3. Straftoemeting
De rechtbanken, Hoge Raad voor de Justitie en de
hertekening van het gerechtelijk landschap
Hoge raad voor justitie
Begeleidende vragen bij het deel over de HRJ?
• Wat is het wettelijk kader inzake de Hoge raad voor de Justitie (zowel met
betrekking tot de oprichting als de werking)?
• De Hoge Raad voor de Justitie heeft twee unieke kenmerken, welke zijn dit ?
• Wat zijn de drie kernopdrachten van de Hoge Raad voor de Justitie?
• Uit welke organen bestaat de Hoge Raad voor de Justitie, hoe zijn die organen
samengesteld en wat zijn hun belangrijkste taken?
• Aan welke kritieken op Justitie kwam de oprichting van de Hoge Raad voor de
Justitie tegemoet
Kritieken op justitie (algemeen)
• Partijpolitieke benoemingen
• Gerechtelijke achterstand
• Nood aan responsabilisering van het gerecht → modern management
• Nood aan externe audits
• Nood aan betere opleiding en vorming van magistraten
• Nood aan tijdelijke mandaten voor topmagistraten
• Nood aan een vereenvoudiging van de structuren
• Nood aan meer efficiëntie en productiviteit
• Nood aan meer specialisatie en deskundig
Belangrijkste kritieken op justitie?
1. Partijpolitieke benoemingen in de magistratuur
2. Gerechtelijke achterstand
3. Kostprijs van de rechtshulp
De Hoge Raad voor de Justitie
Hier biedt HRJ een eerste antwoord op
• Octopusakkoord 1998: 3 luiken
1. Reorganisatie van politiediensten
2. Hoge raad voor de justitie (synthesenota)
o Tijdelijk mandaat korpschefs
3. Krachtlijnen inzake hervorming van de gerechtelijke organisatie
(Grond)wettelijk kader
• Artikel 151 (oprichting):
o Hoge raad in de grondwet ingeschreven → volledige onafhankelijkheid
gewaarborgd = heel belangrijk
• Wet van 22 december 1998 → verticale integratie van OM, federaal parket &
raad v/d procureur des konings
• Bijzondere kenmerken (geen enkel ander orgaan in ons land heeft deze):
o Onafhankelijkheid (Sui Generis)
o Niet onder wetgevende, uitvoerende of rechterlijke macht
• Samenstelling commissies: dubbele pariteit in alle interne organen van de raad
1
, 2000: eerste vergadering HRJ
Drie opdrachten: loopbaan, controle en advies
1. Sleutelrol in selectie- en benoemingsbeleid magistratuur (loopbaan)
• Door BAC
2. Extern toezicht op de werking van de rechterlijke orde met in begrip van de
behandeling van klachten (controle)
• Door AOC
3. Adviesverlening met betrekking tot betere werking magistratuur (advies)
• Aan parlement & regering
• Advies wetsvoorstellen & wetsontwerpen → voorbereiding VAOC +
goedkeuring Algemene vergadering
• Geen formeel bindende kracht
Conclusie:
• Oprichting Hoge raad voor de Justitie kwam tegemoet aan volgende kritieken:
o Objectiveren van benoemingen en bevorderingen
o Invoeren van externe controle op werking rechterlijke organisatie
• Vertrouwen burgers in justitie blijft laag
Onafhankelijkheid
HRJ: verankerd in de grondwet
• Valt niet onder de uitvoerende macht
• Valt niet onder de wetgevende macht
• Valt niet onder de rechterlijke macht
HRJ = INSTELLING “SUI GENERIS” (enig in zijn soort)
• Daarnaast nog een bijzonder kenmerk: dubbele pariteit (zie verder)
• HRJ vormt de eerste externe controle op magistratuur
Samenstelling
Hoge raad voor de justitie
Algemene vergadering (44 leden)
Bureau (4 leden)
VBAC (28 leden) VAOC (16 leden)
BAC (14 leden) AOC (8 leden)
CND (14 leden) CAE (8 leden)
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoniempjexd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.