College aantekeningen
Hoorcolleges aantekeningen Preventie en Straffen - Universiteit Leiden 2023/2024
- Vak
- Instelling
Hoorcolleges met aantekeningen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
Volgen
Margow
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Preventie en Straffen2023-2024
Algemene opmerkingen:
- Tentamen op maandag 23 oktober van 9-12u USC
- Tentamen 100% cijfer, open vragen
- Slides op Brightspace na HC
- HC wordt opgenomen, maar niet live uitgezonden
- Vragen tijdens de onderwijsbijeenkomsten (werkgroepen, hoorcolleges, spreekuur)
- Inleveren voorbereidingsopdracht verplicht (en let op plagiaat)
- Voorkennis: derde jaar, inhoudelijke kennis en onderzoeksvaardigheden
- Onderzoeksopdracht plus deadlines hieronder
,Week 1: Rechtvaardiging en doelen van straf
Hoorcollege
Rode draad = rechtvaardiging en doelen van straf in relatie tot straffen in de praktijk
Leerdoelen (kortom, de onderwerpen van de tentamenvragen!):
➢ klassieke morele theorieën over rechtvaardiging en doelen van straf bespreken, uitleggen en
toepassen op de strafpraktijk.
➢ de fundamentele conflicten tussen en binnen de morele straftheorieën identificeren en
toelichten
➢ aan de hand van empirisch onderzoek factoren die een rol spelen bij straftoemeting
identificeren, dit verklaren en evalueren.
➢ de effectiviteit van straffen voor het bereiken van de belangrijkste strafdoelen uitleggen en
de problemen identificeren
➢ de voorwaarden benoemen en uitleggen waaraan sancties dienen te voldoen om effectief te
kunnen zijn
➢ politieke punitieve retoriek en strafrechtelijk populisme herkennen, verklaren waarom het
voorkomt
➢ door hen zelf online verzamelde data van een straftoemetingsexperiment analyseren en
interpreteren.
Stellingen:
- Misdaden worden in Nederland over het algemeen te licht bestraft. (Meerderheid van de
Nederlanders is het hier mee eens)
- Als met een straf veel toekomstige misdrijven worden voorkomen, dan mag die straf
zwaarder zijn dan wat verdiend is alleen op basis van het delict dat gepleegd werd.
- De omstandigheden in Nederlandse gevangenissen zijn te luxe.
Wat is straf?
➢ Men vindt straf vanzelfsprekend bij regelovertreding
→ Geen straf terwijl men dit wel verwacht. Het gevaar: men gaat het hef in eigen hand nemen
/ … dan rechtvaardiging.
➢ Domeinen:
Gezin
School
Werk
Strafrecht
Gemeenschappelijke elementen in meest gangbare definities
- Straf is:
➢ … leed, deprivatie; iets dat onaangenaam wordt gevonden door ontvanger
➢ … voor een overtreding van een rechtsregel (anders willekeur)
➢ … opzettelijk opgelegd en als straf bedoeld door de mensen die het opleggen
➢ … die mensen hebben het formele recht dat te doen
,Casus:
Inbreker breekt been tijdens vlucht. Rechter: je verdiend 5 maanden, maar ik geef je 3
maanden, omdat je je been gebroken hebt. Fout:
- het leed van het gebroken been is niet opzettelijk opgelegd
- het leed is niet toegevoegd door iemand die het formele recht heeft dit te doen, gewoon
ongelukkig
Dilemma: mag een reputatieverlies door media-aandacht, werkloosheid, etc. worden meegenomen in
strafvermindering?
Straf is een als zodanig bedoeld door de overheid toegebracht leed op grond van een in het
strafwetboek als delict omschreven normschending. (Kelk, 1994, p. 14)
An authority’s infliction of a penalty, something involving deprivation or distress, on an offender,
someone found to have broken a rule, for an offence, an act of the kind prohibited by the rule.
(Honderich, 1989, p. 15)
Kern: straf is problematisch omdat het bedoelde/intentionele leedtoevoeging is / deliberate and
intentional infliction of suffering (Honderich, 1989).
Vraag: waarom toevoegen van leed en niet andere reactie? How is it that crime makes suffering
appropriate? (Duff, 2011)
-> fundamentele en coherente rechtvaardiging nodig!
H.L.A. Hart (1969)
1. General justification
= Waarom straffen en niet iets anders?
2. Rules for allocation
= Wie, wat voor, en hoeveel?
(…) when the legitimacy of inflicting punishment is admitted, how many conflicting conceptions of
justice come to light in discussing the proper apportionment of punishments to offences (John Stuart
Mill, 1867, p. 53).
De belangrijkste benaderingen
➢ Retributivisme
- Vergeldingstheorie
- Absolute theorie
- Just Desert (=straf is verdiende leed)
- (Deontologische theorie = intrinsiek goed, geen verwijzing naar de toekomst)
➢ Utilitarisme
- Nutstheorie
- Relatieve theorie
- Instrumentalisme
- Consequentialisme (Teleologische theorie = straf moet iets bereiken in de toekomst)
➢ Verenigingstheorie
- Hybride theorie
, - Mixed theory
➢ Herstelrecht
- Restorative Justice
Retributivisme
➢ Straf is verdiend leed en daarmee intrinsiek goed
➢ Straf is retrospectief; geen doelen in toekomst (je kijkt naar het verleden)
General justification? / Waarom straffen en niet iets anders?
Twee varianten van Retributivisme
➢ Negatief Retributisme: straf moet niet, maar als wel dan twee regels;
1 Alleen schuldigen komen in aanmerking voor straf
2 Een schuldige kan niet zwaarder gestraft worden dan wat evenredig is aan ernst en mate
schuld!
Algemene rechtvaardiging? Nee, slechts limiterende werking! … zowel onderaan als
bovenaan.
➢ Positief Retributivisme:
Immanuel Kant (1724-1804), de grondlegger. Er moet gestraft worden!
Straf heeft intrinsieke morele waarde; categorisch imperatief (=morele noodzakelijkheid).
Mensbeeld Kant: Mensen zijn rationele wezens die instaat zijn tot moreel/zedelijk begrip.
Waarbij de overheid de verplichting heeft om op te treden.
Hoeveel straffen?
Lex Talionis: oog om oog, tand om tand (spiegelstraffen)
Accordingly, whatever undeserved evil you inflict upon another within the people, that you
inflict upon yourself. If you insult him, you insult yourself; if you steal from him, you steal
from yourself; if you kill him, you kill yourself (Kant, 1797/1991, p. 141).
Categorisch imperatief = algemene rechtvaardiging? Bepaald niet! De vraag van
leedtoevoeging wordt niet behandeld.
Kant’s blijvende invloed:
➢ Mens is een rationeel en moreel wezen dat in staat is tot moreel begrip
➢ Mens mag daarom nooit als middel worden aangewend voor toekomstig (collectief) doel
To base a justification of punishment on threat is to liken it to the act of a man who lifts his
stick to a dog instead of with the freedom and respect due to him as a man (Hegel, 1821)
Retributivistische algemene rechtvaardigingen; Waarom moet straf leedtoevoeging zijn?
➢ Intuïtionisme
- Wraak? Ongelimiteerd?
- Waar komt dat gevoel vandaan? Aangeleerd/cultureel bepaald?
➢ Verstoorde balans herstellen
- “annul the crime … to restore the right” (Hegel, 1821), praktische betekenis?
- Oneigenlijk verkregen voordeel ontnemen
… maar waarom met straf en hoe?
… waarom moet dat met leedtoevoeging?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Margow. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62555 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
Laatst bekeken door jou
