Sociale psychologie
Hoofdstuk 1 - Inleiding
De wereld zoekt antwoorden op vragen die de sociale psychologie bestudeerd.
Over haat en geweld, conflict en wantrouwen, samenwerking, hoe omgaan met culturele,
ethische, raciale en religieuze verschillen
De mens is een sociaal dier
Sociaal dier = letterlijke vertaling van eerste handboek sociale psychologie ‘A social animal’
Mens is verzot op nadenken over zichzelf en anderen en over hoe te reageren in sociale
situaties
o Anderen observeren, gedrag analyseren fulltime activiteit
o De mens is niet gemaakt om alleen te leven
Vergelijken met anderen maakt ons sociaal
o Het is bijna een sociale obsessie
Staan niet enkel stil bij wat anderen beweegt, maar ook wat onszelf drijft
Sociale context heeft grote invloed op gedrag
o Voorbeeld media: Greta Thunberg (de ene haat haar en de andere houdt van haar,
hoe?), Trump analyseren, temptation: we kijken hiernaar omdat we interesse
hebben in anderen
Sociale psychologie: definitie en verwachte disciplines
Definitie
Sociale psychologie
De wetenschappelijke studie naar de wijze waarop gedachten, gevoelens, motivaties en
gedragingen van mensen beïnvloed worden door de aanwezigheid van anderen en hoe wij zelf een
invloed uitoefenen op hoe andere personen denken, voelen en zich gedragen (Allport, 1985)
Ideosyncratische kennis: kennis dat 1 individu over iets heeft
o Bijvoorbeeld: een film met heel veel betekenis voor jou maar voor jouw
vriendenkring niet
Mensen kunnen niet op dezelfde manier tot kennis komen zoals jij dat doet
We moeten bescheiden zijn in wat we moeten we weten wetenschappelijk gezien
Geïntegreerd beeld van alles wat mens zijn betekend zit vervat in deze definitie
o Anderen beïnvloeden of beïnvloed worden door anderen
Experiment
Een vorm van onderzoek waarbij de onderzoeker controle heeft over gebeurtenissen en deelnemers
volkomen toevallig aan condities worden toegewezen.
Elk component van de definitie van sociale psychologie
Wetenschappelijke studie
Mensen zijn niet gemakkelijk te bestuderen omdat ze zelf bewust zijn (bv. Fysicus kan
voorspellen wanneer bal zal vallen, mens is niet te voorspellen) psychologie is geen exacte
wetenschap
Enkel wanneer we innerlijk (denkprocessen, affect en motivatie) van de actoren begrijpen
kunnen we uitspraken doen over wat mensen drijft
Benadrukken wetenschappelijke methoden (alle takken binnen psychologie) gebruiken
hiervoor experimenten en gevalideerde vragenlijsten als basis wetenschappelijke kennis
Sociaalpsychologen toetsen theorieën aan de hand van systematische observatie,
beschrijving en meting
, Andere mogelijkheid zijn persoonlijke ervaringen (film, boek,…) laat niet toe theorieën op
te bouwen vertrouwen eerder op wetenschappelijke dan op anekdotische
Gedachten, gevoelens, motivaties en gedragingen
Sociale psychologie richt zich op manier waarop het individu de sociale wereld waarneemt, begrijpt
en interpreteert
Gedrag bepaalt door cognitieve (denkprocessen), affectieve (emoties) en motivationele
(drijfveren) processen
Sociaalpsychologen bestuderen vooral de subjectieve interpretatie van objectieve
eigenschappen
De aanwezigheid van anderen
Sociale aard individu
Sociale invloed van anderen op het individuele functioneren (bv. Als iemand lief is, lief terug
zijn) of individuele processen die intern spelen, maar toch betrekking hebben tot anderen
(bv. Gemotiveerd zijn om met iemand om te gaan)
o Directe aanleiding van hoe omgaan met anderen
Vooroordelen
Negatieve gevoelens tegenover andere personen, gebaseerd op hun lidmaatschap van bepaalde
sociale groepen.
De kracht van de sociale situatie
We laten ons op continue wijze beïnvloeden door onze sociale omgeving
Reagan - Mondale debat 1984
Context: debatten in de US gaan door voor de verkiezingen om zo standpunten te verdedigen en
dergelijke
Hypothese: Reagan won verkiezingen door zijn geestige oneliners
Controlecondities: belangrijk concept in experimenten die controle uitvoert
o Verschillende condities/situaties, kleine zaken veranderen om zo tot inzichten te
komen bij menselijk gedrag
Voorbeeld in Reagan zijn geval: conditie met onliners en reacties van publiek scoren hoog, conditie
zonder oneliners en met reacties scoren ook hoog, maar condities met oneliners en zonder reacties
van het publiek scoren laag
Conclusie: mensen vinden Reagan leuk door reacties publiek)
o Reagan heeft de verkiezingen niet gewonnen door zijn oneliners, want als je die eruit
haalt vindt men Reagan nog altijd even goed
o De publiekreacties helpen hem naar de overwinning
Beïnvloeding door anderen
Reactie van anderen geeft doorslag video’s zonder reactie van publiek zorgde voor minder
stemmen dan video’s met reactie van publiek, het heeft dus weinig te maken met de oneliner zelf
Publieksreactie = bepalend
o Als de publieksreacties weggaan zijn er wel minder stemmen voor hem, zijn succes is
niet de puntigheid maar wel het feit dat het publiek meegaat in die puntigheid.
o Mensen worden beïnvloed door de sociale relatie. Als het publiek zwijgt gaan we ook
gas terugnemen en als ze meedoen ga je ook meedoen.
De kracht van de reactie van anderen
In Overpoort: iedereen drinkt en loopt rond zonder mondmasker, dus ik zal het ook maar
doen: beïnvloeding
Obama VS Romney 22 oktober 2012
o Mensen mochten geen reactie geven om er een eerlijke verkiezing van te maken