Onderzoek vanuit klantenperspectief naar de invloed van cognitieve behandeling in de chronische fase bij mensen met niet aangeboren hersenletsel.
Het onderzoek heeft in samenwerking met de organisatie Gemiva en Onderzoekslijn NA(H) –zorg op maat, Lectoraat Klantenperspectief in Ondersteuning en ...
Hoe is het een jaar later met NAH cliënten
in de chronische fase?
Onderzoek vanuit klantenperspectief naar de invloed van cognitieve
behandeling in de chronische fase bij mensen met niet aangeboren
hersenletsel.
,Voorwoord
Voor u ligt de afstudeerscriptie ‘Hoe is het een jaar later met NAH cliënten in de chronische fase?’ die
in opdracht van de Onderzoekslijn NA(H) –zorg op maat, Lectoraat Klantenperspectief in
Ondersteuning en Zorg, is uitgevoerd. Dit rapport is geschreven in het kader van mijn afstudeerjaar
aan de opleiding tot HBO Verpleegkunde op de Hogeschool Windesheim te Almere. Het rapport is
tevens de afsluiting van een intensieve, leerzame, maar leuke afstudeerperiode waarin ik meer
geleerd heb over de nazorg die gegeven kan worden aan mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel
in de chronische fase. Niet alleen heb ik kennis gemaakt met een interessante en voor mij nieuwe
cliëntengroep, maar is mijn nieuwsgierigheid naar deze doelgroep steeds meer gegroeid.
In samenwerking met mijn opdrachtgever M. Donkervoort hebben we samen gebrainstormd naar de
onderzoeksvraag van dit eindrapport. Ik wil haar daarom bedanken voor de prettige samenwerking
die ik tijdens het onderzoek heb ervaren en de vriendelijkheid waarmee ik ontvangen ben wanneer ik
vastliep of vragen had.
Dit eindrapport zou niet tot stand zijn gekomen zonder de hulp die ik ook van anderen heb mogen
ontvangen. Hierbij wil ik graag mijn afstudeerbegeleidster E. Janssen-Veraar bedanken voor haar
kritische blik, geduld en opbouwende feedback waarmee ik steeds werd gestimuleerd om het beste
van mijzelf naar boven te halen. Tevens wil ik ook de organisatie Gemiva en de deelnemende
respondenten bedanken voor de openheid waarmee ik ben ontvangen en de praktijkervaringen die
zij met mij gedeeld hebben. Tot slot wil ik mijn ouders en vriend bedanken voor de motiverende
woorden die ik van hen heb mogen ontvangen.
Met enthousiasme presenteer ik u hierbij mijn afstudeerscriptie, waarmee ik hoop dat u dit met
genoegen zult lezen.
Sanne Wiersma
Nederhorst den Berg, 12 januari 2019
A.S. Wiersma Eindrapport 3
, Samenvatting
Jaarlijks komen er 140.000 mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) bij de circa 650.000
mensen die beperkingen ervaren als gevolg van NAH (Hersenz, Vilans & Hersenstichting, 2015). Deze
ongeneeslijke beperkingen kunnen ervaren worden op het cognitieve domein (bijvoorbeeld
concentratie) waarbij behandeling zich richt op het leren omgaan met deze restgevolgen (Carlier,
Kramer & Plaisier, 2004; Hersenz, z.d.-b; Hersenz, z.d.-c; Jaspers & Van Middendorp, 2010). Hoewel
zorgorganisaties behandeling aan NAH cliënten aanbieden om met deze gevolgen op het cognitieve
domein om te gaan, kampen zorgorganisaties met de onbekendheid over het resultaat van
behandeling nadat deze is afgesloten (Hersenz, z.d.-a; Hogeschool Windesheim Flevoland, 2014).
Het doel is achter de invloed van cognitieve behandeling op het cognitief functioneren te komen en
mogelijke invloed van behandeling op het sociale netwerk van de NAH cliënt. Het onderzoek wordt
geleid door de vraag: Wat is vanuit het perspectief van cliënt, naaste en behandelaar de invloed van
cognitieve behandeling op het cognitief functioneren van de cliënt, wanneer deze één jaar uit
behandeling is waarbij er gericht wordt gekeken naar de invloed van deze behandeling op het sociale
netwerk van de NAH cliënt?
Het onderzoek is kwalitatief benaderd met gebruik van diepte-interview waarbij vier cliënten, vijf
naasten van de cliënten en vijf behandelaren geïncludeerd en geïnterviewd zijn. De verkregen data is
verbatim getranscribeerd en gecodeerd met labels.
Uit het onderzoek blijkt dat behandelaren verwachten dat cognitieve beperkingen ondanks
behandeling ook na afsluiting hiervan ervaren blijven. Dit wordt bevestigd door de ervaringsverhalen
van cliënten en naasten, waarbij de naasten aangeven terugval te bemerken in oude gewoontes en
een gereduceerde inzet van geleerde vaardigheden. Hoewel behandelaren verwachten dat er bij
ervaren beperkingen wordt teruggegrepen naar het geleerde, blijkt het tegendeel.
Ook zijn in het onderzoek de persoonlijke doelen die tijdens behandeling zijn opgesteld, geëvalueerd
op de hedendaagse situatie. Tijdens de evaluatie zijn 42% van de doelen lager beoordeeld door de
cliënten, waarbij de naasten 64% van de doelen lager beoordelen.
Tevens blijkt dat 50% van de cliënten aangeeft dat cognitieve beperkingen de deelname aan sociale
activiteiten belemmerd. Waar 80% van de behandelaren verwachten dat het geleerde uit
behandeling het onderhouden en aangaan van sociale contacten behoud, geeft 60% aan dat het
netwerk onder invloed van het hersenletsel zal reduceren. Dat het hersenletsel een terugwerkend
effect heeft op het sociale netwerk is door zowel cliënten als naasten bevestigd.
Geconcludeerd wordt dat door behandeling positieve resultaten ervaren worden, maar wordt een
achteruitgang ervaren van het bereikte niveau wat samenhangt met de tijd dat cliënten uit
behandeling zijn. Daarnaast kan geen conclusie getrokken worden over de invloed van behandeling
op het sociale netwerk, maar blijkt wel dat cognitieve beperkingen en het hersenletsel een negatieve
invloed uitoefenen op de sociale participatie.
Aanvullend onderzoek kan alsnog de invloed van behandeling op het sociale netwerk onderzoeken,
omdat dit kan uitwijzen welke rol behandeling speelt in het netwerk en waar verbeterpunten liggen.
Aanbevolen wordt om een nazorgmodule op te zetten om het bereikte niveau te waarborgen,
cognitieve beperkingen te minimaliseren evenals de vorming tot een barrière in de sociale
participatie (Gan, Campbell, Gemeinhardt & McFadden, 2006; Vugts et al., 2005). Het verbeterplan
sluit hierop aan en omschrijft een afbouwmodule die dankzij herhaling van praktische elementen uit
behandeling het bereikte niveau waarborgt (Van den Heuvel, 2016).
A.S. Wiersma Eindrapport 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sanne_wiersma. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
