Deze samenvatting heeft 143 pagina's. Alle teksten van het boek (de essentie ervan) staan hierin met de uitleg. Er staan foto's in en voorbeelden zijn heel duidelijk. Geslaagd in eerste zit.
academiejaar: 23-24
boek: Criminologische Sociologie
Prof Parmentier
HOOFDSTUK 1 situering van sociologische theorieën
Wat maakt een theorie tot een sociologische theorie?
§ De context of sociale omgeving van de daders.
o In welk milieu is dader opgegroeid
o Met welke vrienden is dader omgegaan
o Het verleden van dader
§ Het gevolg van criminaliteit op maatschappij.
§ Het religieuze systeem: Religie met een eigen waarden- en normensysteem.
§ Etniciteit (cultuur)
§ Sociale groepen: jongeren die tegen elkaar gaan opbotsen om rijkdom
(jeugddelinquentie) van mensen
§ Structuur: het heeft te maken met strafregels, wat wel en niet mag
§ Strafrechtsbedeling (politie, parket of openbaar ministerie, (straf)rechtbank,
strafuitvoering vb. gevangenissen of enkelband of rechtsstraffen)
§ Slachtoffers
Criminologische Sociologie – S. Parmentier – academiejaar: 2023-2024 1
,1 klassieke theorie
1.1 historische context: grote transities in de 18de – 19de eeuw in europa
Het is een periode voor sociale benaderingen met berekking tot criminologische activiteit
à weinig te maken met sociologie, maar is heel invloedrijk
18de eeuw: Van feodaliteit naar moderniteit:
§ Feodaliteit: systeem obv fude = verband tussen leenman (territorium leent) en
leenheer (territorium geeft)
o Koning geeft land, maar vraagt iets terug aan graaf/hertog (wetgever,
uitgever, rechtsvoerder) + vraagt steun voor eventuele oorlog
§ Moderniteit: Scheiding der machten (houdt de 3 machten gesplitst van elkaar):
o Rechterlijke macht
o Wetgevende macht
o Uitvoerende macht
--> Montesqieu: een filosoof die zorgde voor SDM (hield de machten gesplitst)
Overgang naar moderniteit door Franse revolutie 1989 mbv verlichte denkers
(voorlopers van de sociale systemen)
Brute lichamelijke bestraffingen worden in vraag gesteld door de verlichte denkers
§ Fundamentele rechten van de mens zijn heel snel gegroeid in Frankrijk
1.2 cesare beccaria: dei delitti e delle pene (1764) = over misdaad en straffen
(verlichtingsprincipe)
Wat is de beste manier om criminaliteit aan te pakken?`
§ Uitgangspunt: preventie
o Algemene preventie: anderen weerhouden om gelijkaardige gedragingen te
stellen dmv andere hun straffen te zien en zichzelf te weerhouden/door
andere weerhouden worden -> straffen moeten ervoor zorgen dat
criminaliteit zich niet opnieuw voordoet, dus preventie van criminaliteit is
nodig
-> je weet wat je straf is om je af te schrikken
§ “let the punishment fit the crime” à Straf ó misdrijf = ⚖
o de straf moet in verhouding staan met het misdrijf anders is de
afschrikwaarde onvoldoende
§ Visie van utilitarisme met homo rationalis
o Sociologische benadering = in verhouding met gedachten mensen
- Utilitarisme = manier van denken, gaat uit van nuttigheidsprincipe:
mens doet wat denkt dat nuttig is voor zichzelf en omgeving
- Homo rationals: mens = rationeel à maakt afweging van zaken:
voor- en nadelen (wat neem ik eruit en welke conclusies kan ik
trekken) => typisch kenmerk verlichting
Criminologische Sociologie – S. Parmentier – academiejaar: 2023-2024 2
,1.3 kenmerken van straffen
Straffen moeten voldoen aan bepaalde grondvoorwaarden:
§ Openbaar: niet geheim, want anderen moeten zien wat het gevolg is van het
schrijnende gedrag om herhaling te voorkomen.
§ Snel: snel volgen op hun inbreuk --> meer impact op de dader en omgeving
§ Noodzakelijk: straffen met bedoeling om de cyclus te doorbreken --> maw
herhaling van de inbreuk verkomen + midrijven die kunnen uitvloeien uit andere
manieren van misdrijven voorkomen
§ De "juiste"straf: straf moet passend zijn bij de inbreuk + gekoppeld aan
proportioneel -> preventiemechanisme
§ Proportioneel: hoe zwaarder de inbreuk, hoe zwaarder de straf + hoe lichter de
inbreuk, hoe lichter de straf. Men kan alleen bestraft worden als de dader een
inbreuk heeft gedaan op de wet, maw men kan niet bestraft worden door iets waar
geen wet over is gemaakt.
§ 'nulla poena sine lege': men kan alleen bestraft worden als de dader inbreuk
heeft gedaan op een wet, maw je kan niet bestraft worden door iets waar geen wet
over gemaakt is.
Nullum crimen sine lege = zonder dat er een wet bestaat kan er geen misdrijf bestaan ->
geen straf zonder wet
Teksten zie ppt – niet kennen
--> Zes voorwaarden: om te vermijden dat bestraffing zou gebeuren.
Fragment 1
Fragment 2
Criminologische Sociologie – S. Parmentier – academiejaar: 2023-2024 3
, Fragment 3
Fragment 4
1.4 Klassieke theorie
ZEER GOED KENNEN
Jeremy bentham (engelsman)
àUitgangspunt: (doel van het leven) het geluk van het individu en de samenleving
produceren
§ Hindonisme: leggen nadruk op geluk = principe à ze gaan erachter zoeken
§ Geluk meten
àCriminaliteit is een aanpassing van het geluk, maw het verminderd het
algemeen geluk in de samenleving (quote)
Vb: een lichte of zware diefstal vermindert geluk in de samenleving
§ Criminaliteit is inbreuk op het "greatest happinnes principle" (= principe van
het maximale geluk in de samenleving)
§ Achterliggende visie van de "hedonistische calcalus"
o Mensen kunnen vanuit een rationele levensvisie een berekening maken over
het geluksniveau (wat hen gelukkig maakt)
o Overtuigen dat criminaliteit negatieve invloed heeft op geluk => niet doen
§ Invloed op penologische (= leer van de straffen en effecten van de straffen) en
juridische praktijk (= praktijk die betrekking heeft tot de straf)
Criminologische Sociologie – S. Parmentier – academiejaar: 2023-2024 4
,1.5 gevangenis
Foto van de centrale gevangenis van leuven. (met zware criminelen die geen mogelijkheid
meer hebben om vrij te komen (die levenslang kregen) zoals bv. Mensen die een
moord(en) hebben gepleegd met voorbedachte raden.
§ Het midden is er een centraal punt om te kunnen bewaken (controle gevangenis)
= pan opticon (= minimale inspanning om geheel te kunnen overzien)
Pan = geheel
Opticon = zicht
§ Via principe van Beccaria: minimale middelen om een algemeen overzicht te
hebben over de verschillende gangen
§ Verband met Jeremy Bentham: was belangrijk figuur in einde 19de eeuw en
schreef grondwetten voor andere landen à werd grvraagd om te moderniseren
Criminologische Sociologie – S. Parmentier – academiejaar: 2023-2024 5
, 1.6 Evaluatie klassieke school
Bentham + Beccaria behoren onder de klassieke school
à vergelijk sociologische denkbeelden en de klassieke denkbeelden van hun (maakten
eigen rationele standpunten en geen sociologische thoerieën maar voor-sociologische
theorieën)
§ Sterktes
o Voor 1500: lot in eigen handen + keuzes maken om schade te voorkomen
=> vrijheid + minder afhankelijk van anderen
o Rationele visie op mens en samenleving: macht en religie door denkers met
deze standpunten (emancipatiebeweging) => mensen kunnen zich
verzetten tegen machthebbers
§ Zwaktes
o geen oog voor oorzaken van criminaliteit (heel belangrijk in sociologie)
o weinig oog voor types van criminaliteit
o plegen van misdaag echt een ‘vrije’ keuze? (denken dat mens niet rationeel
is in plegen misdaad)
2 overgang naar sociologische theorieën
2.1 Essentiële invalshoek
§ Aandacht voor relatie criminaliteit en sociale omgeving
à Nakijken wat de relatie is tussen criminaliteit en de sociale omgeving , dus maw
de dader en zijn omgeving tijdens de opvoeding of zijn vrienden….. à verdere
concentrische cirkels (omgeving studietijd, werktijd)
§ De sociale omgeving is essentieel.
§ Nadruk op gelijkheid van criminelen en niet-criminelen
o à gelijkheid tussen dader en slachtoffer (hebben ook een sociale omgeving:
familie, sportomgeving, familie……)
§ Criminaliteit komt overal voor (elke omgeving en elke tijdskader), nooit
criminaliteit-vrij!
o Sociologen leggen vaak nadruk op het feit dat criminaliteit de norm is of
normaal is.
(betekent niet dat dat meer voorkomt dan een ander gedrag)
o Verschil crimineel en niet-crimineel = sociale omgeving
2.2 Problemen van individuele verantwoordelijkheid
= iedereen heeft mogelijkheid om af te wijken, maar omstandigheden zorgen
ervoor dat afwijkingen van de norm of gedrag niet lukt. (bv. Doordat je in een groep
zit ofzo en waardoor je het afwijkend gedrag niet kan onderscheiden met het ‘normale
gedrag’)
§ Sociale context: een persoon kan niet anders reageren door de bepaalde sociale
context
§ Individuele verantwoordelijkheid: je kan afwijken van het gedrag omdat je een
bepaalde verantwoordelijkheid/vrijheid hebt
Criminologische Sociologie – S. Parmentier – academiejaar: 2023-2024 6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bettyduran. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
