Volledige samenvatting van sociale psychologie geschreven door Vera Hoorens
Deze samenvatting leren volstaat voor door te komen op het examen (16/20)
Boek overbodig hiermee
Sociale psychologie
Hoofdstuk 1: Methodes van sociaalpsychologisch onderzoek
1 OBSERVATIE
vraag: of en hoe treedt een gedrag op in bepaalde omstandigheden
toetsen: die omstandigheden opzoeken & observeren of het gedrag optreedt
hoe? - rechtstreeks: gedrag zelf observeren
- adhv fysieke of administratieve sporen die het gedrag heeft nagelaten
bv: doneren mensen meer geld aan natuurrampen of aan oorlogslachtoffers?
Hoe? resultaten van acties besturen en kijken welke actie het meest geld heeft
opgeleverd
Voordelen:
- ecologische validiteit: natuurlijk voorkomende gedrag van mensen in situaties die ze in het
echte leven ook tegenkomen
Nadelen:
- soms zijn gedragingen die onderzoeker wil observeren heel zeldzaam
DUS soms moet onderzoeker zeer lang observeren
bv: hoe vaak mensen van een brug springen -> onderzoeker kan nachten aan brug staan
zonder dat er iets gebeurt
- moeilijk om conslusies te trekken over oorzaken van het gedrag of over de
omstandigheden die ermee samenhangen
bv: jongen red vriend uit zee -> waarom? misschien door het weer, het geslacht van de
redder, tijd van de dag,…
2 ZELFBESCHRIJVINGEN
waarom? om covert gedrag te verklaren
wat? beroep doen op de handelende persoon zelf: vragen wat en waarom ze iets doen
maar ook: voor zeldzame overte gedragingen of omstandigheden
bv: mensen vragen of ze ooit getuige zijn geweest ve ongeval en wat ze dan
hebben gedaan om te weten te komen of mensen geneigd zijn anderen
te helpen in noodsituaties
Voordelen:
- kans op verkregen info is groot
- bron van inspiratie
bv: gedrag observeren om theorie over te formuleren
dus zelfbeschrijvingen om idee te krijgen voor opbouw theorie + erna nagaan of hun
beweringen gefalsifieerd worden
- waardevol om te bestuderen wat mensen over zichzelf en anderen beweren
- nuttig bij bepaalde thema’s nl domeinen van gedrag waarin geen soc normen gelden
MAAR gewoon vraag anders formuleren om normen bv minder centraal te stellen kan
, ook al minder vertekend beeld opleveren
bv: vragen hoe mensen bezigheden hier en nu beleven vs hoe ze gezelschap in het
algemeen ervaren(weerspiegelt sociale norm nl liefst meeste tijd met kids erna
partner)
- event sampling: bieper/smartphone meegeven die oproept om aan te geven wat mensen
aan het doen zijn en hoe leuk ze dat vinden
MAAR duur + praktisch moeilijk + veronderstelt veel inzet
- day reconstruction method: op bepaalde dag krijgen mensen de vraag om een vorige dag
te beschrijven
- deze 2 methodes leveren vergelijkbare resultaten op die afwijken van globale
zelfbeoordelingen
Zelfbeschrijving is goed als er aan 3 voorwaarden wordt voldaan
1) ondervraagde moet gedrag KUNNEN beschrijven
2) ondervraagde moet GELEGENHEID krijgen om gedrag te beschrijven
3) ondervraagde moet gedrag WILLEN beschrijven
Nadelen/beperkingen:
- eerste voorwaarde niet vervuld wnr
onderzoeker retrospectieve vragen stelt en ondervraagde het gedrag niet goed kan
herinneren
de gestelde vragen gedragingen bevatten waarvan de ondervraagde zich niet eens
bewust was
- tweede voorwaarde niet vervuld wnr
vraagstelling onvoldoende ruimte geeft aan ondervraagde om gedrag te beschrijven
bv: antwoordschaal met maar vier mogelijke redenen
eventueel alternatief: antwoordoptie ‘anders, namelijk…’ toevoegen
maar: sociale normen schrijven voor dat als iem een vraag stelt de ander zo goed
mogelijk moet antwoorden dus eerder neiging te gokken
bovendien meer moeite om zelf een antwoord te formuleren
- derde voorwaarde niet vervuld wnr
onderzoek instrumentele conditionering: gedrag staat onder invloed van gevolgen die
dat gedrag in het verleden heeft gehad
DUS gedrag met aangename gevolgen neemt
toe en omgekeerd
DUS als anderen gunstig of ongunstig
reageren op bepaalde zelfbeschrijvingen
zullen ze nadien ook meer of minder
geneigd zijn om zich weer zo te
beschrijven
, DUS wie zich sociaal wenselijk gedraagt krijgt goedkeuring en omgekeerd
GEVOLG: wat mensen over hun gedrag vertellen wijkt vaak sterk af van hoe ze zich écht
gedragen
ZIE: onderzoek van Feldmanhall, Mobbs, Evans, Navrady en Dalgleish (2012)
over keuzes die mensen maken als er een conflict is tss eigenbelang (financieel) en
het belang van de ander (lichamelijke integriteit)
UITLEG: sociale norm = fysiek lijden vermijden gaat voor financieel voordeel
ONDERZOEK: deelnemers moesten zich inleven in proef waarbij 1 een bedrag krijgt
van 20 pond en de andere via elektrodes op zijn hand 20 schokken
- degene met geld kon betalen om pijn van de andere te verlichten
- gaf deze niets dan kreeg slachtoffer schok
- gaf deze een fractie van een pond dan schok lichter
- gaf deze 1 pond dan geen schok
- na afloop kreeg deze resterende geld mee naar huis
deelnemers kregen de vraag hoeveel geld ze dachten te houden
VERDERE UITLEG: 2e deelnemer was een medewerker van de onderzoekers maar
deed zich tegenover de andere deelnemer wel voor als een echte
deelnemer = pseudodeelnemer
Deze pseudodeelnemer deed alsof hij schokken kreeg
Situatie zo geloofwaardig mogelijk: - deelnemers zagen hoe pseudodeelnemer werd
vastgemaakt aan schokapparaat
- ze kregen zelf een voorbeeldschok zodat ze zich
kunnen voorstellen wat de ander zou ondergaan
- video-opnames van de reactie vd hand op
schokken
- deelnemers werden geconfronteerd met eigen
keuzes: keuzescherm bleef 3sec staan dus bedenk-
tijd was mogelijk
CONCLUSIES: wie situatie inbeelde, wou nauwelijks iets voor zichzelf houden
MAAR wie echt voor de keuze stond behield meer dan de helft
DUS zo’n discrepantie wordt ook vastgesteld in contexten waarover er
sterke sociale normen bestaan dus gevaarlijk om zelfbeschrijvingen te
geloven
PROBLEEM: zelfs als onderzoeker aanspoort zo eerlijk en spontaan mogelijk
te antw dan nog kunnen ze doen alsof + geneigd om indruk te
wekken dat ze de regels volgen omdat er een sociale norm is
die zegt dat als iem ergens aan meedoet hij de spelregels moet
volgen
BOVENDIEN - zijn mensen ook bekommerd om het beeld dat ze
van zichzelf hebben want beschamende,
onwenselijke gedragingen toegeven = confron-
terend
- proberen ze eigen zelfbeschrijvingen te
corrigeren
, 3 CORRELATIONEEL ONDERZOEK
observatie + zelfbeschrijving: methode om geg te verzamelen
correlationeel onderzoek: methode om verbanden tussen gegevens te bestuderen
berekenen in hoeverre de variabelen pos/neg samenhangen
correlatiecoëfficiënt
drukt samenhang
uit
correlatiecoëfficiënt: van -1 tot 1
correlatie > 0: samenhang = positief
correlatie < 0: samenhang = negatief
correlatie 0: geen samenhang/verband
nadeel: correlatie zegt niets over oorzakelijk verband en de richting daarvan
onderzoek: Kugut ( 2011)
opzet:
1 deelnemers tekst laten lezen over financiële prob’s van aidspatiëten
2 deelnemers moeten op schaal van 1-7 aangeven in hoeverre de patiënt zelf
verantwoordelijk was voor de besmetting
3 voor vertrek donatie vragen voor fonds dat aidsremmers financiert
4 correlatie bleek negatief: hoe meer een deelnemer de patiënt verantw achtte, hoe minder
geld hij gaf
opgelet: samenhang niet causaal interpreteren, negatieve correlatie kan op 3 manieren zijn
ontstaan
4 EXPERIMENT
definitie: manier om gegevens te verzamelen waarvan de analyse causale conclusies toelaat
basisredenering:
Als variabele A invloed heeft op B dan moeten de variaties waar de onderzoeker voor zorgt
in A ook variaties veroorzaken in B
onafhankelijke var: variabele die invloed heeft
afhankelijke var: variabele die invloed ondervindt
manipuleren: aanbrengen van variaties in A
condities: de specifieke variaties
elk experiment heeft minstens 2 condities
wanneer effect? Als B tussen de 2 condities voldoende verschilt (niet verschillend wegens
toeval/meetfouten) is er een effect van A op B
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper commkul. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
