De samenvatting bevat deel 1 (verticale relaties) van het vak 'Personen-, familie- en relatievermogensrecht' gedoceerd door prof. Gerd Verschelden aan de Universiteit van Gent in het academiejaar . De samenvatting bestaat uit lesnotities van alle lessen.
PERSONEN- FAMILIE EN
RELATIEVERMOGENSRECHT
Prof. Gerd Verschelden
2023 - 2024
,Inhoudsopgave
DEEL I. VERTICALE RELATIES........................................................................................................................... 2
Titel I. Afstamming...............................................................................................................................................2
Hoofdstuk 1. Algemeen...................................................................................................................................2
Hoofdstuk 2. Vaststelling v/d afstamming.......................................................................................................6
Hoofdstuk 3. Betwisting v/d afstamming......................................................................................................18
Hoofdstuk 4. Gevolgen v/d afstaming...........................................................................................................26
Titel II. Adoptie...................................................................................................................................................47
Hoofdstuk 1. Algemeen.................................................................................................................................47
Hoofdstuk 2. Grondvoorwaarden voor adoptie............................................................................................48
Hoofdstuk 3. Adoptieprocedure....................................................................................................................54
Hoofdstuk 4. Gevolgen v/d gewone adoptie.................................................................................................58
Hoofdstuk 4. Gevolgen v/d volle adoptie......................................................................................................61
Hoofdstuk 5. Herziening v/d adoptie (art. 351 oud BW)...............................................................................62
Hoofdstuk 6. Nieuwe adoptie........................................................................................................................62
Hoofdstuk 7. Vaststelling v/d afstamming na adoptie (art. 350 oud BW).....................................................63
Hoofdstuk 8. Omzetting van gewone adoptie in volle adoptie.....................................................................64
Titel III. Beschermingsstatuten voor minderjarigen...........................................................................................64
Hoofdstuk 1. IVRK..........................................................................................................................................64
Hoofdstuk 2. Handelings(on)bekwaamheid v/d minderjarige......................................................................65
Hoofdstuk 3. Ouderlijk gezag.........................................................................................................................67
Hoofdstuk 4. Pleegouders..............................................................................................................................74
Hoofdstuk 5. Broers en zussen......................................................................................................................78
Hoofdstuk 6. Voogdij......................................................................................................................................78
Hoofdstuk 7. Pleegvoogdij.............................................................................................................................81
Hoofdstuk 8. Ontvoogding.............................................................................................................................82
Titel IV. Beschermde meerderjarigen.................................................................................................................84
Hoofdstuk 1. Publiekrechtelijke maatregelen houdende vrijheidsberoving.................................................85
Hoofdstuk 2. Privaatrechtelijke bescherming................................................................................................86
1
,DEEL I. VERTICALE RELATIES
Titel I. Afstamming
Hoofdstuk 1. Algemeen
1. Begrip en grondslagen
Verschillende betekenissen v/h begrip
Algemeen => bloedverwantschap (grondslag moederschap = bevalling >< grondslag vaderschap =
biologische band (genetische verwantschap tussen man en kind))
Bijzonder => ouderschap (individuele betekenis)
Biologische vs. juridische afstamming
In de les: juridisch vastgestelde oorspronkelijke afstamming
Biologische afstamming wordt niet altijd juridisch vertaald (uitzondering: moederschap)
o Soms mag de biologische afstamming niet juridisch vertaald worden (vb. kind
verwekken bij zus => incestueuze afstamming => afstammingsband mag juridisch niet vertaald
worden; vb. kind verwekken met dochter van 14 jaar)
Juridische afstamming heeft niet altijd een biologische grondslag (vb. vaststellen van niet-
biologisch vaderschap) (vb. kind geboren binnen huwelijk moeder = echtgenoot is automatisch de
vader (vaderschapsregel). Dit wil niet zeggen dat je het kind automatisch verwekt hebt)
Wanneer deze niet samensporen, krijgen we zaken rond afstamming (vb. betwisting v/e
vaderlijke erkenning)
Verschillende grondslagen voor juridische afstamming
Bloedband tussen ouder en kind (= biologische realiteit)
o Belangrijkste grondslag
o Bij betwisting = bewijzen dat er geen biologische grondslag is
Sociaal gedrag als ouder (= bezit van staat)
o Ouderschap bewijzen door gedrag en ook verhinderen dat een bestaande juridische
afstammingsband betwist wordt
Wil of intentie om ouder te worden (= volitieve realiteit)
o Grondslag meemoederschap
Belang v/h kind (collectief om in een bepaalde procedure de voorrang te geven a/e bepaalde grondslag;
belang meerderjarig kind (vb. Zaak Boël))
Functie afstammingsrecht = kind ouders geven + ouders krijgen rechten en plichten
Wie is het best geplaatst om het kind op te voeden? Normaal = biologische ouders
Wat determineerd? Biologische of juridische band?
o Biologisch ouderschap = gegeven
o Sociaal ouderschap = sociaal feit
o Intentioneel ouderschap
Cumul van ouderschap is mogelijk
Elke wetgevende hervorming biedt een nieuw evenwicht
GwH speelt voor een stuk wetgever => prof vindt dat de politiek een belangrijkere rol speelt
Het recht is niet alleen de wetgeving, maar ook de hoogste rechtspraak
2
, Diverse gevolgen
Gekoppeld a/e juridisch vastgestelde afstammingsband:
Familienaam: rechtstreeks gevolg v/d oorspronkelijke afstamming
Erfrecht: juridisch vastgestelde oorspronkelijke afstammingsband
Alimentatie: ouderschap o.g.v. juridisch vastgestelde afstammingsband
Ouderlijk gezag: juridisch vastgestelde oorspronkelijke of adoptieve afstammingsband
o Momenteel: niet mogelijk zonder oorspronkelijk of adoptieve afstamming
…
Afstamming vs. adoptie
Afstamming Adoptie
Declaratief van aard = bevestigt iets wat altijd Constitutief van aard = vestigt iets nieuws
heeft bestaan (werkt terug tot de verwekking (vestigt iets wat voor de adoptie niet bestond –
v/h kind – retroactief, vader wordt vermoed beperkte retroactiviteit, werkt terug tot de
vanaf de verwekking de vader te zien) neerlegging v/h verzoekschrift tot adoptie)
Als een man een kind erkent, wordt hij vermoed
de vader te zijn vanaf de verwekking v/h kind
Biologisch concept Socio-affectief concept = adoptie geeft ouders
a/e kind => ouders moeten voor kind zorgen
Laatste onderscheid is relatief
2. Openbaar karakter v/h afstammingsrecht
Afstammingsrecht raakt integraal de openbare orde
Betreft de staat v/d persoon in de familie (ouder-kindrelatie)
Men kan er niet van afwijken bij overeenkomst (bv. draagmoederschapscontract in strijd met de
inhoud v/d artikelen 312-333 oud BW = nietig)
o Gevolg: absolute nietigheid
3. Bloed- en aanverwanten
3.1 Bloedverwanten
2 soorten:
In rechte lijn = stammen van elkaar af (bv. uw vader, grootvader, overgrootvader…)
In stamboom = verticaal
o Descendenten = naar beneden
o Ascendenten = naar boven
In de zijlijn = hebben een gemeenschappelijke stamouder (bv. uw broer of zus, oom, tante, neef of nicht)
In stamboom = horizontaal
o Collateralen
Bestaat er een recht om zijn bloedverwanten te kennen? Het recht op afstammingsinformatie is in
België niet consistent gewaarborgd (deels geregeld, maar niet volledig)
MBV-wet (2007)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper YBK. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
