,Casus 1 Sophie
Hoorcollege 1 Gezondheid
Gezondheid als het vermogen om je aan te kunnen passen en je eigen regie te voeren in het licht van
de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen in het leven.
,Model van Lalonde
Endogene (persoonsgebonden) factoren
• Leeftijd
• Geslacht
• DNA / aangeboren aandoeningen
Leefstijl
• Roken, drinken, drugs
• Voeding
• Slaap
• Stress
• Beweging
Exogene (externe) factoren
• Woonomgeving
• Mantelzorg
• Vrienden en familie
Medische zorg en preventie
• Toegankelijkheid
• Preventieprogramma’s
• Beschikbare arts
De rollen van verpleegkundigen /
zorgverleners staan beschreven in
CANMEDS.
,AFPF
Anatomie Leer van de bouw en structuur van het lichaam
Complicaties Onverwachte bijkomende aandoeningen die optreden in het beloop of bij een
behandeling van een aandoening
Diagnostiek Het geneeskundig onderzoek waarmee de aard van een ziekte/aandoening wordt
vastgesteld
Epidemiologie Leer van het voorkomen van ziekten/aandoeningen onder de bevolking
Etiologie Leer van oorzaken van ziekten/aandoeningen
Fysiologie Leer van het normale functioneren van het lichaam
Pathogenese Processen die tot ziekte leiden
Pathofysiologie Leer van de processen die tot ziekte leiden en het effect daarvan op de functies
van het lichaam
Pathologie Leer van ziekten/aandoeningen
Preventie Maatregelen om een ziekte/aandoening te voorkomen
Prognose Het verwachte ziektebeloop
Risicofactoren Factoren die de kans op ziekten/aandoeningen vergroten
Symptomen Klachten en verschijnselen van ziekten/aandoeningen
Therapie De behandeling van een ziekte/aandoening
Belangrijke etiologische factoren
• Endogeen
o Overerving. Afwijkingen in het genetisch materiaal worden door overerving
doorgegeven van ouder op kind.
• Exogeen
o Infectie met micro-organisme zoals bacteriën, virussen en schimmels.
o Fysische factoren. Letsel kan mechanisch veroorzaakt worden door ongevallen,
mishandeling, thermische factoren, elektriciteit, straling en geluidsoverlast.
o Chemische stoffen. Voorbeelden zijn tabaksrook en alcohol, maar ook medicijnen,
drugs en giftige chemicaliën.
o Voeding gerelateerde factoren. Een tekort aan bepaalde voedingsstoffen of een te
hoge inname van bepaalde voedingsstoffen.
Belangrijke processen in de pathogenese
• Inflammatie (ontsteking). Ontsteking is een beschermende reactie van het lichaam op
infectieuze en niet-infectieuze factoren.
• Abnormale activiteit van het immuunsysteem. Het immuunsysteem, dat normaal gesproken
beschermend werkt, kan ongewenste activiteit vertonen en leiden tot auto-immuunziekten,
allergie, immuundeficiëntie en kanker.
• Neoplasma (nieuwvorming). Tumoren ontstaan door abnormale en ongecontroleerde cel- of
weefselgroei.
• Ischemie (doorbloedingsstoornis). Zuurstoftekort door onvoldoende doorbloeding ten
gevolge van hart-, vaat- en stollingsafwijkingen, leidt tot een verstoorde functie van diverse
orgaansystemen.
• Metabole stoornissen. Hierbij is sprake van een gestoorde stofwisseling (metabolisme) op
celniveau.
• Degeneratie. Het afnemen van de normale functie, bijvoorbeeld ten gevolge van veroudering
of slijtage.
,Belangrijke risicofactoren
• Endogeen
o Leeftijd
o Geslacht
o Erfelijke factoren
o Overgewicht
o Aanwezigheid van andere aandoeningen
• Exogeen
o Fysische factoren
o Chemische factoren
o Stressfactoren
o Leefstijlfactoren
▪ Roken
▪ Verkeerde voedingsgewoonten
▪ Overmatig alcohol- en middelengebruik
▪ Tekort aan lichaamsbeweging
▪ Verstoorde slaap
Mediaal naar het midden toe gelegen
lateraal verder van de middenlijn, of aan de zijkant van het lichaam
Proximaal dichter bij een bepaald aanhechtingspunt van een ledemaat of oorsprong van
een lichaamsdeel
Distaal verder van een bepaald aanhechtingspunt van een ledemaat of oorsprong van
een lichaamsdeel
Anterior/ventraal dichter bij de voorzijde van het lichaam
Posterior/dorsaal dichter bij de achterzijde van het lichaam
Superior/craniaal dichter bij het hoofd
Inferior/caudaal verder van het hoofd
Sinister links
Dexter rechts
Sagittaal vlak, frontale as
Frontale vlak, sagittale as
Transversale vlak, longitudinale as
,De vier lichaamsholtes zijn; de schedelholte, de borstholte, de buikholte en de bekkenholte
Milieu interieur / interstitium = het vocht dat om de lichaamscellen heen zit, vloeistoffen nemen
zuurstof en voedingsstoffen op in de bloedsomloop en afvalstoffen worden naar de
uitscheidingsorganen gebracht via de bloedsomloop
Homeostase = relatief stabiele toestand van het inwendig milieu, streven naar intern evenwicht
Negatieve feedbackmechanismen = indien een variabel stijgt, laat negatieve feedback het dalen en
als het daalt, laat negatieve feedback het stijgen tot het normale niveau. (regulering van een
variabele factor binnen nauwe grenzen)
Positieve feedbackmechanismen = de stimulus doet de respons progressief toenemen zodat, zolang
de stimulus aanhoudt, de respons progressief wordt versterkt.
Intracellulaire vloeistof bevindt zich in de cellen en is rijk aan kalium en fosfaat.
Extracellulaire vloeistof bevindt zich tussen de cellen en is rijk aan natrium en chloride
De structuur en functies van plasmamembranen zijn van fundamenteel belang voor de overleving
van cellen, omdat ze de uitwisseling van stoffen tussen de cel en de omgeving van de cel controleren
en zodoende het intracellulaire milieu reguleren.
, Passief transport = wanneer een stof de semipermeabele membraan van plasma en organellen kan
passeren en zich met de concentratiegradiënt mee kan verplaatsen zonder energie verbruik.
• Diffusie = verplaatsing van moleculen van een plaats met een hoge concentratie naar een
plaats met een lage concentratie, resulterend in gelijke concentratie in beide plaatsen.
• Osmose = verplaatsing van water door een semipermeabel membraan. Het water stroomt
door osmotische druk van een plek naar een lage concentratie naar een plek met een hoge
concentratie, resulterend in gelijke concentratie in beide plaatsen, maar niet hetzelfde
volume.
Actief transport = transport van stoffen tegen hun concentratiegradiënt in, dus van een lagere naar
een hogere concentratie. Aangedreven door chemische energie in de vorm van ATP transporteren
speciale transporteiwitten stoffen door de membraan in beide richtingen.
• De natrium-kaliumpomp handhaaft de ongelijke concentraties van natrium (Na+) en kalium
(K+) ionen aan weerszijden van het plasmamembraan.
• Bulktransport = de overdracht van deeltjes die te groot zijn om door de celmembraan te
passeren, gebeurt door pinocytose of fagocytose.
Mitochondriën zijn de energiecentrales van de cel,
hier wordt ATP wordt aangemaakt
Ribosomen maken een kopie van het DNA = RNA en
gebruiken aminozuren om eiwit te maken
Endoplasmatisch Reticulum (ER); glad ER maakt
lipiden en steroïdhormonen; in ruw ER (met
ribosomen) worden eiwitten aangemaakt en
sommige getransporteerd naar buiten de cel.
Het golgiapparaat verpakt eiwitten met
membraangebonden blaasjes (lysosomen).
Lysosomen bevatten verschillende enzymen die
zorgen voor de afbraak van fragmenten van
organellen en grote moleculen tot kleine partikels.
Het cytoskelet geeft structuur, stevigheid en vorm aan de cel en geleidt de stoffen die door de cel
vervoerd moeten worden.
• Microfilamenten = kleine vezels gemaakt van actine, actine zorgt voor het proces van
samentrekking in spiercellen
• Microtubuli = grote stevige eiwitten die de structuur van de cel ondersteunen en interne
bewegingen begeleiden
• Centrosoom zorgt voor ordening van microtubuli binnen de cel
• Celuitstulpingen
o Microvilli: zeer kleine uitstulpingen die microfilamenten bevatten, doordat het
oppervlakte wordt vergroot maakt het de structuur ideaal en zorgt voor optimale
absorptie van voedingsmiddelen uit de dunne darm.
o Cilia: microscopisch kleine trilhaartjes, hierdoor kunnen ze stoffen en deeltjes
voortbewegen
o Flagella: enkelvoudige, lange zweepachtige uitstulpingen, die de staartjes van
spermacellen vormen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maellekranenburg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
