 5

DEEL IV: BRONNEN VAN HET EU RECHT
HOOFDSTUK 1: PRIMAIRE RECHTSBRONNEN
Omvatten de rechtsvoorschriften die door de lidstaten zelf zijn gecreëerd (bepalingen inzake
bevoegdheidsafbakening, doelstellingen, instellingen, besluitvormingsprocedures en fundamentele
waarden) → lidstaten als grondwettelijke autoriteit
- Hof van Justitie heeft enkel de bevoegdheid om bepalingen van primair recht te interpreteren, niet
om de geldigheid te controleren
- Alle bronnen zijn akkoorden van de LS
- VEU + VWEU + Handvest = kern van de EU

AFDELING 1: VEU EN VWEU

Art. 1 VEU: De EU is ‘gegrondvest’ op deze verdragen (hebben dezelfde juridische waarde)

AFDELING 2: HET EU HANDVEST VAN DE GRONDRECHTEN
Art. 6, 1e lid VEU: bepaalt expliciet dat het Handvest dezelfde juridische waarde heeft als de
Verdragen

AFDELING 3: PROTOCOLLEN GEHECHT AAN DE VERDRAGEN
- Kan wijzigingen aanbrengen in de Verdragen en andere normen van primair recht
- Worden o.a. gebruikt om een speciale regeling uit te werken voor bepaalde lidstaten die niet aan alle
domeinen van het EU-recht deelnemen
o Vaak ook verklaringen gehecht aan verdragen: hebben GEEN bindende kracht

AFDELING 4: TOETREDINGSVERDRAG GESLOTEN MET NIEUWE LS
Bij elke nieuwe toetredingen wordt een Toetredingsverdrag gesloten tussen de bestaande lidstaten

en het toetredende land (heeft dezelfde rechtskracht als de Verdragen)


HOOFDSTUK 2: SECUNDAIRE RECHTSBRONNEN
Omvatten de afgeleide rechtsregels die door de EU instellingen op basis van de Verdragen zijn
aangenomen (art. 288 VWEU)
- in overeenstemming met primair recht, anders vatbaar voor ongeldigheidsverklaring door hof van
justitie


Internationale akkoorden:
IR akkoorden die de EU aangaat met derde staten of IO’s nemen bijzondere plaats in → handelingen van de EU
instellingen (afgesloten volgens art. 218 VWEU) die bindend zijn voor zowel de EU als LS
- maken deel uit van het unierecht
- unierecht hanteert een monistische benadering m.b.t. de doorwerking van IR akkoorden
o internationaal recht kan zonder verdere omzetting worden toegepast in het ER

1

, o particulieren kunnen zich beroepen op internationale overeenkomsten indien duidelijk en
onvoorwaardelijk
o Directe werking van internationale akkoorden → zaak Simuntenkov
▪ Akkoord tussen EU en Rusland
▪ Het gaat omtrent voetballers die niet de nationaliteit hebben van 1 van de lidstaten
van de economische ruimte, die worden benadeeld in de groep → discriminatie
MAAR akkoord zegt ze gelijk moeten zijn
▪ Komt voor de Spaanse RB en Rus wilt zich beroepen op het IR akkoord
• Voorwaarden: bindend, bepalingen duidelijk en onvoorwaardelijk
o Bindend want Spanje is een EU lidstaat en in het akkoord staat
niets over een verhindering van directe werking voor het creëren
van rechten voor particulieren.
o Bepalingen zijn duidelijk en onvoorwaardelijk
▪ GEVOLG: Rus kan rechtstreeks rechten putten uit dat
akkoord want vereisten voldaan → en indien vereisten
voldaan volgen we in het unierecht de leer van het
monisme wat betreft IR overeenkomsten
• Ook wat betreft het unierecht is er sprake van
directe werking (zie Gend en Loos) → m.u.v.
richtlijnen
o Directe werking = rechtstreeks rechten
kunnen putten, je erop kunnen
beroepen voor de NRB (leer van
monisme gevolgd)
- Internationale overeenkomsten hebben voorrang op de autonome handelingen van de instellingen
→ autonome handelingen van de instellingen moeten in overeenstemming zijn met IR
overeenkomsten
o Voorrang op verordeningen, richtlijnen en besluiten
o Verhouding tussen internationale akkoorden en het klassieke secundair recht : SOYSAL-zaak
▪ Turkse truckchauffeur die een aantal goederen naar Duitsland brengt zonder in
bezit te zijn van een visum, waardoor ze de toegang naar het Duitse grondgebied
weigerden. Er bestaat een verordening waarbij landen worden opgesomd die een
visum nodig hebben om toegang te krijgen (oa. Turkije). Er bestaat een oud akkoord
tussen de EU en Turkije waarin staat er geen nieuwe beperkingen inzake verrichten
van diensten kunnen worden ingevoerd. Toen was er nog geen visumplicht (een
nieuwe belemmering). Internationale akkoorden staan boven verordeningen,
richtlijnen en besluiten waardoor deze in overeenstemming moeten zijn met
internationale akkoorden. Duitsland kan geen visumplicht opleggen tav Soysal


2