Dit document bevat al de begrippen van de begrippenlijst die geleerd moet worden voor het examen van filosofie. Deze begrippen zijn helemaal uitgeschreven, uitgelegd en verbonden met de leerstof. Ze zijn uitgelegd aan de hand van de PowerPoints, de lesopnames en het internet.
Antropologische Thema’s uit
Hedendaagse Filosofie Begrippenlijst
Deze lijst bevat een (niet-exhaustieve) opsomming van begrippen die doorheen de colleges aan bod
kwamen. Dit kan een hulpmiddel zijn bij het instuderen van de leerstof.
Hoofdstuk 1: Wat is filosofie?
Filosofie
- Mening of denkwijze
- Levens- of wereldbeschouwing ® hoe gedragen?
- Studie van algemene beginselen ® dingen in vraag stellen
Kritisch denken
- Kan je je eigen zintuigen vertrouwen? Bv. Müller-Lyer illusie
- Kunnen we ergens zeker van zijn? ® ‘Ja, namelijk dat we bestaan’ Descartes
Intuïtie
- Spontane gedachten die naar boven komen
- Heeft veranderde betekenis doorheen filosofie evolutie
- Vroeger: vanzelfsprekende overtuiging ® iets wat niet in vraag kon gesteld worden (ik denk,
dus ik ben)
- Vandaag: overtuiging die zeer spontaan is, maar niet percé zeker is
Conceptuele analyse
- Welke noodzakelijke en voldoende voorwaarden zijn er voor bv. ziekte? (zie hfdstk 7)
Gedachte-experiment
- Experiment dat niet in realiteit wordt uitgevoerd maar enkel in iemands gedachten
Brain in a vat
- Gedachte-experiment om na te denken over de realiteit, kennis, waarheid en bewustzijn
- Computer aansluiten op hersenen in een vat ® stimuleert virtuele werkelijkheid (hersenen
zouden zelfde belevenis hebben wanneer ze zich in een fysiek lichaam bevonden)
- Premisse 1: Als ik kennis kan hebben over de werkelijkheid, dan ben ik geen brein in een vat.
Premisse 2: Ik weet niet dat ik geen brein in een vat ben.
Conclusie: Ik kan geen kennis hebben over de werkelijkheid.
Trolley problem
- Gedachte-experiment over ethiek
1
, - Als je iets doet, sterft er 1 iemand en als je niets doet, sterven er 5 personen ® wat zou je
kiezen?
Metafysica
- Zijnsleer = de koninging van de filosofische deeldiciplines
- Wat betekent het dat iets bestaat zoals het is?
- Bv. fles is hard en van mij ® Waarin zit precies dat onderscheidt in de werkelijkheid
zelf(enkel taalkundig of ook in werkelijkheid?
Logica
- Redeneerkunde
- Wat zijn geldige redeneringen?
- Goede (=geldige) of slechte (=ongeldige) redeneringen
- Bv. Het regent ® de straten worden nat = goede redenering
De straten worden nat ® het regent? = geen goede redenering want kan ook door bv door
water uit drinkbus
Epistemologie
- Kennisleer
- Wat is (wetenschappelijke) kennis? Kan ik ergens zeker over zijn?
- Bv. twijfelen over zintuigen
Ethiek
- Zedenleer
- Wat is goed of juist handelen? Hoe zou iets moeten zijn?
Sciëntisme
- Wetenschapper hebben oogkleppen op
- De enige waarheid is die van de wetenschap zelf
- Blindheid
- Gevaar voor filosofie
Hoofdstuk 2: Mechanisering en doelgerichtheid
Wetenschappelijke revolutie
- Wiskundige methode (veel belang in moderniteit): bij wetenschappers die vandaag bekend
staan fisici (Newton) of filosofen (Descartes) ® dingen bewijzen
- Mechanische oorzaken (causaliteit): bv. traagheidswet ® gaat in tegen middeleeuws denken
(object streven rusttoestand na)
2
, Mechanisering
- Het universum wordt voorgesteld als een onvoorstelbare ingewikkelde machine die
gehoorzaamt aan de universele wetten van de mechanica
- Natuurfenomen: niet meer verklaren adhv doeloorzaken ® Niet meer waarom, want natuur
werkt niet zo doelgericht
- Levend lichaam: materiele deel van lichaam = zeer complexe automaten (buizen en pompen)
aangestuurd door geest (bv. mechanische eend)
Teleologie
- Leer van doelgerichtheid en doelmatigheid
- Er is een doeloorzaak of doel bij alles wat er bestaat (Aristoteles)
- Uitwendige vs. inwendige doelen
Vieroorzakenleer
- Vier soorten oorzaken
- Formeel, materiaal, bewerkstelling, finaal
Antinomie van het oordeel
- = tegenstrijdigheid (blik op natuur worden we met tegenstrijdigheid geconfronteerd)
- Enerzijds: natuurwetenschappen (verklaringsmiddel om beroep te doen op mechanische
oorzaken)
- Anderzijds: toch nog doeloorzaken
® genoodzaakt om doeloorzaken te gebruiken
- Oplossing: ‘doen alsof’ we meer nodig hebben (doeloorzaken)
Natuurwetenschappen
- Alle wetenschappen samen die de natuur bestuderen
Evolutieleer
- Het proces waarbij erfelijke eigenschappen binnen een populatie van organismen veranderen
in de loop van de generaties als gevolg van genetische variatie, voortplanting en natuurlijke
selectie
Transmutationisme / -formisme
- De stelling dat verschillende soorten planten en dieren het resultaat zijn van een lange
geschiedenis van afstamming en met modificatie
Natuurlijke selectie
- Enkel variaties die nuttig zijn voor te overleven en voor de voortplanting worden behouden
- 1. Er is schaarste (voedsel-, water- en plaatsgebrek) en reproductief overschot
o Er is variatie
o Variatie is deels erfelijk
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper paulien15694. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
