1. Röntgen-stralen
- Def: elektromagnetische trillingen met
welbepaalde golflengte die zich naar alle richtingen uitbreiden.
- Golflengte bedraagt 1/10,000 van de golflengte van zichtbaar licht.
- Röntgenstralen worden niet afgebogen door elektromagnetische krachten.
- Röntgenstralen planten zich voort met snelheid van 300,000 km/sec in de lucht.
- Principe Röntgen buis
o Hoogspanningsveld tussen kathode (neg) en anode (pos) wordt aangelegd.
Elektronen stroom botst tegen de anode. Röntgenstralen
komen vrij.
▪ Elektrone botsen tegen de anode, komen er
rungenstralen vrij.
▪ Zorgt ook voor warmte, dus die moet verkoeld worden
de buis.
- Variatie van hoogspanningsstroom (40-150kV): snelheid van de elektronen (kinetische
energie) wordt bepaald en de kwaliteit (golflengte) van de röntgenstraal.
- Hoe hoger de hoogspanningsstroom, hoe korter de golflengte en hoe groter de penetratie
van de opgewekte röntgenstralen. → dikkere persoon meer stralen nodig.
- Afzwakking van röntgenstralen.
o Absorptie = energie afgave van de stralingsquanten aan de atomen van de te
doorstralen stof.
▪ » Hoe zwaarder (hoog atoomnummer), hoe meer absorptie.
▪ » Hoe dichter (aantal atomen per volume eenheid) van de stof, hoe meer
absorptie.
▪ » Hoe korter de golflengte, hoe sterker de penetratie.
▪ » Hoe dikker de te doordringen stof, hoe sterker de absorptie.
o Strooistraling.
- Fluorescentie en fosforescentie.
o Fluor: energetische straal gaan invllen op een bepaalde stof, op een plaat. Energie
gaan vasthouden en gaan oplichten waar het grootste energie ligt.
1
, o Stof die de oplichting gaan vasthouden, energie wordt langdurig vastgehouden
waardoor de foto kon bekeken worden (= fosforescentie)
o Röntgenstraal valt in op bepaalde stoffen (bv wolfraam) en licht op = fluorescentie.
o en licht na = fosforescentie
o Bij doortocht van röntgenstraling door het menselijk lichaam wordt een gedeelte
van de straling door de weefsels tegengehouden ( absorptie). Het resterende deel
van de straling gaat door het lichaam (uittredende straling) . Dit gedeelte wordt
gebruikt voor beeldvorming.
o Röntgenstralen vormen een zwarting op fotoemulsie.
▪ Beeld dat kon bewaard worden voor jaren
- Fotografische techniek: conventionele radiologie of analoge beelden.
o Gebruik van cassette met lichtgevoelige film.
o Elektrische lading wordt omgezet als een digitaal signaal en als een beeld
weergegeven.
- Digitale radiologie
o Rontgenstraal omgezet in elektrische lading die wordt gemeten en omgezet naar
digitaal signaal. Optimalisatie van het beeld met de computer.
o voordelen:
▪ Reductie in stralen.
▪ Verbeterde beeldkwaliteit
▪ Geen chemicalien nodig om de film te ontwikkelen en
▪ fixeren.
▪ Archivering digitaal.
▪ Bewerken van beelden met computer. (PACS = Picture
▪ Archiving and Communication System)
▪ Snelheid (foto klaar in 30 seconden ipv 5 min)
- Kenmerken van het Röntgenbeeld:
o Superpositie.
▪ » Beelden vallen op elkaar: 3D wordt 2D
o Vergroting door divergerende bundel.
▪ » Minst vergroting door tegen de plaat te staan.
▪ Hoe verder hij van de bron staat, hoe wijder de stralen gaan en hoe
onscherper u beeld is.
o Vertekening = verschillende vergroting.
▪ » 3D: organen op verschillende afstand van de plaat.
o Bewegingsonscherpte.
▪ » Contractie van het hart, darmen.
o Focusonscherpte.
▪ » Stralenbron is niet puntvormig maar heeft grenzen.
o Contrast op het beeld
▪ » Andere samenstelling van weefsel, verschillen in afzwakking van de
straal
▪ » Lucht = zwart
▪ » Vet = grijs
▪ » Weke delen = licht grijs
▪ » Bot = wit
2
, ▪ » Metallische voorwerpen = sterk wit
2. Echografie
- Geluidsgolven. 1 – 10 MHz (hogere frequentie dan hoorbare golven):
sonde zendt uit.
- Ultrasone trillingen dringen doorheen bepaalde weefsels en worden
partieel of volledig weerkaatst ter hoogte van de overgang tussen weefsels
van verschillende impedantie.
- Sonde capteert de teruggekaatste golven en maakt er met de hulp van
een computer een beeld van.
- Doppler: speciale techniek van echografie en evalueert bloedflow
doorheen een bloedvat.
- Voordelen:
o Niet invasief, geen ioniserende straling, geen contrast.
o Dynamische en statische informatie: flow van een bloedvat gaan
bekijken, bewegingen gaan bekijken
o Doorsneden in alle richtingen
o Lage kostprijs
o Mobiel apparaat bedside
- Nadelen:
o Matige visualisatie van organen die volledig of gedeeltelijk door bot of lucht worden
overdekt. Echografie van hersenen niet mogelijk, tenzij door de fontanel.
o Onderzoeker afhankelijk, een bekwaam persoon nodig!
3. COMPUTER TOMOGRAFIE
- CT = computertomografie = computerized axial
tomografie = catscan
- De röntgenbundel komt niet van één kant, maar
vanuit verschillende richtingen. De röntgenbuis en de detector draaien om de lengteas van
de patiënt. Die wordt op een tafel in het gat van de CT-scanner (de gantry) geschoven,
terwijl de buis draait. De röntgenbuis doet over één omwenteling ongeveer 0,5
seconden.
- Nieuwste generatie CT-scanners: scant per omwenteling van de röntgenbuis
met vier rijen detectoren vier plakken tegelijk in een spiraalfiguur om de
patiënt. Hieruit worden direct vier coupes gereconstrueerd.
- Tegenwoordig zijn er ook al scanners die 128 coupes per rotatie maken.
- Een belangrijk begrip hierbij is de pitch. Dit is de verschuiving van de tafel
waarop de patiënt ligt per coupedikte. Bij een pitch van 1 zijn de coupes van de
spiraalfiguur aansluitend. In de praktijk geeft een pitch van 1,5 voldoende
informatie.
- Absorptie waarden: Hounsfield
- Houndsfield -1000: absorptie in lucht
- Houndsfield +1000: absorptie in compakt beenderweefsel.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisvanroy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.