Thema 5: Historiek en organisatie
van de Geestelijke
Gezondheidszorg (GGZ) in
Vlaanderen.
1. Inleiding.
Mentaal wel(zijn) = wanneer er een evenwicht is tussen verschillende parameters (= economisch,
professioneel, sociaal, emotioneel…) in je leven.
Zesde nationale gezondheidsenquête:
Subjectieve gezondheid
Chronische aandoeningen
Zelfmoordgedrag
Emotionele problemen
Gebruik van psychotrope middelen
…
1/3 Belgen (+15j) toont indicaties van psychisch on-welbevinden
In vergelijking met 2013 bleef de prevalentie van emotionele problemen gelijk:
11% angstgevoelens
9,4% depressieve gevoelens
7,2% eetstoornissen
Kwetsbare groepen:
Burgers met een laag opleidingsniveau
Actieve bevolking (25-54j)
Vrouwen
Gebruik van psychotrope geneesmiddelen (antidepressiva, angstremmers, slaapmiddelen)
Beperkte doorstroom naar HV:
- Lange duur tussen het ontstaan van psychische problemen en contactname met professionele HV
- Onderzoek Test Aankoop bij personen met emotionele problemen
o 76% zoekt hulp bij familie, vrienden, collega’s
o 43% zoekt hulp bij professionele hulpverlener
1
, 2. Historiek.
Prehistorie en traditionele Boze geesten (kruiden, schedelboring)
culturen
Hippocrates (460 v.Chr.) Onevenwicht in lichaamsvochten (aderlating, braaktherapie,
diëten, baden)
Theorie van Hippocrates
- Gele gal: opvliegend
- Zwarte gal: depressief
- Veel bloed: passioneel
- Veel slijmen: rustig
Romeinse cultuur Survival of the fittest
Van repressie en bestraffing tot een rustgevende en verzorgende
aanpak in thuisverband
Middeleeuwen Lichaamsdelen afbinden, schriktherapieën, geselingen,
exorcisme, heiligen aanroepen
Vanaf 12e eeuw Opvang in eigen gezin, eerste gast- en dolhuizen in de stad
(religieuze oorsprong van de psychiatrische zorg)
1650-1800 De grote opsluiting
1789 Franse Revolutie Herstel is het doel van de opname
2.1. Ontstaan Geestelijke Gezondheidszorg in Vlaanderen.
Kanunnik Jozef Triest
Dr. Jozef Guislain (geïnspireerd door Rousseau)
Orde, regelmaat en rust staan voorop
Gezonde en gevarieerde voeding
Arbeidstherapie
Moreel gezag van arts als beïnvloedingsmiddel
Schriktherapieën (revolutionair voor die tijd, nu kijken we er anders naar)
1850: eerste wet op behandeling ‘krankzinnigen’: personen kregen een statuut (niet meer vogelvrij
verklaard)
Gesloten afdelingen ter bescherming van de maatschappij onder Ministerie van Justitie
doorgaans een collectivistisch regime van arbeid en therapie (totaalinstituut)
Tot 1930: alle GGZ onder Ministerie van Justitie
1930: eerste open afdelingen
1948: Ministerie van Volksgezondheid
2.2. Uitbouw ‘moderne’ psychiatrie.
2.2.1. Evoluties in de behandeling van personen met psychische problemen.
1896: psychotherapie (Freud)
1930: elektroshocktherapie – anno 2018: elektroconvulsietherapie ECT en transcraniële
magnetische stimulatie TMS
1950: psychofarmaca
Jaren ’70: anti-psychiatrische beweging
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmaooghe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.