Psychologen belangstelling voor het recht: gedrag van mensen binnen welomschreven grenzen
doen
verlopen
Psychologie = mensenwerk
Hoe mensen zich gedragen
Welke invloeden mensen ondergaan
Hoe mensen vinden zich behoren te gedragen
Rechtspsychologie als tak van toegepaste psychologie gehele gebied van de juridische – doctrine en
bedrijf
Basis: empirische studie van verschijnselen in het recht
(functioneren van het recht zelf of participanten in het recht)
Experimentele benadering
o Invloeden op getuigenverklaringen
o Hoe precies herkenningen plaatsvinden
o Onder welke omstandigheden politiefunctionarissen hun werk doen
o Hoe rechters tot hun beslissingen komen
o Welke procedures door actoren als rechtvaardig worden beschouwd
o …
Bepalen toerekeningsvatbaarheid verdachte
Bij kinderen i.v.m. omgangsregeling na echtscheiding
Rechtspsychologen 2 taken:
1. De studie van het recht als gedragstechnologie
2. De studie van gedrag dat onder invloed van het recht staat of zou moeten staan
Onderzoek doen
Bijdrage leveren aan de rechtspraktijk in de rol van getuigendeskundigen in straf- en zelfs
civiele zakne
Onderwijs geven in hun specialisme aan universiteiten
Bijdrage aan opleidingen en nascholing advocaten en rechters
Dus: rechtspsychologen helpen
Rechercheurs in opsporing
o Vb. vragen over bijzondere getuigen, hoe verdachte verhoren, betekenis bepaald
gedrag, …
o Daderprofilering: obv de manier waarop een misdrijf gepleegd is een uitspraak doen
over kenmerken van de dader
o Geografische profilering: wat zegt de plaats van het misdrijf/de serie misdrijven over
de plaats waar de dader woont
OM/OR bij (opsporing en) vervolging
Advocaten à (dé)charge
1
, Rechters die (eind)oordeel maken over zaak
Enkele problemen omdat zowel politiediensten als rechters een antwoorden verwachten over hoe de
werkelijkheid precies in elkaar zit
1. De rechtspsycholoog als wetenschapper streeft naar een ander soort kennis dan waarop de
rechter zit te wachten
- Rechter praktisch probleem = praktische oplossing ikv rechtszekerheid beëindigt de
rechter de onzekerheid inzake de feiten zodat partijen en samenleving weer
verder kunnen
- Politie rechtspsycholoog moet algemene vragen beantwoorden
vb. inrichten verhoor, hoe een schizofreen verhoren, …
2. Wetenschap wordt door veel juristen verward met objectiviteit
- Slechts hypotheses
- Theorieën door onderzoek gesteund of gefalsifieerd
- Hypothese die is ondersteund in empirisch onderzoek is slechts voorlopig waar en blijft
onderwerp vormen voor discussies
Parenthese: psychologische sub-disciplines vs. scholen binnen de psychologie
Verschillende psychologische sub-disciplines
o Sociaalpsychologen hoe de mens zich gedraagt in relatie tot soortgenoten
o Klinische psychologen verklaring van psychiatrische aandoeningen en
psychologische gevolgen van lichamelijke
aandoeningen
o Ontwikkelingspsychologen studie van de mens vanuit het idee dat deze
voortdurend
evolueert vanaf de geboorte tot de dood
Aan de basis van psychologische wetenschap zijn verschillende stromingen (= scholen)
1) De psychodynamische school (oudste stroming) Sigmund FREUD
- Ontwikkeling kind
- Kenmerken gezonde ontwikkeling kind door stadia
o Orale fase
o Anale fase Levensenergie (libido) is gericht op
o Fallistische fase bepaalde lichaamsdelen
o Latente fase
o Genitale fase
- Problemen veroorzaakt door …
o Fixatie = een persoon blijft in een bepaalde fase steken
o Regressie = succesvol verloop van alle stadia maar valt terug naar een
minder
rijpe fase
- Ich (driften) en uber-ich (waarden-normen) bekampen elkaar in het onderbewuste
- (psychologische)afweermechanismen
- psychotherapeutisch handelen (psychoanalyse)
2) De behavioristische school
- Focus: overte gedrag a.h.w. de gedragsleer
- Studie van empirie
- Fundamenteel verschil in gedrag tussen mens en dier is gradueel
- Alle menselijke gedragingen zijn terug te brengen tot processen van associatief
leren (= conditionering) hond van PAVLOV
2
, 3) De cognitieve school
- Hoe mensen informatie waarnemen, verwerken en onthouden
- Vb. betrouwbaarheid geheugen, omstandigheden waaronder het geneigd raken
valse verklaringen af te leggen, verschillende detectie van bedrog, de manier
waarop rechters tot hun oordeel komen, …
- Kinderen verwerven rond het 6e levensjaar bepaalde cruciale inzichten
= ‘oordeel des onderscheids’
4) De bio-psychologische school
- Biologische processen die leiden tot inzicht in gedrag
- Vb. effect van slaaptekort op prestatie
- Neurotransmitterhuishouding proces van waarneming zijn waarbij honderd
neuronen betrokken zijn
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liesavanderborght1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,59. Je zit daarna nergens aan vast.