Samenvatting van hoofdstuk 16 (De rechterlijke wereld) van Sociale Psychologie (opleiding: psychologie, UGent). Dit is een samenvatting van zowel de slides als het handboek 'Sociale Psychologie' van Alain van Hiel. Dit is het laatste document van deze samenvatting.
Hoofdstuk 16: De rechterlijke wereld
Inhoudsopgave
1. Woord vooraf en probleemstelling..................................................................................................... 2
2. De selectie van de jury............................................................................................................................ 3
2.1. De ondervraging van kandidaatjuryleden....................................................................................................... 3
2.2. De wetenschappelijke selectie van de jury....................................................................................................... 4
3. Het proces.................................................................................................................................................. 4
3.1. Bekentenissen............................................................................................................................................................... 4
3.1.1. Waarom bekennen verdachten?.............................................................................................................. 4
3.1.2. Politieverhoren.............................................................................................................................................. 5
3.1.3. Valse bekentenissen..................................................................................................................................... 5
3.1.4. Bekentenissen en de jury........................................................................................................................... 7
3.2. De polygraaf.................................................................................................................................................................. 7
3.3. Getuigenissen................................................................................................................................................................ 8
3.3.1. Acquisitie......................................................................................................................................................... 8
3.3.2. Opslag............................................................................................................................................................... 9
3.3.3. Herinnering................................................................................................................................................. 10
3.3.4. Getuigenissen van kinderen................................................................................................................... 10
3.3.5. Getuigenissen in de rechtszaal.............................................................................................................. 11
3.3.6. De getuigendeskundige........................................................................................................................... 12
3.4. Niet-toegelaten bewijsmateriaal....................................................................................................................... 13
3.4.1. Publiciteit voor het proces...................................................................................................................... 13
3.4.2. Ontoelaatbaar materiaal........................................................................................................................ 14
4. De beraadslaging door de jury.......................................................................................................... 15
4.1. De groepsdynamica van beraadslaging.......................................................................................................... 15
4.2. De grootte van de jury............................................................................................................................................ 15
4.3. De meerderheid beslist........................................................................................................................................... 16
5. Het straftoemetingsproces................................................................................................................. 16
5.1. Straftheorieën............................................................................................................................................................ 16
5.1.1. Retributivisme............................................................................................................................................ 16
5.1.2. Utilitarisme.................................................................................................................................................. 17
5.2. De rechterlijke persoonlijkheid........................................................................................................................... 18
5.3. Gerechtigheid............................................................................................................................................................. 18
1
,Hoofdstuk 16: De rechterlijke wereld
1. Woord vooraf en probleemstelling
rechterlijke dwaling = wanneer iemand veroordeeld wordt voor een misdrijf dat
hij of zij niet begaan heeft of voor een misdrijf dat nooit heeft plaatsgevonden
studie van 350 rechterlijke dwalingen in de VS die met de doodstraf bestraft
kunnen worden oorzaken:
Fouten van politie
Valse bekentenissen (9%)
Slecht onderzoek (2%)
Overijverigheid (4%)
Fouten Openbaar Ministerie
Geheim houden ontlastend bewijs (7%)
Overijverigheid (3%)
Fouten van getuigen
Onjuiste identificatie, meineed en foutieve verklaringen van getuigen
(37%)
Andere fouten
Misleidend indirect bewijs (6%)
Incompetente advocaat van de verdachte (2%)
Niet toelaten door rechter van ontlastend bewijs (1%)
Geen aandacht voor alibi (9%)
Foutieve vaststelling doodsoorzaak slachtoffer (3%)
Ten onrechte ‘guilty plea’ (3%)
Grote publieke druk (13%)
innocence project: 333 geïllustreerde cases door DNA profilering
3% van de rechtszaken leiden tot dwalingen (extrapolatie op basis van DNA
profilering bij verkrachtingszaken)
invloed sociale psychologie: bestuderen
o mate waarin leden van politionele diensten in staat zijn om leugens te
detecteren en hoe ze dit beter kunnen doen
o effect van procedurele innovaties die kunnen worden toegepast om de
competentie van de jury te verhogen
o hoe jury’s reageren op experts met conflicterende conclusies?
o welke mensen worden door advocaten geselecteerd om in de jury te
zetelen en waarom?
2
, o welke factoren beïnvloeden de strafmaten die door de rechters worden
toegekend?
2. De selectie van de jury
twaalfkoppige jury
recht van de beklaagde om beoordeeld te worden door juryleden die
onbevooroordeeld en neutraal tegenover de beklaagde staan
2.1. De ondervraging van kandidaatjuryleden
rechtbank stelt algemene lijst van kandidaat juryleden samen
willekeurige personen worden uit lijst geselecteerd en opgeroepen
personen worden voor het proces ondervraagd door rechter of advocaten van de
tegenpartij om vooringenomenheid te ontdekken
o wanneer een kandidaat-jurylid een van de partijen kent
o personen die belang hebben bij de uitkomst van het proces
o personen die over de zaak reeds een mening gevormd hebben
o …
advocaten van de verdediging en het Openbaar Ministerie kunnen
wrakingsrecht uitoefenen
o = recht van advocaten om zonder toestemming van de rechter een beperkt
aantal kandidaat-juryleden uit te sluiten, ook al zijn ze onbevooroordeeld
o moeten snel en op basis van weinig informatie beslissen
op basis van impliciete persoonlijkheidstheorieën
advocaten als intuïtieve psychologen
o onderzoek bij schijnjury’s: negatieve evidentie
o advocaten slagen er niet in om op basis van hun intuïtieve theorieën, noch
op basis van de antwoorden tijdens de voir dire, het stemgedrag van de
juryleden te voorspellen
invloed van gelijkenissen tussen jury en beklaagde
o niet altijd zo dat vrouwen harder zijn dan mannen in
verkrachtingsprocessen of dat zwarten milder zijn voor zwarte
beklaagden
o wel mildheid tegenover gelijkende beklaagden als deze onschuldig lijken
(>< bij sterk bewijsmateriaal)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper geneeskundeftpsychologie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
