Tekst tocqueville: de l’association politique aux états-unis (1835).
Usa is het land waar meest voordeel is gehaald uit associatie, en waar dit krachtig actiemiddel is
toegepast op grotere verscheidenheid v doelen. Naast permanente verenigingen die door wet zijn
opgericht onder naam v gemeenten, steden en provincies. Zijn er ook verenigingen opgericht uit
individuele wil. De USA burger leert vnf zijn geboorte dat hij op zichzelf moet vertrouwen om te vechten
tegen het kwaad en moeilijkheden. Hij doet enkel beroep op de sociale autoriteit als hij nt zonder kan.
We zien dit op school, kinderen spelen in hun spelletjes vlgns eigen regels, straffen voor overtredingen
die ze zelf opgesteld hebben. Dezelfde geest is terug te vinden in alle handelingen vh sociaal leven. Er
is bv probleem op openbare weg: de buren vormen een ad hoc overlegorgaan om zo een uitvoerende
macht te creëren die het kwaad verhelpt. Dit voordat nog maar het idee van de sociale autoriteit bij
iemand opkomt. Als het kwestie v plezier is, zullen ze zich verenigen om er een dikker feest van te
maken. Ook verenigen we ons om onze intellectuele vijanden te weerstaan. We vechten samen tegen
onmatigheid. Inde usa w verenigingen gevormd ten voordele van veiligheid, handel, nijverheid, moraal
en religie. Er is niets dat de menselijke wil niet kan bereiken dr de vrije actie van collectieve macht van
individuen.
Politieke wereld, recht v vereniging:
recht v vereniging is erkend en burgers kunnen op verschillende manier er gebruik v maken. Vereniging
bestaat simpelweg uit publieke steun die bepaalde individuen geven aan een vereniging. Dit aan
bepaalde doctrines en verbintenis die ze aangaan om de vereniging te laten zegevieren. Het recht op
vereniging versmelt bijna met vrijheid om te schrijven. De vereniging heeft echter al meer macht dan
de pers. Wnr een mening dr een vereniging vertegenwoordigd wordt, is deze verplicht een duidelijkere
en preciezere vorm aan te nemen. Ze zet ze in vr haar zaak. De vereniging verenigt inspanningen v
uiteenlopende geesten en duwt ze krachtig nr 1 enkel duidelijk aangegeven doel.
Tweede stap in uitoef vh recht v vereniging, is mogelijkheid om bijeen te komen. Als een pol vereniging
toestemming krijgt om actiecentra op te zetten in bepaalde belangrijke punten vh land, w haar activiteit
en invloed groter. Daar zien mensen elkaar, middelen v uitvoering w gecombineerd, meningen w
verwoord met een kracht en warmte die nooit bereikt kan worden dr geschreven gedachten.
Ten slotte laatste graad in uitoefening v recht v vereniging: in pol aangelegenheden kunnen
partijgenoten met zelfde mening verzamelen in kiescolleges en volmachten aanwijzen om hen te
vertegenwoordigen in een centrale vergadering. Strikt genomen is dit representatieve systeem dat w
toegepast op een partij.
In eerste geval leggen mensen met zelfde mening een puur intellectuele band tss hen. In tweede geval
komen ze samen in kleine vergaderingen die slechts een fractie vd partij vertegenwoordigen. In derde
,geval vormen ze een natie, een regering binnen de regering. Hun vertegenwoordigers
vertegenwoordigen de collectieve kracht v hun achterban. Ze komen met een schijn v nationaliteit en
alle morele macht die daarbij hoort. Ze hebben geen recht om wetten te maken, mr wel om de
bestaande aan te vallen en nieuwe te formuleren. Hij kan zich nt v de indruk onttrekken dat de
openbare orde aan grote risico’s is blootgesteld. Er is nog een lange weg te gaan om te bewijzen dat de
ene wet beter is dan de andere. Maar waar de geest van verlichte mensen nog een grote afstand ziet,
ziet de verbeelding vd menigte er geen. Er zijn tijden dat de natie bijna gelijk verdeeld is tss twee
partijen. Partijen die elk beweren de meerderheid te vertegenwoordigen. Doel v verenigingen is om
meningen te sturen en nt om ze af te dwingen, om de wet te adviseren en nt om hen te maken. Hoe
meer Tocqueville nadenkt over de onafh vd pers, hoe meer hij overtuigd is dat dit het belangrijkste is
voor de vrijheid. Een volk dat vrij wil blijven, heeft drm het recht te eisen dat deze ten koste v alles w
gerespecteerd. Maar onbeperkte vrijheid v vereniging in pol aangelegenheden mag nt helemaal
verweard w met vrijheid omte schrijven. Het ene is zowel minder noodzakelijk als gevaarlijker dan de
andere. Een natie moet soms nt ophouden meester over zichzelf te zijn om dat ook te blijven. In USA
is vrijheid v verenigen onbeperkt. Het is een noodzakelijke garantie geworden tegen tirannie vd
meerderheid. In de usa als een partij eenmaal dominant is geworden, gaat alle publieke macht over in
haar handen. Haar vrienden bezetten alle banen en beschikken over de krachten. De meest
vooraanstande mannen vd tegenpartij zijn nt in staat om de barriere vd macht over te steken. De
minderheid moet haar hele morele kracht afzetten tegen de matieële macht die haar onderdrukt. Er is
geen land waar verenigingen noodzakelijker zijn, om het despotisme v partijen of willekeur v heerser
te voorkomen, dan een land waar de sociale staat democratisch is. In aristocratische naties vormen de
secundaire organen natuurlijke verenigingen die machtsmisbruik tegenhouden. In landen zonder zo’n
verenigingen, als individuen nt kunstmatig en tijdelijk kunnen creëren, dan ziet Tocqueville geen dijk
meer tegen elke soort van tiranisme. Volk kan onderdrukt worden dr handjevol factionisten of dr 1
man. Samenkomen ve grote politieke conventie, is altijd een ernstige gebeurtenis die de vrienden vhun
land alleen met angst beschouwen. Dit was duidelijk te zien in de conventie v 1831. Alle inspanningen
vd vooraanstaande mannen de neiging hadden om de taal te matigen en het doel te beperken. Het is
wss dat deze convventie een grote invloed had om de geesten vd ontevredenen en hen voorbereidde
op openlijke opstand in 1832 tegen handelswetten vd unie. Onbeperkte vrijheid v vereniging, als het
het volk niet in anarchie doet vervallen, dan brengt het hen elk moment dichterbij. Deze vrijheid, die
heel gevaarlijk is, biedt op 1 punt garanties: waar verenigingen vrij zijn, zijn geheime genootschappen
onbekend. Er zijn geen samenzweerders. Na vrijheid om alleen te handelen, is het vr de mens het meest
naturel om inspanningen te combineren met medemensen. Volgens Tocqueville is een vereniging drm
net zo onvervreembaar in de natuur als de individuele vrijheid. De wetgever kan nt proberen het te
vernietigen zonder de ms zelf aan te vallen. Er zijn volkeren die vrijheid op vereniging zien als goed en
,welvarend, mr anderen zien het als een element van vernietiging. Meeste Europeanen zien vereniging
nog steeds als een oorlogwapen dat haastig moet getraind worden zodat het snel op het slagveld getest
kan worden. Een vereniging is als een leger; we praten om onszelf te tellen en op te peppen, en dan
marcheren we ten strijde (ondernemen we actie). In de ogen vd leden kunnen legale middelen
middelen lijken, mr ze zijn nooit het enige middel tot succes. Zo w recht v vereniging niet gezien in usa.
In usa verenigen burgers zich om hun aantal te laten zien en zo de oppositie hun moreel imperium te
verzwakken. Tweede doel is om met elkaar te wedijveren en zo argumenten te ontdekken die de
meeste kans hebben om indruk te maken op de meerderheid. Want ze hopen altijd om deze
meerderheid nr hen toe te trekken. Pol verenigingen in USA zijn drm vreedzaam in hun doel en legaal
in hun middelen.
Het verschil tss ‘ons’ (europeanen) en amerikanen heeft verschillende oorzaken. In europa zijn er
partijen die zoveel verschillen vd meerderheid dat ze nooit de steun zouden krijgen. Deze geloven ook
dat ze sterk genoeg zijn om er alleen tegen te vechten. Wnr zo’n partij een vereniging vormt, wil ze niet
overtuigen, maar bestrijden. In usa kunnen mensen die een sterk afwijkende mening hebben vd
meerderheid, niets doen. Uitoef v recht v vereniging w dus gevaarlijk wnr er geen mogelijkheid is om
meerderheid te zijn. In usa, waar verschil in mening enkel bestaan in de nuances, kan recht v vereniging
vrijwel onbeperkt blijven.
We zien recht v vereniging alleen als recht om oorlog te voeren tegen de machthebbers. Dit komt door
onze onervarenheid met vrijheid. Het eerste idee dat opkomt in de geest vd mens, als de macht/kracht
hem toekomt, is idee van geweld. Het idee van persuasie komt past later, het wordt geboren uit
ervaring.
De Engelsen, die diep verdeeld zijn, maken zelden misbruik vdit recht. Omdat ze het al langer gebruiken
en dus ervaring met vrijheid hebben. Bovendien is er onder ons een voorliefde vr oorlog, dat geen
enkele onderneming waanzinnig kan zijn, zelfs al zou het de staat omver werpen, zouden we het
glorieus vinden om te sterven met wapens in de hand.
Maar v alle oorzaken in usa, is algemeen kiesrecht de krachtigste om geweld te matigen. In landen met
alg kiesrecht is de meerderheid nooit in twijfel, omdat geen partij zich kan opwerpen als
vertegenwoordiger van degenen die nt hebben gestemd. De morele kracht van de regering die ze
aanvallen, w enorm vergroot; hun eigen kracht w enorm verzwakt.
In europa zijn er bijna gn verenigingen die nt beweren of geloven dat ze de wil vd meerderheid
vertegenwoordigen. Deze overtuigen of claim vergroot hun kracht en dient om hun daden te
legitimeren. Want wat is beter te rechtvaardigen dan geweld om de onderdrukte zaak te laten
zegevieren? Het is zo dat in sommige gevallen dat extreme vrijheid de misstanden corrigeert. En dat
, extreme democratie de gevaren v democratie voorkomt. Europa zien verenigingen zichzelf als
wetgevende en uitvoerende macht van de natie. Obv dat idee handelen en bevelen ze. In Amerika
spreken ze en dienen ze verzoekschriften in. De middelen in europa zijn in overeenstemming met hun
vooropgesteld doel. Omdat hoofdoel handelen is en niet overtuigen, of praten, worden ze aangezet
om zichzelf een org te geven die militaire gewoonten en stelregels introduceren. Dus we zien hen
beheer v strijdkracht centraliseren en macht v alles in handen v paar mensen leggen. Leden v vereniging
reageren op een bevel net als soldaten. Ze belijde het dogma van passieve gehoorzaamheid. In deze
verenigingen heerst er vaak een tirannie die meer onderdrukt dan de heersende regering. Dit
vermindert hun morele kracht enorm, ze verliezen het heilige karakter dat verbonden is aan strijd van
onderdrukten tegen de onderdrukkers. Want hij die instemt om slaafs te gehoorzamen aan zijn
medemens en zijn gedachten hieraan onderwerpt, hoe kan hij beweren dat hij vrij wil zijn? De
amerikanen hebben ook een regering binnen verenigingen gesteld, mr het is een ‘burgerlijke’ regering.
Zoals in de usa ms marcheren alle mensen tegelijk nr hetzelfde doel; mr ieder is nt gebonden om de
exact zelfde paden te volgen. Men offert zijn wil en verstand niet op. Men past wil en verstand toe op
succes v een gemeenschappelijke onderneming.
Hoofdstuk 5: Over het gebruik dat amerikanen maken v vereniging in het burgerlijk leven.
In dit hoofdstuk wil Tocqueville het niet hebben over de pol verenigingen wrmee mensen zichzelf
verdedigen tegen despotisme. Het is duidelijk dat wnr een mens nt in staat is om zn vrijheid in eentje
te behouden, de kunst leert om met zn medemens samen te verdedigen. In dit hoofdstuk heeft hij het
over burgerlijke verenigingen die helemaal niet gelijkheid of politiek als doel hebben. De politieke
verenigingen in usa zijn slechts een detail in midden van een immens beeld v geheel v verenigingen.
Amerikanen v alle leeftijden, geesten en omstandigheden verenigen zich cst. Nt enkel over
commerciele of industriele verenigingen, ook religeuze, morele, ernstige, triviale, algemene, specifieke
soorten verenigingen. Amerikanen komen samen om: feesten te geven, seminaries te stichten,
herbergen te bouwen, kerken op te richten, boeken te spreiden, etc. Op deze manier creëren ze
ziekenhuizen, gevangenissen en scholen. Als het uiteindelijk gaat om het aan het licht brengen ve
waarheid of sentiment ontwikkelen, bundelen ze hun krachten. Tocqueville zegt dat hij in Amerika
verenigingen heeft ontmoet waarvan hij geen idee v had. Gebeurt vaak dat Engelsen zeer grote dingen
doen zonder nauwelijks een onderneming. Terwijl er nauwelijks een kleine onderneming is waarvoor
amerikanen zich nt verenigen. Engelsen zien vereniging als een krachtig middel, USA ziet het als het
enige middel. Zo is het meest democratisch land op aarde, toevallig het land waar mannen kunst v
gezamenlijk nasttreven het meest geperfectioneerd hebben. Ze hebben deze wetenschap op het
grootst aantal objecten toegepast. Is dit resultaat v toeval? Aristocratische SL’en bevatten altijd tss een
massa individuen die niets kunnen doen, een klein ant zeer machtige en zeer rijke burgers. Elk van hen
