Samenvatting
Samenvatting - Psychologie
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting psychologie Samenvatting is gebaseerd op eigen notities, slides en het handboek
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 96 pagina's
Voorbeeld 4 van de 96 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Emma Van WinghePsychologie
HFDST 1: Definitie van (sociale) psychologie en relatie tot andere disciplines
1. Wat is psychologie?
= wetenschappelijke studie v menselijk gedrag en de interne processen (bv. mentale, emotie) die
hieraan ten grondslag liggen
➢ Wetenschappelijk: methoden uit exact-wetenschappelijke disciplines, maar door de complexiteit
v gedrag is de theorie vaak minder goed volledig toetsbaar.
➢ Methodologie:
o Fase 1: observatie of beschrijving
o Fase 2: stellen van hypothesen
o Fase 3: onderzoeksplan
o Fase 4: dataverzameling- en verwerking
o Fase 5: interpretatie en hypothesen voor verder onderzoek
2. Sociale psychologie als instrument in andere disciplines
Sociale psychologie = studie naar hoe gedachten, gevoelens, motivaties en gedrag v mensen w
beïnvloed door (vermoede) aanwezigheid van anderen en hoe we zelf een
invloed hebben op anderen (Allport)
Hoe verschilt sociale psychologie van sociologie?
➢ Sociale psychologie verschilt van sociologie naar:
o Focus:
▪ Sociologie ruimere focus op maatschappij
o Methode:
▪ In sociale psychologie vaker experimenteel onderzoek bij het individu en in kleine
groep; in sociologie vaker gebruik makend van grootschalig bevolkingsonderzoek of
volkstellingen
o Voorbeeld:
▪ Sociale steun (psychologie) – sociaal kapitaal (sociologie)
3. De feitelijke, voorgestelde of geïmpliceerde aanwezigheid van anderen
➢ Beïnvloeding hoeft niet te gebeuren in de directe aanwezigheid vd personen die verantwoordelijk
zijn voor de beïnvloeding
➢ We maken ook keuzes rekening houdend met de mening v personen die niet aanwezig zijn,
gedrag wordt meegestuurd door onzichtbare instanties (veronderstelde aanwezigheid)
1
,Emma Van Winghe
Onderzoek naar hoeveel mensen praten in bepaalde sociale contexten (verschillende disciplines die
kijken naar dit onderzoek):
Bv. Verkiezingscampagnes van Ronald Reagan -> hij maakt veel grapjes en onderzoek naar wat de
invloed is van humor. Er werd aan random mensen een video getoond v/e verzameling van grapjes die
Reagan maakte en waarin de reactie vh publiek gehoord werd, dus gelach op de achtergrond EN een
video zonder gelach en wat de reactie was vh publiek. Zonder de laughtrack lachten mensen minder
en werd Reagan als incapabel beschouwd.
!!!! Sociale context heeft invloed op over wat wij over iets denken!!!
4. Belangrijke fasen in geschiedenis v sociale psychologie
Jaren van bevestiging (1936 – 1960)
➢ Verhoogde belangstelling
➢ Maatschappelijke thema’s werden belangrijk
➢ Drie beginselen vd psychologie (Kurt Lewin)
o (1) Gedrag w bepaald door hoe we de wereld om ons heen waarnemen & interpreteren
o (2) Gedrag is afhankelijk vd persoon en de omgeving
o (3) Sociaalpsychologische theorieën kunnen w toegepast voor de oplossing v
maatschappelijke problemen
Groei en debat (1960 – 1975)
➢ Er begon een periode v groei & enthousiasme, grote productiviteit
o Maar jaren ’60 en Vietnamoorlog: teleurstellend in oplossen maatschappelijke problemen;
ze werden niet opgelost of er kwamen zelf bij, wetenschappers leken niet in staat oplossing
te vinden; hierdoor was bloeiperiode ook een periode v DEBAT en CRISIS.
➢ Labo experimenten: centrale punt v debat
➢ Ethiek? Men argumenteerde over het feit dat de experimentele techniek wel ethisch was
➢ Gedomineerd door (blanke) mannelijke onderzoekers
o Sociale problemen w bestudeerd & geëxperimenteerd
o Beruchte experimenten (Stanford prison experiment)
o Meestal ook niet ethisch verantwoord (proefleider zat mee in het experiment)
Methodologisch en inhoudelijk pluralisme (1975 – heden)
➢ Emotie en nadruk gelegd op cognitieve aspecten → opkomst sociale cognitie
o Sociale cognitie = de studie vh waarnemen, onthouden en interpreteren aan informatie over
onszelf en anderen
➢ Pluralisme, internationalisering
➢ Variaties op methodologisch vlak (niet enkel labo)
➢ NU: uitbreiding o.a. internet, multicultureel onderzoek, open science
2
,Emma Van Winghe
HFDST 2: Onderzoeksmethoden in sociale psychologie
1. Specifiek aan onderzoek over menselijk gedrag en (mentale) processen
Element van persoonlijke controle en eigen keuzes
➢ ≠ natuurwetten (vrije wil ligt tussen stimulus uit omgeving en respons door persoon)
➢ Wel sterk geïnspireerd door natuurwetenschappen qua toetsingsmethoden
Cyclisch proces:
2. Overzicht: cyclisch onderzoeksproces
(1) Ideeën ontwikkelen
➢ Observatie en praktijkervaring
o Bv. jobmatch en pesten op het werk
➢ Theorie: een georganiseerde set v abstracte principes die het mogelijk maken om
geobserveerde fenomenen te verklaren
o Bv. sociale afstand en agressie in schoolklassen)
➢ Wetenschappelijke literatuur (primaire en secundaire bronnen)
o Secundair = (hand)boeken psychologie
o Primair = een eigen studie/enquête
(2) Ideeën verfijnen
➢ Operationaliseren v variabelen (hoe definiëren)
o Hypothese: specifieke voorspelling
▪ Bv. in kleinere klassen is er meer agressie
o Conceptuele variabelen: maken deel uit van hypothese
▪ Abstracte aspecten, verschillende interpretaties mogelijk
o Onafhankelijke (OV) en afhankelijke variabele (AV)
o Conceptuele variabelen omzetten naar operationele variabelen
▪ Manipuleerbaar of meetbaar maken
▪ Bv. agressie: fysieke of ook verbale? Enkel vechten of ook schelden?
➢ Meten van variabelen:
o Zelfbeschrijving
o Observatie
3
, Emma Van Winghe
➢ Begripsvaliditeit
o Meet de variabele wat het zegt te meten? => expert consensus
o Zorgen de experimentele manipulaties voor variaties in de variabelen die ze bedoelen te
manipuleren? => manipulatiecheck
➢ Verschillende operationaliseringen zijn mogelijk
➢ Twee vaak voorkomende vormen v metingen in sociale psychologie
o Zelfrapportering
▪ Enkelvoudige of meervoudige schalen
• Bestaande uit meerdere items, waarin mensen zelf hun gedrag, gedachten,
gevoelens, percepties enz. beschrijven
▪ Meervoudige schalen hebben vaak de voorkeur:
• Risico op vertekening door verwoording of verschillende interpretaties verkleint
door bevraging via verscheidene items
• Verschillende items die zelfde concept meten: interne consistentie nagaan
▪ Beperkingen van schalen voor zelfrapportering
• Sociale wenselijkheidsvertekening (minder bij neutraal, anoniem)
o Positief beeld van zichzelf willen schetsen
o Willen tegemoetkomen aan de maatschappelijke norm
• Inwilligingstendens (positief – negatief afwisselen)
o Neiging akkoord te gaan met stellingen
• Opletten met suggestieve vragen
• Herinnerings-vertekening (bij retrospectieve schalen)
• Effect van antwoordschaal
o Neiging om geen extreme antwoorden te geven (dus andere resultaten
verkrijgen afhankelijk vd ankerpunten op de schalen)
o Observatie
▪ Codeerschema’s en interbeoordelaar-betrouwbaarheid
• = mate v overeenstemming tussen de beoordelingen v 2 of meer waarnemers
die hetzelfde gedrag beoordelen
▪ Meestal voor heel concreet gedrag
▪ Soms ook gedragsregistratie door computers, sensoren, ‘eyetrackers’ (reactietijd,
waarnaar mensen kijken, muisklik gedrag)
▪ Ook hier uitdagingen voor de validiteit:
• Sociaal wenselijkheid (bij besef geobserveerd te worden)
• Volgorde-effect: eerste wordt meestal kritischer beoordeeld dan laatste
▪ Observatie en zelfrapportage vaak in aanvulling op elkaar
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmavanwinghe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen