Samenvatting HOOFDSTUK 3 van het vak Geschiedenis van de Nieuwe Tijd (B-KUL-F0LA5A) aan KUL.
-Hoofdstuk 3: de Spaanse nazomer.
Geschikt voor opleidingen geschiedenis, archeologie, kunstwetenschappen, arabistiek & islamkunde, Japanse studies, wijsbegeerte, taal- & letterkunde.
prof: J. Verberckm...
3. Spaanse Nazomer (1565 – 1618)
3.1 Afscheid van een imperium
Karel V regelde overdracht v/d kroon voor zijn troonafstand:
Zijn broer Ferdinand I w keizer HRR. Zijn zoon Filips II w koning van Nederlanden, Franche-Comté,
Spaanse gebieden & hun kolonies. De dynastie w dus in 2 verschillende takken gesplitst. Dit zorgt
voor meer eenheid, en is makkelijker te besturen.
3.2 De troonbestijging van Filips II
Bij zijn troonbestijging (midden 16de eeuw) heeft hij amper last van Frankrijk en moet zich bovendien
niets aantrekken van HRR. Hij kan zich dus volledig richten op Spanje, de Nederlandse gewesten en
hun overzeese kolonies. De zilvermijnen in die kolonies zorgen voor een financiële bloei. Zijn grootste
zorg is Engeland dat ondertussen is overgegaan op het protestantisme. Zij zijn ook de buren van de
Nederlanden, die cruciaal zijn voor de Spaanse handelswegen. Hij huwt met Mary Tudor, dochter van
Hendrik III. Zij komt op de troon en maakt Engeland terug katholiek. Ze sterft echter al snel en
kinderloos. Haar herkatholisering heeft niet gewerkt, in de praktijk bleef Engeland gewoon
protestants. Filips II is zijn greep op Engeland kwijt.
Hij verkrijgt wel Portugal in 1580 via erfopvolging. Hij laat het Portugese koninkrijk apart bestaan, en
ze mogen hun eigen rechten en tradities behouden. Dit zorgt dat hij als koning w onthaald, hij krijgt
bovendien extra inkomsten uit de Portugese kolonies.
Filips II organiseert zijn koninkrijk waarbij hij allerlei consulten/raadgevingen opvraagt, en noteert in
de marges met welke hij akkoord gaat en welke hij aanpast. Hij laat ook het paleis Escorial bouwen,
wat zijn machtscentrum w. Hij vraagt daar om de raad van zijn edellieden en raadsheren. Zijn bestuur
was zeer goed georganiseerd, met een indrukwekkende bureaucratie met raden voor specifieke regio’s
of specifieke bevoegdheden. Hierdoor groeit Spanje uit tot een machtscentrum.
3.3 Spanje uitgedaagd
3.3.1 De Ottomaanse dreiging revisited
Rukken op vanaf de middellandse zee. Ze hebben een goede vloot gebouwd, en richten steeds meer
aanvallen op het Zuiden van Italië zoals Napels en Sicilië. Die zijn de verzekering dat de Ottomanen
niet verder komen dan het oostelijke bekken. De Spaanse vloot w hierdoor geprofessionaliseerd. Zij
houden de ottomanen voorlopig op een zekere afstand. Gesterkt door het status quo beslist Filips II om
krachtdadiger op te treden, met de inname van Cyprus als aanleiding. Cyprus was de verzekering dat
pelgrims bij Jeruzalem geraakten. Er ontstaat dus een Heilige Liga waarin Spanje een hoofdrol speelt.
Hij stuurt een vloot die bij de Slag van Lepanto (1571) een overwinning haalt. Dit was het hoogtepunt
in de carrière van Filips II. Het resultaat is dat de Ottomanen niet verder zullen oprukken. Zeeslag bij
Lepanto kreeg ook enorme propaganda, want de katholieke vorst met deze triomf kon uitpakken.
3.3.2 De Nederlandse Opstand
Dit is bovenal een burgeropstand, politieke aangelegenheid. De traditionele standen w te weinig
betrokken bij het bestuur, en komen hierdoor in opstand. Daarnaast waren er ook economische
problemen + de repressie v/h protestantisme. De reformatie was hier al gauw doorgedrongen omdat
Nederland een grote handelseconomie had. Reformanten w echter vervolgd en gestraft. Dit leidt tot
toenemende ontevredenheid. Ook edellieden waren geïnteresseerd in het protestantisme. Deze
kwamen samen en wilden dat de vervolging en executies werden stopgezet, en er meer tolerantie
kwam. Dit Eedverbond der Edelen biedt een petitie aan, maar die w niet aangenomen. Dit valt samen
met een economische crisis. Het conflict escaleert na de Beeldenstorm en er ontstaan gewapende
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Latenightstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
