HOOFDSTUK 24: MULTIPLE SCLEROSE EN
AANVERWANTE AANDOENINGEN
P A T H O F Y S IO LO G IE
MS = ziekte van centrale zenuwstelsel door:
• Verlies van myeline (= demyelinisatie) op verschillende plaatsen à zenuwgeleiding blokkeert
o Door ontstekingsproces met lymfocyten en macrofagen
o Voorafgaand aan en tijdens ontstaan demyelinisatiehaard is er enkele weken een
plaatselijk gestoorde BHB à via geopende BHB kunnen lymfocyten en macrofagen
hersenen en ruggenmerg binnendringen
§ Kleurt aan na contrasttoediening bij MRI (T1)
o Na enkele weken volgt vaak herstel (= remyelinisatie), maar op lange termijn kan er gliose
ontstaan (= sclerotische plaque)
§ Gedemyeliniseerd en geremyeliniseerde gebieden hebben zelfde hoge signaal op
MRI (T2) à weinig correlatie afwijkingen op MRI (T2) en mate van neurologische
uitval
• Verlies van axonen
o Nog steeds onduidelijk of dit gevolg is van herhaalde demyelinisatie of andere oorzaak
o MRI (T1): zone van axonale schade te zien als black holes à aantal black holes heeft
redelijke correlatie met mate van neurologische uitval
• Door demyelinisatie + axonale beschadiging à uitvalsverschijnselen (negatieve symptomen)
• Door verlies isolerende functie myeline: zenuw sterker gevoelig voor mechanische prikkeling +
optreden van doorgeleiding van elektrische activiteit tussen zenuwvezels à hierdoor ontstaan
prikkelingsverschijnselen (positieve symptomen), bv.:
o Paresthesieën
o Neuralgische klachten
o Myokymieën
Kenmerkende exacerbaties en remissies à hangen samen met opeenvolgde demyelinisatie en
remyelinisatie.
Later vaak optredende progressieve fase à hangt samen met verlies neuronen en axonen.
K L IN IS C H E V E R S C H IJN S E L E N
Demyelinisatiehaarden kunnen in hele CZS optreden à zeer variabele
verschijnselen: sommige zijn redelijk karakteristiek, zeker indien ze
optreden bij jongvolwassenen.
• Visusstoornissen: bij ¼ begint MS met neuritis
optica/retrobulbaris
o Kenmerkend: in uren tot dagen optredende visusdaling
aan één oog
o Oog is enigszins pijnlijk, vooral bij oogbewegingen
o Vertraagde respons bij onderzoek van visual evoked
potentials
§ Ook als klacht over is
o Gunstige prognose
, • Sensibele verschijnselen: vaak 1ste symptoom
o Initieel: verschijnselen vaak tijdelijk en weinig hinderlijk à pt zoekt niet altijd medische
hulp
o Klachten verschillen in uitgebreidheid, ernst en aard
§ Doof, tintelend, koud, brandend, jeuk, bandgevoel, gevoel op watten te lopen
o Kenmerkend: geleidelijke uitbreiding in uren-dagen
o Indien achterstrengen cervicale ruggenmerg beschadigd: bij vooroverbuigen hoofd
optreden van paresthesieën in armen, langs rug en soms in benen = symptoom van
Lhermitte
o Sensibele uitvalsverschijnselen niet altijd makkelijk te objectiveren met testen
o Soms grillige uitbreiding
o Gnostische sensibiliteit > vitale sensibiliteit (erger gestoord)
§ Want vitale sensibele impulsen worden vooral via ongemyeliniseerde vezels
geleid
o Complete analgesie treedt bijna nooit op
• Motorische verschijnselen
o Meestal piramidebaanverschijnselen in benen: lopen gaat niet meer zo snel, men struikelt
sneller, is sneller moe bij lopen
o Armen kunnen later meedoen maar vaak minder uitgesproken
o Onderzoek: moeilijk om te hinkelen
o Vroeg verschijnsel = ontbreken van buikhuidreflexen
• Hersenstamverschijnselen
o Vaak dubbelzien
o Specifiek voor MS: internucleaire oftalmoplegie
o Sensibele stoornissen gelaat, trigeminusneuralgie, aangezichtsparese,
duizeligheidsaanvallen
o Bij progressie: slikstoornissen, vaak in kader van pseudobulbair syndroom
§ Ontremde emotionele uitingen kunnen dan ook voorkomen
• Cerebellaire verschijnselen
o Komen vooral in progressieve fase voor
o Onzeker gang, ataxie van één of beide armen, dysartrie
o Vroeg in beloop: gesaccadeerde oogbewegingen, geconjugeerde nystagmus
§ Worden vaak als subklinische verschijnselen bij onderzoek vastgesteld
• Mictiestoornissen
o Door ontremde detrusoractiviteit à moeilijk om urine op te houden
o Door ongeconjugeerde activiteit detrusor en sfincters à moeilijkheden met uitplassen
o Vaak sprake van beide typen
• Stoornissen seksuele functie: komen veel voor, maar door pt vaak niet spontaan gemeld, terwijl
soms behandeling mogelijk
• Abnormale en wisselend optredende moeheid
o Voor veel pt belangrijkste klacht
o Gaat soms voorag aan ontstaan specifieke verschijnselen
o Oorzaak is niet goed gekend
• Psychische en cognitieve verschijnselen
o Depressie komt veel voor
o ½ heeft cognitieve verschijnselen: geheugenstoornissen, lichte fatische problemen à
kunnen op het werk hinderlijk zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper katoendegroote. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.